Дзякуючы маскіроўцы радыёперамоваў ды адцягваючым ўвагу манёўрам на мяжы з Украінай, Расія дамаглася тактычнай раптоўнасці «захопу» паўвострава.
Расія змагла ускладніць ЗША збор выведдадзеных аб аперацыі, якая рыхтуецца ў Крыме да такой ступені, што спецслужбы не змаглі даць адміністрацыі прэзідэнта Барака Абамы досыць дакладны тактычны аналіз, піша The Wall Street Journal (WSJ). У прыватнасці, не быў выкрыты план ўзяцця паўвострава пад кантроль з дапамогай ужо размешчаных там расійскіх войскаў. Паводле звестак газеты, амерыканскія выведвальныя спадарожнікі фіксавалі засяроджванне расейскіх войскаў «на дыстанцыі ўдару» ад Крыма, аднак «праслухоўка» камунікацый не дала звычайных пацверджанняў у выглядзе перамоваў расійскіх лідэраў, камандзіраў або салдатаў. Паводле ацэнкі высокапастаўленай крыніцы выдання, Расія мэтанакіравана забяспечыла ўтоенасць аперацыі з улікам асаблівасцяў працы амерыканскіх вывеведак.
«Нягледзячы на тое што мы атрымалі папярэджанне, у нас не было дастатковай інфармацыі, каб зразумець, што менавіта адбудзецца», — заявіла крыніца WSJ.
ЗША маюць намер у тэрміновым парадку закрыць гэтую «інфармацыйную дзірку», павялічваючы выкарыстанне спадарожнікавай групоўкі і нарошчваючы магчымасці радыёперахопу на тэрыторыі Расіі, Украіны і Прыбалтыкі, піша WSJ. Афіцыйныя асобы спадзяюцца, што рост магутнасцяў дапаможа ЗША «атрымаць інфармацыю аб планах Пуціна да іх ажыццяўлення», паведамляе крыніца газеты, «мы працуем у крызісным рэжыме». Аднак кіраўнікі амерыканскіх выведслужбаў асцерагаюцца, што расейскія лідэры змогуць і ў далейшым зачыняць свае камунікацыі. Становішча ў адміністрацыі Абамы «нервовая», кажа адна з крыніц WSJ, «такога яшчэ ніколі не было».
Першыя сведчанні таго, што Пуцін нацэліўся на Крым, аналітыкі і дыпламаты ЗША атрымалі яшчэ ў снежні 2013 г., піша WSJ. Па іх тагачаснай ацэнцы, Масква магла распачаць нейкія меры па абароне сваіх інтарэсаў у Крыме ў выпадку пагаршэння сітуацыі.
Еўрапейскае камандаванне ВС ЗША адразу папрасіла Пентагон узмацніць сачэнне за расійскімі базамі ў Крыме, але нічога незвычайнага яно не паказала. Зараз афіцыйныя асобы ЗША схіляюцца да думкі, што Расія ўтойліва перакідвалі ў Крым добра падрыхтаваных байцоў малымі групамі, піша газета, але аналітыкі выведслужбаў не бачылі гэтага да самага «захопу» паўвострава.
На пачатку лютага амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пайетт выправіў у Крым групу дыпламатаў-назіральнікаў. Гэтая місія не дала шмат інфармацыі, але ўзмацніла занепакоенасць у дыпламатычных колах: па ацэнцы прадстаўнікоў крымскіх татараў і праваабаронцаў, у Крыму ў тэрміновым парадку ствараліся палітычныя групы антыкіеўскай накіраванасці. Але і тады нішто не паказвала на расійскае «ўварванне», распавялі WSJ дыпламатычныя крыніцы.
Пералом адбыўся 18 лютага пасля ўспышкі гвалту ў Кіеве; выведкі ЗША сталі сур'ёзна пралічваць варыянт ваеннага ўмяшальніцтва Масквы ў выпадку «рэзкай змены ўлады» на Украіне.
Падазрэнні ўзмацніліся 25 лютага, за 4 дні да «захопу» Крыма, калі ваеннага аташэ ЗША ў Маскве апавясцілі аб раптоўнай праверцы боегатоўнасці войскаў Заходняй, Цэнтральнай і Усходняй ваенных акругаў, якая пачынаецца 26 лютага. Эксперты паказалі, што падобная тактыка выкарыстоўвалася ў 2008 г. падчас расейска-грузінскага канфлікту. Дадзеныя са спадарожнікаў паказалі засяроджванне войскаў каля мяжы з Украінай. У межах Крыма расійскія ваенныя выконвалі «выключную дысцыпліну» радыёперамоваў. Ніякіх сведчанняў падрыхтоўкі захопу выведслужбы ЗША не перахоплівалі, піша WSJ.
26 лютага дырэктар агенцтва нацыянальнай бяспекі ЗША (NSA) Джэймс Клэпер даклаў Абаме і іншым высокапастаўленым асобам, што мэтай Расіі на Украіне з'яўляецца Крым, а расійскія вайскоўцы рыхтуюцца да вокаімгненнай аперацыі. Але выведкам не ўдалося перахапіць адпаведныя перамовы прадстаўнікоў расейскіх уладаў.
«У нас не было нічога падобнага на «ну ўсё, пачынаем»», - кажа адна з крыніц WSJ. Паводле яго словаў, дакладная выведынфармацыя пра тое, што «расейскія вайскоўцы захопліваюць стратэгічныя аб'екты ў Крыме», з'явілася толькі 27 лютага. Да гэтага часу Пайетт выправіў у Вашынгтон тэрміновую дэпешу аб расійскіх сцягах над будынкам парламента Крыма. На наступную раніцу многія стратэгічныя аб'екты перайшлі пад кантроль узброеных людзей у форме расійскага ўзору без знакаў адрознення. 28 лютага, калі Абама выступіў з заявай аб недапушчальнасці парушэння суверэнітэту Украіны, Крым быў ужо пад кантролем расійскіх войскаў, якія там знаходзіліся, кажа крыніца WSJ ў выведслужбах.
Крыніцы ў Пентагоне распавялі газеце, што ў выніку атрымлівалі значную частку аператыўнай інфармацыі па Украіне праз пасольства ў Кіеве.
Каб адсочваць перамяшчэнні расійскіх войскаў, ваенны аташэ і супрацоўнікі амбасады абзвоньвалі кантакты ў памежслужбе і на флоце Украіны — некаторыя казалі, што ўжо паляць сакрэтныя дакументы. Расійскія вайскоўцы ў Крыме, з якімі мелі зносіны амерыканскія калегі, таксама не давалі патрэбнай інфармацыі — некаторыя казалі, што самі не ў курсе. «Гэта была класічная маскіроўка», — сказала WSJ высокапастаўленая крыніца.
