Беларусь, якой яна была: выйшаў дарагі фотаальбом з 442 здымкамі пач. ХХ ст
Даследчыца Вольга Лабачэўcкая выдала кнігу «Беларусы ў фотаздымках Ісака Сербава 1911–1912».«Гэтая калекцыя захоўваецца ў аддзеле рукапісаў Віленскага ўніверсітэта, — расказвае аўтарка. — Пра яе ведалі навукоўцы-этнографы, якія працавалі ў 1960-я. Але толькі ў канцы 1980-х дзякуючы Івану Цішчанку стала вядома, што гэтыя здымкі зрабіў беларускі этнограф Ісак Сербаў».
Усяго ў калекцыі 442 фота, але, паводле спадарыні Лабачэўскай, спачатку іх было болей за паўтары тысячы.
«Дакладна была яшчэ вандроўка Сербава ў 1913 годзе, — расказвае спадарыня Вольга. — Ён быў сябрам Паўночна-Заходняга расійскага імператарскага геа-графічнага таварыства, яны дапамагалі Сербаву фінансава падчас вандровак. Тады ж у таварыстве з’явілася ўстаноўка — падчас паездак рабіць фота, бо акурат тады з’явілася тэхніка, якая дазваляла рабіць гэта. Планаваўся і выпуск альбома паводле ягоных справаздач, аднак гэтаму перашкодзіла Першая сусветная вайна».
Здымкі, сабраныя Сербавым, захоўваюць вялікую колькасць унікальнай інфармацыі, бо да кожнага з іх прыкладалася дакладнае апісанне таго, хто выяўлены на здымку і дзе гэты здымак зроблены.
«Стварыць такі фотаальбом было неабходна, — кажа спадарыня Вольга. — Мне вельмі прыемна, што некаторыя людзі ўжо знайшлі фота сваіх продкаў дзякуючы гэтай кнізе. Усяго ў яе ўключаныя 74 населеныя пункты».
Калекцыя Сербава трапіла ў кнігу цалкам — усе здымкі, усе каментары аўтара плюс каментары ўкладальнікаў.
Цяпер чытаюць
«Я першамайскае быдла і ліміта, базару нуль. Але блізкі да цэнтра прыняцця рашэнняў». Што Тур піша пад псеўданімам у «экстрэмісцкім» чаце19
Каментары