Рэпрэсіі супраць Саюзу палякаў — самы буйны праект беларускай калянізацыі Польшчы з часоў Пілсудзкага.
Уяўляю, які бардак пануе сёньня ў асяродках польскіх этнографаў. Амаль стагодзьдзямі вучоныя мужы лічылі, што кашубы, сілезцы, мазуры і хіба што сарматы (улюбёная фенька недабітых арыстакратаў з-за Бугу) — вось і ўсе этнамаргіналы, якія тармозяць з тым, каб інтэгравацца ў склад польскай нацыі. І раптам на глёбусе Польшчы зьявіўся новы кантынэнт — «нашы палякі».
У той час як герой Мэры Шэлі доктар Франкенштайн намагаўся стварыць аднаго штучнага гомасапіенса, беларускія чыноўнікі зафігачылі цэлую этнаграфічную адзінку. Афіцыйны Менск абвясьціў, што на базе польскай дыяспары ў сінявокай склалася асобная этнакультурная група — так званыя «нашы палякі», якія па шэрагу крытэраў вельмі моцна адрозьніваюцца ад абарыгенаў надвісьлянскага краю.
Паводле слоў беларускага лідэра, які, як высьвятляецца, акрамя хакею няхіла сячэ ў этнаграфіі, Тадэвуша з Горадні ад Тадэвуша з Кракава адрозьніць вельмі проста: трэба спытаць рэспандэнта, што ён думае пра ход лібэральных рэформаў у Польшчы і пра ідэю Кандалізы Райз выкарыстаць сяброў Саюзу палякаў Беларусі (СПБ) у якасьці гарматнай тушонкі для Аранжавай рэвалюцыі.
«Нашапольскі» Тадэвуш на пытаньні тэсту адкажа прыблізна наступным чынам: «Як гаворыць БТ, у Польшчы, у адрозьненьне ад Беларусі, поўная дупа, таму ніякая рэвалюцыя нам не патрэбна».
Цукерка тут у тым, што асновай калектыўнай самаідэнтыфікацыі зьяўляецца ня толькі мова, культура і фальклёр, а таксама палітычныя прыбамбасы, якія ўкладваюцца ў формулу «Я паляк, аднак Польшчы праз пануючыя там палітычныя парадкі цярпець не магу».
Гэта правакацыйны наратыў. Фактычна, мадэль жыцьця палякаў у Беларусі трактуецца як альтэрнатыва жыцьцю палякаў у сучаснай буржуазна-дэмакратычнай Польшчы. Ці не здаецца вам, што гэта вельмі падобна на савецкі габрэйскі праект, які камуністы супрацьстаўлялі сіяністычнаму? Кожны габрэй у сьвеце мог выбіраць, куды рабіць ногі ад дакучлівых жыдафобаў, — у Бірабіджан ці Тэль-Авіў.
Прыкладна тое ж мы канстатуем сёньня: кожны паляк, якога дастала карупцыя і беспрацоўе, можа пераехаць і далучыцца да будаўніцтва сацыяльна-рыначнай Польш-чы, пакуль што, праўда, у фармаце некаторых польскіх раёнаў РБ.
Колькі будзе такіх шызікаў, невядома, аднак сам па сабе праект пэрспэктыўны, беручы пад увагу пэрманэнтнасьць крызісаў капіталістычнай эканомікі. Урэшце, ён варты ўвагі з пункту гледжаньня ўкладу ў сусьветную культурную традыцыю. Этнаграфічная экспэдыцыя, якая прыедзе ў Новую Варшаву (былы Шчучын), проста афігее, убачыўшы рытуальны абрад «Выгнаньне Анжалікі Борыс з офісу СПБ».
На заканчэньне хацелася б яшчэ раз падзякаваць кіраўніку РБ за яго бязьмежны гуманізм. Бо мог жа проста абвясьціць усіх палякаў шпіёнамі і выслаць усіх садзіць чарнобыльскі рапс.
