Стварыўшы ў 2005 годзе сумесны трэйдар — Беларускую калійную кампанію (БКК), «Уралкалій» і «Беларуськалій» атрымалі статус глабальных манапалістаў з 41-працэнтнай доляй на сусветным рынку калійных угнаенняў.Але з нядаўніх часоў гандаль праз Беларусь стаў гнясці кампаніі і яны задумаліся аб стварэнні новага сумеснага трэйдара, але ўжо ў Швейцарыі, піша РБК-Daily. Але, як аказалася, «Уралкалій» нават апярэдзіў змену гандлёвых патокаў: ужо ў мінулым годзе тры чвэрці свайго экспарту кампанія правяла праз ўласнага трэйдара — швейцарскую Uralkali Trading.
У 2005 годзе тагачасны ўладальнік «Уралкалія» Дзмітрый Рыбалоўлеў здолеў пераканаць кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнку аб'яднаць збыт двух калійных кампаній праз Беларускую калійную кампанію.Ідэя апынулася эфектыўнай — картэль неаднаразова даказваў, што ўмее навязваць свае ўмовы нават такім буйным імпарцёрам, як Кітай і Індыя.
У 2012 годзе «Уралкалій» адправіў на экспарт 77,8% вырабленай прадукцыі (7.280.000 т хлоркалію супраць 2,08 млн. т унутрырасійскага спажывання). І хоць кампанія працуе на знешніх рынках праз БКК (у ёй 50% належыць «Уралкалію», 45% — «Беларуськалію» і 5% — «Беларускай чыгунцы»), частка экспарту яна ажыццяўляе праз 100-працэнтную швейцарскую «дачку» Uralkali Trading (UKT).
Пры гэтым, як вынікае з інвестпраспекта «Уралкалія», у 2012 годзе адбылося значнае пераразмеркаванне аб'ёмаў паміж БКК і UKT. Пастаўкі праз БКК скараціліся на 36% у параўнанні з 2011 годам, да 1600000 т.Гэта менш за 22% экспартных продажаў «Уралкалія». Тыя, што засталіся 78% экспартаваліся праз UKT (амаль 5.700.000 т). У 2011 годзе на яе і трэйдараў «Сільвініта» сумарна даводзілася 4550000 т.
Кампанія імкнецца гнутка пераразмяркоўваць аб'ёмы паміж БКК і UKT у залежнасці ад умоў рынку, попыту з боку спажыўцоў і лагістычнай мэтазгоднасці, тлумачыць «Уралкалій» у сваім праспекце каштоўных папер. Аднак, чаму размеркаванне ў 2012 годзе было менавіта такім, у кампаніі не патлумачылі.
Адной з прычын можа быць тое, што на UKT завязаныя многія крэдытныя абавязальніцтвы «Уралкалія». Напрыклад, у 2011 годзе «Уралкалій» узяў крэдыт на $300 млн. у пула банкаў на чале з Societe Generale і Расбанкам пад гарантыю UKT.
Акрамя таго «Уралкалій» нагадвае, што супраць шэрагу вышэйшых асоб беларускага ўрада, а таксама прэзідэнта краіны Аляксандра Лукашэнкі працягваюць дзейнічаць санкцыі з боку ЗША.Амерыканская адміністрацыя, палічыўшы выбары ў Беларусі 2006 недастаткова дэмакратычнымі, замарозіла актывы беларускіх чыноўнікаў, а таксама блакавала амерыканскія рахункі нафтахімічнага канцэрна «Белнафтахім». Пазней санкцыі былі распаўсюджаныя на даччыныя прадпрыемствы «Белнафтахіма». Пасля выбараў 2010-га візавыя санкцыі супраць беларускіх чыноўнікаў на чале з Лукашэнкам увёў Еўрасаюз. Дзейнасць БКК гэта ніяк не закранула, але «Беларуськалій» уваходзіць у канцэрн «Белнафтахім», і як замежныя ўлады расцэняць узаемаадносіны БКК, «Беларуськалія» і «Белнафтахіма», «Уралкалій» не бярэцца прадказаць. Зараз усе пастаўкі «Уралкалія» ў Еўропу і ЗША ідуць праз UKT.
«Уралкалій» таксама прызнаецца ў сваіх дакументах, што, не маючы кантролю ў БКК, не можа ў дастатковай меры ўплываць на дзеянні менеджменту трэйдара, у прыватнасці, расійская кампанія не можа накласці вета на рашэнні гендырэктара БКК.А гендырэктар СП намінуецца «Беларуськаліем» і не можа быць прызначаны або зняты з пасады без адабрэння асабіста Аляксандра Лукашэнкі.
Нарэшце, UKT зарэгістраваная ў Швейцарыі, яе «дачка» — Uralkali Trading (Gibraltar) Limited — у Гібралтары. Абедзве структуры карыстаюцца значнымі падатковымі паслабленнямі ў сваіх юрысдыкцыях у адрозненне ад БКК, якая плаціць падаткі ў беларускі бюджэт.Праўда, «Уралкалій» і «Беларуськалій» вядуць перамовы аб стварэнні новай трэйдынгавай структуры — «Саюзкалія» (Soyuzkali), якая таксама будзе зарэгістраваная ў Швейцарыі. Чакаецца, што яна пачне функцыянаваць у другім паўгоддзі 2013 года і стане кансалідаваным каналам збыту для «Беларуськалія» і «Уралкалія».
