Пасля таго як у канцы жніўня Міністэрства адукацыі паведаміла пра магчымае скарачэнне школьных канікул на месяц, гэтая навіна не сыходзіць у людзей з языкоў. І не дзіва: расклад навучальнага года Беларусь атрымала ў спадчыну ад Савецкага Саюза, і тры месяцы канікул летам — недатыкальны прывілей. Як справы з працягласцю навучальнага года ў іншых дзяржавах і ці ўплывае гэты паказчык на якасць навучання?
У «Кодэксе аб адукацыі» зацверджана не менш за 30 дзён адпачынку цягам навучальнага года, а таксама 10-12 тыдняў летніх канікул. Між тым большасць замежных школьнікаў сядаюць за парты ў сярэдзіне жніўня — пачатку верасня і заканчваюць заняткі ў канцы чэрвеня: у такіх краінах, як Аўстрыя, Канада, Чэхія, Данія, Славакія, школьнікі адпачываюць летам каля 8–10 тыдняў. Рэкардысты па самых кароткіх летніх канікулах — Японія, Аўстралія, Германія, Вялікабрытанія і Кітай: там школьнікам выдзелена ўсяго каля шасці тыдняў летняга адпачынку.З улікам таго, што навучальны год у многіх з гэтых краін падзелены на семестры і трыместры (а не чвэрці), агульная колькасць дзён адпачынку можа быць меншай за беларускую ў паўтара разу. Трохмесячны перапынак у занятках захаваўся ў асноўным у былых краінах СССР: Літве, Расіі, Украіне.
Пытанне ў тым, ці паўплываюць такія рэформы менавіта на якасць навучання. Шматлікія даследаванні амерыканскіх педагогаў, натхнёныя пастаяннымі прапановамі падоўжыць адносна кароткі амерыканскі навучальны год, паказалі, што наўпростая карэляцыя паміж часам знаходжання вучня ў школе і ўзроўнем ведаў практычна незаўважная. Якасць адукацыі збольшага залежыць ад таго, як вучыць, а не як доўга гэта рабіць.
З такім меркаваннем згодныя і некаторыя беларускія настаўнікі: «Ніхто не хоча абмяркоўваць галоўныя пытанні — чаму і для чаго вучаць у школе, — кажа Яўген Лівянт, рэпетытар па фізіцы і матэматыцы, настаўнік вышэйшай катэгорыі. — Ствараецца ўражанне, што спецыяльна прыдумляюць „праблемы“ (насіць школьную форму ці не, 10 ці 11 гадоў і г.д.), каб адцягнуць увагу ад галоўных пытанняў: няякасных падручнікаў, непрадуманых навучальных праграм, жудаснага становішча настаўнікаў, якія не маюць аніякай вагі ў нашым грамадстве.
Давайце лепш абмяркуем, чаму ў педінстытуты не ідуць нават двоечнікі, давайце пагаворым пра злачыннасць у школах.Дык не, абмяркоўваюць скарачэнне школьных канікул. На якасць ведаў гэта аніяк не паўплывае, бо гэта пытанне формы, а не зместу адукацыі. Чыноўнікі імітуюць бурлівую дзейнасць, бо трэба ж ім нешта абмяркоўваць. А рэальна нешта вырашаць у школьнай адукацыі яны страшна баяцца».
«Трэба змяняць стаўленне да дзяцей, саму атмасферу школы. Яна агрэсіўная, няўважлівая да дзіцяці. Ад гэтага будзе больш плёну, чым ад працягласці канікулаў», — упэўненая настаўніца гісторыі вышэйшай катэгорыі Наталля Іллініч.
Навучальны чэрвень, можа, і дасць больш часу на вывучэнне матэматыкі і фізікі. Але пакуль у школе выкарыстоўваюцца такія падручнікі, як «Дапрызыўная падрыхтоўка» В.Варламава ці «Гісторыя Беларусі» Я.Новіка, пакуль школа заахвочвае простае «зубрэнне» замест сучасных методык развіцця крытычнага мыслення, пакуль педагог — гэта адно два цяжкія гады размеркавання, такія любімыя Міністэрствам адукацыі балы ЦТ наўрад ці папаўзуць угару.
