Ледзь з дарог сыходзіць снег, як аўтамабілісты пачынаюць кпіць з нагоды ўдзельнікаў дарожнага руху, якія асядлалі матацыклы. Перасоўваюцца байкеры гучна і хутка, перад вачыма аказваюцца раптоўна, у дарожных аварыях нярэдка гінуць або атрымліваюць цяжкія траўмы.
«Ежедневнік» вырашыў распытаць дасведчанага матацыкліста Руслана Грэля, чым небяспечныя на дарогах двухколавыя транспартныя сродкі.
— Як толькі на вуліцы стала цёпла, у ДАІ забілі трывогу: на дарогі выехалі матацыклісты. Чаму людзі на маторных двухколавых транспартных сродках трапляюць у аварыі?
— Таму што ў пачаткоўцаў, якія пачынаюць адкручваць ручку газу, няма ўяўлення ні пра матацыклы, ні пра сітуацыю на дарозе. Акрамя таго, умовы надвор'я яшчэ не дазваляюць нармальна катацца. Пасля зімы на асфальце засталося шмат пяску, і пакуль яго не змыюць нармальныя дажджы, пакрыццё працуе як лёд — падчас тармажэння кола не чапляецца за асфальт, і матацыкл падае.
— Значыць, у большасць аварый матацыклісты трапляюць па сваёй віне?
— Не. Усе могуць быць вінаватымі: хтосьці не заўважыў, хтосьці падрэзаў, хтосьці наўмысна штось зрабіў. Матацыклісты і кіроўцы-пралескі павінныя быць больш уважлівымі — за зіму вопыт страчаны. Ужо сёлета былі смяротныя выпадкі з матацыклістамі — у адным не выконваўся хуткасны рэжым, у другім аўтамабіль развярнуўся перад матацыклам — многія кіроўцы не глядзяць у люстэрка задняга агляду.
— На чым сёння перасоўваюцца матацыклісты?
— Матацыклаў у Беларусі робіцца ўсё больш, у асноўным за кошт недарагой ужыванай тэхнікі, якую прывозяць з-за мяжы. Але калі матацыклы паступова змяняюцца ў лепшы бок, пра культуру кіравання гэтага не скажаш. Прафілактыкі з боку ўладаў няма, прапановаў аб правядзенні моташкол і мерапрыемстваў з удзелам матацыклістаў ніхто не чуе. Між тым адкрыццё пляцовак, на якіх будуць вучыцца кіраванню, выпускаючы пару, выратуе шмат жыццяў — у ДТЗ матацыкліст калечыць не толькі сябе, але і навакольных. А ўсё пачынаецца з таго, што чалавек проста вырашыў падурэць.
— Хочаце сказаць, што аўтамабілісты дурэюць значна менш, чым матацыклісты?
— Мы ўжо прывыклі да аўтамабілістаў і ведаем, чаго ад іх чакаць. А ўбачыўшы матацыкліста многія на дарозе губляюцца, не ведаюць, рухацца ці пачакаць. Многія кіроўцы з пачуцця зайздрасці не прапускаюць — у нас усё яшчэ ёсць канфрантацыя паміж аўтамабілістамі і матацыклістамі.
— Якія матацыклы сёння даступныя ў краіне?
— Прапанова абмежаваная — матацыклы ў добрым стане прадаюцца рэдка, звычайна разыходзяцца па знаёмых. Тыя, у каго ёсць грошы, купляюць матацыклы ў салоне.
— Напрыклад, Harley Davidson?
— Мой клуб аб'ядноўвае аматараў спартыўных матацыклаў, асабіста мне Harley, прызначаны для заможных людзей, не падабаецца. Цяпер езджу на гіпербайку Suzuki Hayabusa — гібрыдзе паміж спартовым і турыстычным матацыклам, магутным, цяжкім — вагой 320 кг, з вялікімі магчымасцямі, якія дазваляюць ездзіць на вялікія адлегласці.
— Якой сумай трэба валодаць, каб сесці ў сядло матацыкла?
— У кожнага свой узровень даходу, столі не існуе. Скажам, кіраўнік сярэдняга звяна са стабільным прыбыткам напэўна зацікавіцца ўжываным матацыклам з Еўропы ці Амерыкі. Матацыкл выпуску 2006—2007 гг. каштуе 5-6 тысяч даляраў, новы — каля 15 тысяч.
— Плюс цана экіпіроўкі…
— З купляй матацыкла выдаткі толькі пачынаюцца. Абавязковыя мотакамбінезон, мотаботы, пальчаткі і шлем. Найлепшы матэрыял для камбінезона — жорсткая скура, яна абароніць ад судакранання з асфальтам. Сінтэтычныя матэрыялы з кеўларавымі дадаткамі, джынсы праціраюцца значна хутчэй, іх хапае да першага падзення. Пажадана, каб касцюмы былі фабрычнымі — з крамаў, якія спецыялізуюцца на экіпіроўцы і аксэсуарах для матацыклістаў.
Сярэдняя цана касцюма — 700 даляраў, абутку — каля 350-400 даляраў, пальчатак — 100-150 даляраў, добры шлем купляюць прыкладна за 500 даляраў.
— Як людзі перасаджваюцца на матацыкл?
— Па-рознаму, усё індывідуальна, бо матацыкл — гэта жарсць, якая возіць не цела, а душу. Я сеў за руль матацыкла ў 10 гадоў, першы матацыкл Yamaha Fazer 600 купіў у канцы 90-х, затым змяніў каля дзясятка байкаў, спыніўшыся на Suzuki, хуткасць, пасадка, манеўранасць, дынаміка разгону, тармажэнне якога цалкам задавальняюць.
— Лічыцца, што кіроўцаў BMW часта правакуе магутны матор і дынаміка — захапіўшыся, чалавек страчвае кантроль над сітуацыяй. Але і сярод матацыклаў трапляюцца тыя, хто развівае хуткасць да 100 км/г за 3 секунды. Якія вы лічыце больш небяспечнымі?
— Для пачаткоўцаў — усе матацыклы з аб'ёмам рухавіка больш за 600 мл. Пра гэтую і іншыя меры бяспекі мы расказваем усім, хто прыходзіць у клуб. Прымаем, праўда, не адразу — усё ж гэта асяроддзе, дзе стасуюцца людзі з агульнымі інтарэсамі, у кожнага свой бізнес. Аб'ядноўвае хобі — матацыклы, на якіх разам катаемся.
— Спачатку трэба дамагчыся ўзроўню даходу, а потым ужо перасаджвацца на матацыкл, бо гэта стратнае захапленне?
— Так. Матацыкл — хобі заможных людзей, якія дазваляюць сабе куплю некалькіх байкаў. Абслугоўванне матацыклаў, дарэчы, — дарагое задавальненне, запчасткі купляюць у асноўным новыя, а значыць, дарагія.
— Па якіх дарогах небяспечней за ўсё ездзіць на матацыкле?
— Па цёмных, дзе могуць быць ямы і непрыкметныя ўдзельнікі дарожнага руху. Адлегласць да матацыкла чытаецца дрэнна, здаецца, быццам ён яшчэ далёка, а насамрэч, асабліва з улікам высокай хуткасці, блізка. Камфортней за ўсё на загарадных трасах — дарога добра праглядаецца, на ёй можна ехаць на вялікай хуткасці.
***
Руслан Грэль (Русел) нарадзіўся ў 1976 г. у Мінску. Пасля заканчэння спецфакультэта кіравання і сацыяльных тэхналогій БДУ ў 1998 г. працаваў аператыўным супрацоўнікам РУУС Маскоўскага раёна сталіцы. Пасля звальнення пачаў працаваць менеджарам па продажах камерцыйнай арганізацыі па гандлі дзіцячым харчаваннем. Цяпер займае пасаду начальніка аддзела продажаў гэтага ж прадпрыемства. Правы катэгорыі В атрымаў у 1995 г., катэгорыі А — у 2000 годзе. У 2003 годзе ўзяў удзел у заснаванні клуба Racing Clan, які аб'яднаў аматараў спартыўных матацыклаў. Віцэ-прэзідэнт гэтага клуба.
