Беларускі абаронца турэцкага «Генчлербірлігі» Арцём Радзькоў лічыць, што самаідэнтыфікацыя павінна стаць нацыянальнай беларускай ідэяй.
- Як лічыш, якой павінна быць нацыянальная беларуская ідэя?
- У першую чаргу - самаідэнтыфікацыя. Мы не расейцы, не палякі і не літоўцы. Мы проста розныя, талерантныя, цярплівыя адзін да аднаго. Але, паўтаруся, да пары, да крайняй ступені. Потым выбух. У расейцаў жа, напрыклад, першапачаткова больш нахабства, гонару, завышаная самаацэнка. Гэта імперскае мысленне, уласцівае, варта меркаваць, не толькі ім, але і ўсім, хто меў калоніі. Яны лічаць сябе ўладарамі свету і перажываюць, калі нейкая тэрыторыя выходзіць з-пад кантролю. Хоць Піцер, на мой погляд, адрозніваецца ад Расеі: там больш адчуваецца еўрапейскі ўплыў, людзі больш інтэлігентныя, няма агрэсіўнасці ў паводзінах, з якой пастаянна сутыкаецца ў Маскве.
- Табе давялося пажыць і ў Грозным …
- Гэта ўжо не Расея, а іншая краіна. У Чачні рускіх мала, хто мог, з'ехаў. Чачэнцы любяць свой край, мову, шануюць традыцыі і звычаі вышэй канстытуцыі. І моцна трымаюцца адзін за аднаго. У славян такога братэрства няма. Сябрую з адным украінскім гандбалістам, які гуляе ў Турцыі. У камандзе ёсць яго суайчыннік, аднак яны маюць зносіны толькі на пляцоўцы.
- Як думаеш, калі жыхарам Магілёва Крэмль прапануе павысіць зарплату на 200 даляраў, яны таксама прагаласуюць за Магілёўскую народную рэспубліку?
- А чаму не? Мы з табой гаворым пра гісторыю, нацыянальнай ідэі, а ў многіх людзей няма часу разважаць на такія тэмы, ім трэба сям'ю карміць. Ім хочацца купіць новы тэлевізар або аўто, не 12-гадовае, а больш новае - 11-гадовае. Гэты матыў дамінуе над іншымі каштоўнасцямі ў 90 працэнтаў людзей. І чым тады Магілёў горшы за Крым? Ва ўсякім выпадку не ўпэўнены, што ўсе скажуць: не, што вы, Масква нам дарагая, але Беларусь не здрадзім. Хоць на самай справе жыццё ў Расеі не цукар. Калі хто-небудзь думае, што ўсё застанецца па-ранейшаму, а проста павялічаць з панскага пляча зарплату, - гэта вялікая памылка. Там трэба біцца за сябе, быць агрэсіўным і выжываць, прымаць чужыя парадкі. Гэта не мой шлях. Я за тое, каб самому зрабіць жыццё вакол камфортным - для любімых людзей, сям'і, бацькоў. Выйшаў у двор і банальна прыбраў яго ад смецця, бо жыць у гразі нельга. Можа, гэта і добра, што ў нас няма крана з нафтай - без яе народ больш працавіты, патрабавальны да сябе. Трэба шукаць свой шлях, паважаць сваіх герояў, тых, хто нешта зрабіў для краіны, - падзяліўся меркаваннем Радзькоў.
