 Зьміцер Саўка |
24 кастрычніка палата прадстаўнікоў у першым чытаньні прыняла законапраект «Аб правілах беларускай артаграфіі і пунктуацыі». Якія зьмены ў беларускую мову нясе гэты закон? Ці можа ён дапамагчы ўзьняць статус беларускай мовы ў якасьці дзяржаўнай? На гэтыя ды іншыя тэмы мы гутарым зь філёлягам Зьмітром Саўкам.
Саўка: «Я ўпэўнены, што пачаткова так не задумвалася. У пачатку 90‑х мелася на мэце ўнесьці нейкія выпраўленьні. Пазьней са зьменай улады прыярытэты зьмяніліся, і істотна зьмянілася напаўненьне. Як бачым, ім цяпер галоўнай стала палітычная кампанэнта».
Саўка: «Па‑першае, я сам прафэсійна карыстаюся беларускай мовай і ў залежнасьці ад акалічнасьцяў, карыстаюся то адны, то іншым стандартам. Мяркую, гэтак робяць большасьць людзей, для якіх беларуская мова — штодзённасьць, яны так ці іначай ідуць на кампрамісы. Што да такога рэзкага, адназначна палітычнага рашэньня Палаты прадстаўнікоў, то яно толькі зробіць «тарашкевіцы» рэкляму. І ў выніку да забароненых сымбаляў — бел‑чырвона‑белага сьцягу і «Пагоні» — далучыцца яшчэ адзін забаронены сымбаль — «тарашкевіца».
Саўка: «Там ёсьць рацыянальныя моманты. Гэта спрашчэньне правапісу «ў» і пашырэньне яканьня на лічэбнікі. «Ў» будзе пісацца ва ўсіх выпадках пасьля галосных, калі яно не пад націскам і ня ёсьць вялікай літарай. Словы «дзевяты», «дзесяты» перастануць быць выключэньнем, бо будуць пісацца «дзявяты», дзясяты». Плюс моцна лібэралізуюцца прынцыпы пераносу. Аднак усе гэтыя прапановы ўтрымліваліся яшчэ ў прапановах правапіснай камісіі ТБМ — гэта не заслуга сёньняшніх «нармалізатараў». Шкада, што дэпутаты былі настолькі самаўпэўненыя, што прыслухаліся да парадаў ТБМ і не пагадзіліся правесьці парлямэнцкія слуханьні».
