У юніёрскім узросце зорцы нашага спорту давялося прайсці праз неверагодныя выпрабаванні.
На Гульнях у Лондане Аляксандра Герасіменя заваявала першыя алімпійскія медалі па плаванні ў гісторыі незалежнай Беларусі.
За адзінаццаць гадоў да гэтага, юніёркай, яна білася за ўзнагароды з найлепшымі ў свеце. Але аднойчы на трэніровачных зборах на Аляксандру абрынуўся ўдар, праз які яна знікла з інфармацыйнай прасторы на гады.
― Мы паехалі на Кіпр. Усё было цудоўна: рыхтаваліся, трэніраваліся. Але аднойчы мне зрабілася блага, плаваць было цяжка, узніклі праблемы са здароўем, — шчыра расказвае Аляксандра. — Нервы, перажыванні: трэнер не разумее, што здарылася, я не разумею. Мы прыехалі дадому на пару дзён, на носе быў чарговы збор. І ў гэты самы момант мяне ўзялі на допінг. За тры тыдні да гэтага мяне ўжо правяралі. Нечакана знайшлі забароненае рэчыва. Мы не ведаем дакладна, што адбылося на кіпрскіх зборах, я выказваю толькі свае здагадкі. У нас было цэнтралізаванае харчаванне. Хто дзе сядзіць, было вядома.
Думаю, што адзін нядобразычлівец — не буду агучваць, хто, хоць ёсць канкрэтныя падазрэнні, — проста падсыпаў яго ў ежу. Мяне мала таго, што падставілі: потым была наводка, каб мяне ўзялі на допінг.Здароўе моцна папсавалі. Напэўна, каля года я проста лячылася.
— Няўжо праблемы былі такія сур’ёзныя?
— Канечне.
Вы ўявіце, што вам далі не разавую дозу нейкіх лекаў, а ў сто разоў больш.Ударыла па печані ды па іншых органах. Цягам года хадзіла па ўрачах і вырашала праблемы. Плюс за даволі кароткі прамежак часу страціла каля 10 кг вагі. Год я лячылася і яшчэ год выходзіла з гэтай сітуацыі.
А ў выніку не выступала цягам трох гадоў. Але я ўжо паспела адчуць смак перамогі і ведала, што магу вярнуцца. Засталася нейкая нерэалізаванасць.Было вялікае жаданне вярнуцца, тым больш, што трэнер мяне не пакідала, падтрымлівала ў любую хвіліну. Бацькі дапамагалі, сябры спрабавалі
* * *
Сёння «Залатая рыбка» (так з любоўю і павагай называюць спартсменку заўзятары) расказвае пра мінулае з элегантнай лёгкасцю. Хоць вяртанне ў вялікі спорт было пакручастым і расцягнулася на гады.
Тым не менш, у 2011 годзе яна зрабілася чэмпіёнкай свету і найлепшай спартсменкай Беларусі. А праз год узяла два срэбры на Алімпіядзе у Лондане. Праз некалькі месяцаў — яшчэ і золата чэмпіянату Еўропы.
Элегантная (у жыцці яшчэ лепшая, чым на фота), высакародная і неверагодна прыемная Аляксандра Герасіменя ніколі, відаць, не спынялася перад цяжкасцямі.
— Мне было амаль 11 гадоў, калі я нарэшце дайшла да басейна. Гэта пазнавата. На той момант я адставала.Сёння, я гляджу, некаторыя дзеці ўмеюць някепска плаваць ужо ў першым класе.
— Бацькі не пабаяліся аддаць у спорт?
— Маці займалася спартовым шматбор’ем, тата — трайным скачком. З дзяцінства мяне прывучалі да фізкультуры.Я нават памятаю, як мы разам кросы накручвалі.
Бацька нядаўна знайшоў нейкія вынікі, якія ён занатоўваў. Калі мне было два гады, ён запісваў, напрыклад, мае паказчыкі па скачках у даўжыню.
Спачатку бацькі былі вельмі задаволеныя, што я займалася плаваннем. А потым узніклі пытанні: яны на справе ведалі рэаліі прафесійнага спорту. Аднак я адстаяла свой пункт гледжання.
* * *
Незвычайны для вялікага спорту факт: цягам усёй спартовай кар’еры — з дзяцінства да алімпійскіх вяршыняў — Аляксандра аддана працавала ў камандзе са сваёй першай настаўніцай.
— Калі я прыйшла ў басейн, у мяне было два трэнеры: Алена Уладзіміраўна Клімава і Вольга Сяргееўна Яскевіч. Яны працавалі ў пары, але потым каманды падзялілі на хлопчыкаў і дзяўчынак. І з намі, дзяўчынкамі, працавала Алена Уладзіміраўна.
— Так амаль не бывае, каб перспектыўную спартсменку ў дзіцячага трэнера не забралі.
У дадзеным выпадку сышліся ўсе зоркі. Каб атрымаць добры вынік, у спартсмена павінен быць талент, жаданне. Тое ж самае і з трэнерам: ён павінен быць прафесіяналам і пры гэтым развівацца.— Лепшага трэнера, чым мой, няма.
А самае галоўнае — гэта ўзаемаразуменне. Калі яго няма, кашы не зварыш.Хоць, напэўна, у кожнага спартсмена надыходзіць нейкі перапынак. У такім выпадку мы шукалі іншыя шляхі.
Некалькі гадоў таму пачалі працаваць сумесна з Дзмітрыем Манцэвічам, беларусам, які трэніруе каманду Турцыі. Некалькі разоў на год я ездзіла да яго на зборы. Навінкі, якія ўводзіліся ў маю падрыхтоўку, давалі добры вынік.
* * *
Для беларусаў Аляксандра Герасіменя — не проста папулярная спартсменка.
Зрабіўшыся зоркай плавання, яна не ўцягнулася ў фальшывыя ідэалагічныя гульні і не падладзілася пад прынцыпы, ёй няблізкія. У той жа час Аляксандра адмовілася ад мільённых кантрактаў, якімі яе заманьваліз-за мяжы.
Яна нагадвае травінку, якая прабілася праз асфальт беларускага грамадства і дае спадзеў на адэкватнасць і моц новага беларускага пакалення.
Аляксандра шчыра выказвае сваё меркаванне на любыя пытанні і не баіцца, што чыноўнікі будуць яе папікаць.
Цікавы і той феномен, што ўскараскацца на Алімп наша «Залатая рыбка» змагла ў даволі спартанскіх умовах. Да прыкладу,
у Беларусі дагэтуль функцыянуе толькі адзін басейн, дзе ёсць стартавыя тумбачкі міжнароднага ўзору. Топавыя плыўцы, якіх у нас можна пералічыць па пальцах, займаюцца ў тых жа умовах, што і звычайныяаматары-фізкультурнікі , якія прыходзяць у «басік» праплыцькіламетр-другі .
— Якім чынам пры такой інфраструктуры вам і трэнеру ўдалося падняцца так высока? — цікавімся ў Аляксандры яе сакрэтам выжывання і росту.
У нас сустрэнеш розных людзей. Але даю сто працэнтаў, што многія беларусы хварэюць на сваю прафесію, жывуць у ёй і паміраюць у ёй, хоць гэта не заўжды добра. Для многіх у свеце праца — толькі сродак зарабіць грошы.— Ёсць меркаванне, што беларусы талерантныя, пад кагосьці падладжваюцца і з усім навязаным пагаджаюцца. Ды не!
* * *
Аляксандра Герасіменя — гэта не толькі вялікі спорт.
Паралельна з трэніроўкамі Саша атрымлівае адукацыю ў Беларускім дзяржаўным эканамічным універсітэце і ў сусветна вядомым Оксфардскім каледжы, дзе вывучае міжнародны менеджмент.
— А першую адукацыю я атрымала ва Універсітэце фізкультуры і спорту, каб адчуваць свой арганізм і разумець, што адбываецца ўнутры. Я не ведаю, куды і якім ветрам мяне занясе ў будучыні. У галаве планаў шмат, хоць пакуль не час іх ажыццяўляць. У любым разе, будучыня пасля спорту будзе звязана з кіраўніцкай дзейнасцю, менеджментам.
Аднак пакуль слаўная, вартая кіно кар’ера Аляксандры яшчэ далёкая ад сканчэння.
— Перадстартавы мандраж абцяжарвае, але ў той жа час гэта наркотык. Пакуль я ад гэтага адмовіцца не магу.
Калі пабачу, што патэнцыял вычарпаны, то адкладу ўбок купальнікі, шапачкі і скажу: «Спадарства, да пабачэння, я зрабіла, што змагла». Але пакуль я адчуваю, што магу дасягнуць яшчэ больш высокага выніку.