Варта сказаць, што ад чалавека, які ў свой час паставіў «Трышчана ды Іжоту», «Не мой» і «Івону — прынцэсу Бургундскую», я чакала новага прачытання Купалы, пагатоў
На маю думку, найвялікшая праблема беларускай літаратуры — лянота ці абмежаванасць людзей, якія яе чытаюць, выкладаюць, спрабуюць аналізаваць ці, як у дадзенай сітуацыі, інтэрпрэтаваць на сцэне. Удалыя пастаноўкі беларускай класікі, як, зрэшты,
Чаго гэтым дабіўся рэжысёр? — Адчування вар’яцтва ў тых, хто любіць Купалу не таму, што так было загадана ў падручніку белліта.Аляксандр Гарцуеў паспрабаваў актуалізаваць Купалаву п’есу, пасадзіўшы Зоську на ровар, Марыю — за швейную машынку шыць жабрацкія, заўважым, торбы (якія чамусьці ператварыліся ў клятчастыя валізкі чаўнакоў), даўшы ў рукі Панічу айфон апошняй мадэлі, зрабіўшы Старца люмпенізаваным алкашом, Сымона — гопнікам на раёне, а Незнаёмага — шалёным правакатарам, а да таго ж і кілерам, нанятым тым жа Панічом, каб пазбыцца надакучлівых Сымона і Зоські.
Натуральна, кожны мае права на сваю інтэрпрэтацыю класічнага тэксту. Але
хацелася б пачуць нейкія разумныя довады на карысць такога прачытання Купалавага твора.
Апрача таго, што «Раскіданае гняздо» — першая ў гісторыі беларускай драматургіі спроба выйсці
«Раскіданае гняздо» — п’еса пра Апакаліпсіс, пра зруйнаваны дом і свет, дзе чалавеку няма месца, пра страчаны рай, да якога чалавек нібы прыкуты ланцугамі. Гэта трагедыя беларускай душы,над якой бязмежную ўладу мела зямля — беларуская мара (тая самая зямля, на якую праз 50 гадоў Мележаў Васіль прамяняе Ганну, бо «зямля е бог»). Мы і цяпер — лакальная нацыя (хоць і прывучаная за гады калектывізацыі бегчы ад зямлі і баяцца яе), што ўжо казаць пра пачатак ХХ стагоддзя.
Купала акрэсліць гэта ў іншым сваім творы, назваўшы нас «тутэйшымі» — людзьмі, прывязанымі да «тут», да сваёй зямлі, людзьмі, якія не ўмеюць арыентавацца ў свеце, не ведаюць, як сябе ідэнтыфікаваць, калі гэтае «тут» знікае.Менавіта гэта даводзіць Лявона Зябліка, а пасля і ўсіх яго дзяцей да вар’яцтва і спробаў самагубства, бо вечнае бадзянне, беспрытульнасць страшнейшыя за смерць.
«Раскіданае гняздо» — п’еса пра народ, укрыжаваны на сваёй зямлі, якая здзекуецца і паглынае ўласных дзяцей, бо яны любілі яе. І адначасова п’еса пра неабходнасць зыходу, руху, шляху ў пошуках новага дому, новай бацькаўшчыны, новага Эдэму.
Купалава ідэя згубілася на люмпенізаваным дне, куды Аляксандр Гарцуеў змясціў яго герояў,ператварылася ў зацягнуты шэраг крыклівых сцэн, за якім ужо не разгледзець беларусаў тых, якімі яны былі, у якім сябе не пазнаюць беларусы тыя, якімі яны сталі, прамяняўшы любоў да зямлі на зацятае адмаўленне ад яе.
