Штотыдзень карэктарка «Нашай Нівы» запісвае тыповыя памылкі, якія яна выпраўляла ў артыкулах рэпарцёраў і пазаштатных аўтараў. Штосерады гэтую падборку яна рассылае супрацоўнікам.
Такім чынам мы стараемся ўзняць культуру мовы.
Праблема ў тым, што са школы і ўнівера людзі выходзяць з нетрывалымі ведамі беларускай. Да таго ж дамінацыя расейскай мовы ў гарадскім асяроддзі, на радыё і ТВ блытае людзей. Даводзіцца ўвесь час нагадваць правілы.
Мы падумалі, што гэтыя памылкі могуць быць цікавыя і чытачам, якія вучаць мову ці любяць мову. Гэта ж тыповыя выпадкі.
Сёння тут сабраныя памылкі за апошні тыдзень.
Форма тлумачэння — мінімалістычная.
• Прадукты, рэчывы, матэрыялы ў родным склоне мужчынскага роду маюць канчатак -у (шакаладу, цукру, вінаграду), але тут ёсць выключэнні: правільна казаць хлеба, аўса.
• Часткі цела ў родным склоне мужчынскага роду ўжываюцца з канчаткам -а (носа, рота, жывата), але ў слове твар маем канчатак -у (твару).
• Таксама з канчаткам -у у родным склоне ўжываюцца назоўнікі мужчынскага роду, якія абазначаюць разнастайныя з’явы прыроды і стыхійныя бедствы, таму правільна казаць урагану, агню, світанку.
• Піка, апагея (канчаткі роднага склону).
• Аб палітвязню (канчатак меснага склона асабовых назоўнікаў мужчынскага роду з асновай на мяккі зычны, а не аб палітвязні)
• Лічэбнік дзесяць у творным склоне (чым?) мае форму дзесяццю.
• Складаныя словы, першая частка якіх — лічэбнік, утвараюцца так: форма Р. скл. лічэбніка + другая аснова (сто – ста = стагадовы, тры – трох = трохразовы).
• Блокпост (у адно слова і дзве о).
• Вялізных, але велізарных; уцякач, але уцекачом (яканне – толькі ў першым складзе перад націскам).
• Паважны (старэчы) узрост, а не паважаны.
• Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка (геаграфічная назва), але паўднёваафрыканскі клімат (клімат у Паўднёвай Афрыцы).
• Вадасховішча (у 2-й частцы націск на 1-ы склад) – воданапорная (у 2-й частцы націск на 2-і склад) вежа, таму пішам і абараназдольнасць.
Глядзі таксама Тыповыя памылкі з «Нашай Нівы» за лістапад
