Гэтыя пяціпавярховікі на 1120 кватэр у раёне вайсковай базы «Лібертадор» (штат Арагуа) пабудавалі беларусы сёлета. Фота venezuela.mfa.gov.by.
У такіх дамах жывуць венесуэльцы.
Графіці: Чавеc і Мадура. Дзяржідэолагі спрабуюць сыграць на патрыятычных пачуццях.
«З сацыялістычным сонечным прывітаннем!» — піша Вольга ў лісце, як сапраўдная венесуэлка. Яна адпрацоўвае ўжо не першы кантракт у камерцыйна-прававым аддзеле. Адпраўлялася спачатку на год, а пасля вырашыла застацца яшчэ.
«Падышоў, прыстрашыў, забраў...»
«Наша Ніва»: Чаму працягнулі кантракт?
Вольга: Як кажуць беларусы ў сваім асяродку, Венесуэла зацягвае. У Беларусі крызіс, а тут можна зарабіць. Акрамя таго, тут працуеш не ва ўмовах Крайняй Поўначы. У Венесуэле сонейка, мора, горы — кожны знойдзе адпачынак на свой густ.
Я працую на адным месцы ад пачатку. Выбар беларускіх кампаній тут невялікі.
«НН»:У Беларусі ўсё менш увагі надаецца працы ў Венесуэле. Колькасць ахвотных туды ехаць зменшылася?
Вольга: Наконт колькасці не адкажу, бо кадравыя пытанні вырашаюцца ў Мінску. Адзначу, што вакантных месцаў не застаецца — заўсёды знаходзяцца ахвотныя працаваць.
Ёсць і такія, хто не хоча нават ехаць у адпачынак дадому, бо баяцца, што потым не вернуцца. Сітуацыя нестабільная. Летась, напрыклад, тыя, хто паехаў на Новы год у Беларусь, доўгі час не маглі вярнуцца назад і былі вымушаны браць дадатковы адпачынак за свой кошт.
«НН»: Узроўнем нашай працы венесуэльцы задаволеныя?
Вольга: Ці задаволеныя — гэта пытанне палітычнае. Пабудаваныя заводы працуюць, у здадзеных дамах жывуць людзі, новыя кантракты падпісваюцца — значыцца, у працы беларусаў зацікаўлены. Агрэхі не здараюцца толькі там, дзе нічога не робіцца.
Як сярод беларусаў, так і сярод венесуэльцаў хапае спецыялістаў высокакваліфікаваных і не вельмі. Лягчэй за ўсё перакласці хібы на чужыя плечы, таму можа адзін на аднаго наракаць. Але ж усё ўзгадняецца двума бакамі, і кожны ведае, за што адказвае.
«НН»: За гэты час не даводзілася трапіць у непрыемныя сітуацыі? Венесуэла ўсё-ткі небяспечная краіна…
Вольга: І я трапляла, і знаёмыя. Сітуацыя ў краіне пагоршала, таму і пачасціліся такія здарэнні. А можа, зладзеі проста аблюбавалі раён, дзе ходзяць беларусы…
Усё вельмі проста: падышоў, прыстрашыў, забраў. Большасць не супраціўляецца, аддае ўсё, што мае ў кішэнях. Ніхто ж не ведае, што ў гэтых маландрасаў (злодзеяў) за спінай: нож, пісталет ці нічога.
Аднаму нашаму таварышу пашанцавала: прадэманстраваў некалькі барцоўскіх прыёмаў, выхапіў пісталет у нападніка. На шчасце, ён быў цацачны. Заслужыў апладысменты. Але, думаю, не варта ў такіх сітуацыях выпрабоўваць лёс.
«НН»: А як складваецца асабістае жыццё? Можа, з венесуэльцам завялі раман?
Вольга: Праца не на першым месцы, але ж свайго венесуэльскага Хуана не знайшла, хоць і не шукала. Навошта нам чужыя, калі ў нас і сваіх цудоўных хлопцаў хапае? Свая кашуля бліжэй да цела.
«За тры гады можна зарабіць на аднапакаёўку ў Мінску»
«НН»: Колькі ўсё ж можна зарабіць там?
Вольга: Дастаткова. Усё залежыць ад спецыяльнасці, ад кваліфікаванасці. Нехта зарабляе грошы, нехта атрымлівае вопыт, нехта — уражанні. Акрамя таго, у кожнага свае меркі патрэбаў. Але ж з пустымі кішэнямі яшчэ ніхто не з’язджаў.
«НН»: Тады спытаю па-іншаму. За колькі гадоў можна назбіраць на аднапакаёўку ў Мінску за $60 тысяч?
Вольга: Як мінімум 3 гады трэба працаваць. Пры ўмове, што ўвесь гэты час заробак і камандзіровачныя будуць адкладацца. Кажу пра сярэдніх спецыялістаў.
«НН»: Вам плацяць далярамі ці баліварамі?
Вольга: Не, мы супрацоўнікі беларускай кампаніі, таму і заробак у нас у беларускіх рублях.
«НН»: Што можаце дазволіць сабе там на свой заробак?
Вольга: Інфляцыя ад пачатку года наблізілася да 50%, а заробак застаўся ранейшым, таму вымушаны сёлета крыху паясы зацягнуць. Але ўсё залежыць ад чалавека. Нехта снедае ў рэстаранах, а нехта варыць баршчы, затое пашырае свае квадратныя метры.
«НН»: Расказваюць, што за даляр можна купіць ледзь не сто літраў бензіну. Усе на машынах ездзяць?
Вольга: Гледзячы за які даляр. Калі па афіцыйным курсе, то за адзін даляр можна заправіць бак на 60 літраў. А вось за даляр, абменены ў валютчыкаў, можна набыць больш за 500 літраў.
Паліва таннае, а вось аўто далёка не кожнаму па кішэні, і яно вельмі дарагое ў абслугоўванні. Таму шмат хто ездзіць на старэнькіх развалюхах, у якіх, на выгляд, тармазіць даводзіцца нагамі.
«НН»: А паліцыя не затрымлівае пры абмене ў валютчыкаў?
Вольга: Тэарэтычна затрымаць могуць. Але ж не ўсё так жорстка. Я ніколі не чула, каб некага «павязалі». Многія цэны прывязаныя да неафіцыйнага курсу, пра гэта нават пішуць у газетах.
Афіцыйны курс — 6,3 балівара за даляр, у валютчыкаў — 53 балівары.
«Большасць чакае пераменаў»
«НН»: Ці адбыліся ў краіне змены пасля прыходу да ўлады Нікаласа Мадуры? Да беларусаў стаўленне змянілася?
Вольга: Каардынальных зменаў не адбылося. Мадура ўсё-ткі стаўленік і паслядоўнік Уга Чавеса. Але ж эканамічная сітуацыя пагоршылася, як наступства — пагоршала крымінагенная абстаноўка, усё больш і больш людзей задумваецца пра змену месца жыхарства.
На ўзроўні бытавых, вулічных зносін нічога не памянялася. Можа, не так шырока расчыненыя палітычныя вароты, як у часы Чавеса, але гэта ўжо другі бок медаля.
«НН»: Смерць і пахаванне Чавеса ператварылася ў народную істэрыю. Яго сапраўды так моцна любілі?
Вольга: Сапраўды. І цяпер ёсць з кім параўноўваць. Чавес — гісторыя. Ён мог весці за сабой не проста краіну, а вялікую дзяржаву.
«НН»: Вы кантактуеце з венесуэльцамі па-за працай? Венесуэла пасля прэзідэнцкіх выбараў застаецца сапраўды падзеленай палітычна?
Вольга: Рэдка кантактую. Хоць падзеі ў краіне абмяркоўваюць вельмі актыўна, толькі дай нагоду пагаварыць. Падзел быў да выбараў. Цяпер, мабыць, у Венесуэле большасць тых, хто жадае пераменаў, прагне крокаў наперад.
***
Беларусь — Венесуэла
Актыўнае супрацоўніцтва пачалаося ў 2006. Тады Беларусь наведаў Чавес. Затым быў візіт Лукашэнкі ў адказ. Яшчэ некалькі разоў кіраўнікі дзяржаў навадвалі адзін аднаго. Нашыя краіны зблізіліся на глебе сапсаваных адносінаў з ЗША.
Будаваць у Венесуэле беларускія спецыялісты пачалі ў 2010. Згодна з афіцыйнымі звесткамі, ужо пабудавана каля 4 тысяч кватэр.
«Па нашых звестках, прыкладна 700 грамадзян Беларусі працуе ў Венесуэле. Гэтая лічба змяняецца, — адзначыў пасол Беларусі ў Венесуэле Алег Пафёраў у нядаўнім інтэрв’ю газеце «VEA». — Сёння мы будуем амаль 17,5 тысяч кватэр у штатах Арагуа, Міранда і Барынас. Апроч таго, варта згадаць заводы, якія размяшчаюцца ў індустрыяльным комплексе «Бітва Санты Інес» у штаце Барынас: па зборцы трактараў — СП «ВенеМінск Трактары», грузавікоў — СП «МАЗ ВЕН». Адбыўся запуск і аднаго з найбольшых заводаў у Лацінскай Амерыцы па вытворчасці цэглы».
Таваразварот паміж краінамі летась склаў $580 мільёнаў.
