«Як можна на такім высокім узроўні прымаць зварот у парушэнне асноватворных кананічных пастановаў, які проста па працэдурных меркаваннях нават не можа быць разгледжаны!» — заявіў тэолаг Аркадзій Малер агенцтву «Інтэрфакс-Рэлігія» у чацвер.
Нагадаем, што на днях мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Павел — не беларус, прызначаны ў Мінск год назад патрыярхам Кірылам — заявіў аб намеры хадайнічаць перад патрыярхам аб наданні Беларускай праваслаўнай царкве статусу самакіравальнай Царквы ў складзе Маскоўскага патрыярхату па ўзоры Латвіі, Малдовы і Эстоніі. Што паказальна, епархіяльны сход сустрэў гэтыя яго словы авацыяй.
Гэты намер быў у пэўнай ступені сенсацыяй. Паказальна, што адначасова стала вядома, што мітрапаліт Павел перасяліўся ў дзяржаўную рэзідэнцыю Дразды, дзе жыве найвышэйшая дзяржаўная наменклатура.
Малер нагадаў, што, згодна са статутам Рускай праваслаўнай царквы, толькі агульнацаркоўнаму «Памеснаму Сабору належыць вышэйшая ўлада ў Рускай праваслаўнай царквы ў пытаннях … надання аўтакефаліі, аўтаноміі або самакіравання часткам Рускай праваслаўнай царквы».
Малеру таксама незразумела, чаму прапанаваная да публічнага абмеркавання ініцыятыва супала па часе «з шэрагам востра афарбаваных ў адносінах да Расіі заяваў беларускага кіраўніцтва».
«На жаль, гэта наводзіць на думкі аб магчымым ціску з боку дзяржавы», — заявіў Малер.
«У любым выпадку, — працягнуў ён, — што б ні адбывалася ў міждзяржаўных адносінах, архіярэям і святарам Рускай праваслаўнай царквы, у якой бы яны краіне ні ажыццяўлялі сваё служэнне, недарэчна выступаць з пазіцыі палітычнага спойлера дзеючай улады».
У цяперашні час Беларуская царква мае статус экзархата. Экзарх і архіерэі прызначаюцца Масквой.
У той жа час статус самакіраванай Царквы ў складзе РПЦ маюць малалікія Латвійская, Эстонская цэрквы, утрая меншая за беларускую Малдаўская царква, а малалікія Кітайская, Японская цэрквы маюць статус аўтаномных.
Украінская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхата мае статус самакіраванай з правамі шырокай аўтаноміі. І толькі беларусы нічога не маюць, бо на пачатку 90-х, калі іншыя цэрквы бралі самастойнасць, у Мінску мітрапалітам быў выхадзец з Масквы Філарэт, які супраціўляўся гэтаму працэсу.
