Калі два тыдні таму з'явілася песня пра паўночнакарэйскага дыктатара Кім Чэн Ына, ніхто напэўна не мог спрагназаваць, што яна стане хітом на тыктоку, піша Бі-бі-сі.
Але прапагандысцкі ролік «завірусіўся» ў інтэрнэце: сінці-поп з КНДР відавочна прыйшоўся па душы карыстальнікам, якія належаць да пакалення Z (гэта значыць людзям, якія нарадзіліся ў канцы 1990-х — пачатку 2000-х).
Большасць з іх відавочна нават не падазрае, пра што ж на самай справе гаворыцца ў тэксце «хіта», які ўсхваляе чалавека, які абяцаў «цалкам знішчыць ЗША» і запусціў дзясяткі балістычных ракет.
«Давайце заспяваем пра Кім Чэн Ына, вялікага лідара / мы будзем ганарыцца Кім Чэн Ынам, нашым прыязным бацькам», — спяваецца ў песні.
«Але гэта проста выдатная мелодыя», — адзначаюць tiktokers.
«Тэйлар Свіфт не чакала, што яе так «вынесуць» адразу пасля выпуску яе новага альбома», — пажартаваў адзін фанат у сеціве.
«Проста ў кропку!», «Гэтая песня вартая Грэмі«, »гэта такая антыўтопія, але імгненна запамінаецца» — гэта толькі некаторыя з захопленых каментароў пад відэа песні ў TikTok.
Але за аптымістычнай поп-музыкай насамрэч стаіць нашмат больш злавесная з'ява, кажуць эксперты.
Як стварыць прапагандысцкі хіт
Песня пад назвай «Прыязны бацька» (Friendly father) — толькі апошняя з шэрагу прапагандысцкіх поп-кампазіцый, выпушчаных у КНДР за апошнія 50 гадоў.
Яна бадзёрая, адрозніваецца хуткім тэмпам і вельмі лёгка запамінаецца — усе гэтыя якасці робяць песню вельмі падобнай на заходнія поп-хіты.
Аднак у ёй ёсць і нейкія матывы савецкай эпохі, а карыстальнікі пакалення Z апісваюць песню як «нешта ў стылі ABBA», ставячы яе ў адзін шэраг з папулярнай шведскай групай.
«Пра ABBA тут нагадвае кожная нота, — лічыць Пітэр Мудзі, спецыяліст па Паўночнай Карэі з Карэйскага ўніверсітэта. — У ёй шмат аптымізму, яна неверагодна лёгка запамінаецца, і ў ёй ёсць багаты набор сегментаў, якія гучаць у аркестравым стылі», — адзначае ён.
Але пры напісанні хіта, які павінен стаць папулярным у Паўночнай Карэі, улічваюцца далёка не толькі камерцыйныя меркаванні: улады хочуць, каб дакучлівая мелодыя пранікла ў розумы людзей.
«Тут няма месца абстрактным фразіроўкам або занадта складаным рытмам», — кажа Аляксандра Леанзіні, навукоўца з Кембрыджскага ўніверсітэта, якая вывучае паўночнакарэйскую музыку.
Гэтыя мелодыі павінны быць простымі, даступнымі і лёгка ўспрыманымі.
Яны таксама павінны гучаць у такім вакальным дыяпазоне, каб іх магла спяваць большасць людзей. Масам не патрэбныя «вакальныя практыкаванні», так што забудзьцеся пра шматактаўныя рыфы.
Леанзіні кажа, што ў паўночнакарэйскім афіцыйным песенніку рэдка сустракаюцца кампазіцыі, напоўненыя сапраўднымі эмоцыямі. «Ідэя ў тым, каб матываваць людзей, каб яны імкнуліся да агульнай мэты на карысць нацыі … так што ім ні да чаго ствараць балады і да таго падобнае», — кажа яна.
У Паўночнай Карэі творчая свабода не дапускаецца. Музыкам, мастакам і пісьменнікам забаронена ствараць творы проста дзеля мастацтва.
«Усё мастацтва ў Паўночнай Карэі павінна служыць класаваму выхаванню грамадзян і, у прыватнасці, вучыць іх, па якіх прычынах яны павінны адчуваць пачуццё падзякі і пачуццё адданасці партыі», — кажа Леанзіні.
Урад Паўночнай Карэі верыць у тэорыю, згодна з якой кожны твор павінен утрымліваць ідэалагічнае насенне, гэта значыць пасыл, які затым масава распаўсюджваецца праз мастацтва.
Музыка — адзін з самых магутных інструментаў мастацтва, якім Пхеньян актыўна карыстаецца і стварае мноства поп-песень для хатняга спажывання.
Улады КНДР адпраўляюць на замежныя гастролі оперныя трупы і сімфанічныя аркестры, але ансамблі прасцейшыя прызначаныя толькі для ўнутранай аўдыторыі.
Як распавядаюць перабежчыкі, паўночнакарэйцы кожную раніцу прачынаюцца пад прапагандысцкія песні, якія даносяцца з гарадскіх плошчаў.
«Спіс песень і тэксты апошніх песень, якія выпускаюцца не так часта, друкуюць у газетах і часопісах. Звычайна людзям таксама даводзіцца вучыць танцы, якія іх суправаджаюць», — кажа Кіт Ховард, прафесар музыказнаўства Лонданскай школы ўсходніх і афрыканскіх даследаванняў, які ўпершыню ездзіў у Паўночную Карэю яшчэ ў 1990-х гадах.
«Да таго часу, калі песня як бы пранікае ў арганізм, яна становіцца часткай чалавека», — кажа ён.
«Таму яны так добра ведаюць тэксты песень, нават калі яны проста слухаюць іх «на аўтамаце». Добрая ідэалагічная песня робіць сваю справу — яна павінна перадаваць пасыл».
Чытаючы паміж радкоў
А для тых, хто сочыць за дзеяннямі паўночнакарэйскага рэжыму, двуххвілінны трэк, выпушчаны ў мінулым месяцы, нясе новыя і даволі трывожныя навіны.
Гэта ўжо далёка не першая песня, прысвечаная Кім Чэн Ыну. Але яна прыкметна адрозніваецца ад тых, што выпускалі раней, з пункту гледжання выкарыстоўванай мовы і набору слоў.
Кім Чэн Ына цяпер называюць «бацькам» і «вялікім» — а гэта тэрміны, якія раней ужываліся ў дачыненні да першага лідара КНДР, яго дзеда Кім Ір Сена.
Цяперашняга кіраўніка КНДР называлі «вялікім пераемнікам», калі ён прыняў стырно кіравання ў 2012 годзе, пасля смерці свайго бацькі Кім Чэн Іра.
Аднак з тых часоў прайшло ўжо больш за дзесяць гадоў, і аналітыкі лічаць, што новыя фармулёўкі могуць быць прыкметай таго, што Кім Чэн Ын умацоўвае свой вобраз «вярхоўнага лідара» Паўночнай Карэі.
Нядаўна ён таксама замяніў тэкст у іншай прапагандысцкай песні, памяняўшы словы «наш бацька Кім Ір Сэн» на «наш бацька Кім Чэн Ын».
Усё гэта можа паказваць на кірунак яго руху. Як лідар краіны ён становіцца ўсё больш варожым да знешняга свету і праяўляе ўсё большую агрэсію ў сваёй рыторыцы, абяцаючы нарошчваць ваенны патэнцыял дзяржавы.
У пачатку гэтага года ён таксама заявіў, што Поўнач больш не будзе імкнуцца да ўз'яднання з Поўднем, які, паводле яго слоў, з'яўляецца «ворагам грамадства нумар адзін».
Па некаторых даных, Пхеньян таксама знёс Арку ўз'яднання — архітэктурную кампазіцыю, якая сімвалізавала надзею на ўз'яднанне з Паўднёвай Карэяй і была сімвалам спадчыны дзеда Кім Чэн Ына.
«Песні выкарыстоўваюцца для таго, каб пазначыць кірунак, у якім рухаецца дзяржава… каб пазначыць важныя моманты і важныя падзеі ў палітыцы», — кажа Аляксандра Леанзіні.
«Песня — гэта амаль як газета ў Паўночнай Карэі», — адзначае яна.
А карыстальнікі тыктоку тым часам проста слухаюць музыку. Некаторыя кажуць, што яна ў іх у слухаўках проста пастаянна: па дарозе на працу, у спартзале, калі яны робяць хатнюю працу.
Іншыя аддаюць даніну настальгіі: песня нагадвае ім старую іспанскую і французскую поп-музыку — ці ж кампазіцыі ва ўсходнееўрапейскім стылі.
Прыхільнікі паўночнакарэйскай музыкі рэкамендуюць і іншыя хіты — ёсць усяго чатыры ці пяць паўночнакарэйскіх гуртоў, ухваленых дзяржавай; з іх найбольш часта згадваюць Pochonbo Electronic Ensemble і жаночы гурт Moranbong Band.
«У Паўночнай Карэі ёсць песня пад назвай Potato Pride [што можна перакласці як «бульбяны гонар»], якая распавядае пра тое, наколькі ўніверсальная і карысная бульба, калі камусьці цікава», — прапануе варыянт для плэйліста адзін з тыктокераў.
Многія амерыканскія карыстальнікі не маглі не заўважыць, што камуністычная песня стала віруснай у дадатку, які належыць кітайцам, а амерыканскія заканадаўцы спрабуюць забараніць яго.
Чытайце таксама:
Кім Чэн Ын заклікаў «як ніколі» рыхтавацца да вайны і вывучыў макет Сеула
Віцебскі выкладчык даказаў «слушнасць» ідэй Кім Ір Сэна, яго ўзнагародзілі ў КНДР
Кім Чэн Ын асабіста пратэсціраваў танк на вучэннях арміі КНДР
