Калі ад дзяцінства ты ведаеш ангельскую, то кантактаваць практычна з усім светам нашмат прасцей. Веданне французскай ці гішпанскай дае тую ж перавагу, хоць і ў значна меншым памеры. Расейская дазваляе чытаць Талстога без перакладу і не смяяцца з жартаў Пуціна. А што дае беларуская мова? Мінус навідавоку: беларуская нават не дамінуючая ў Беларусі. А плюсы?
Білінгвізм
Людзі, якія ведалі беларускую мову і не разумелі расейскую, сустракаліся яшчэ пару гадоў таму пасля масавых акцый у міліцэйскіх пастарунках: так беларуская моладзь адстойвала гонар і спадчыну продкаў перад людзьмі ў пагонах. Насамрэч жа, такіх людзей, відаць, у Беларусі амаль няма. Ды і тых, для каго беларуская мова першая, няшмат. Таму практычна любы беларускамоўны беларус — білінгвіст, які ў штодзённым жыцці вымушаны спалучаць расейскую і беларускую.
Сучасныя метады выхавання дзяцей часта настойваюць на пазітыўнасці гэтай з’явы і рэкамендуюць аддаваць дзяцей на курсы замежнай мовы ва ўзросце 3—4 гадоў. Гэта дазваляе больш актыўна выкарыстоўваць патэнцыял мозга, развівае адаптацыйныя здольнасці. Беларусам можна эканоміць на курсах мовы — дастаткова проста вучыць родную, расейская вывучыцца сама. А замежная мова ці дзве зробяць з вас паліглота.
Караткевіч, Быкаў, Барадулін
Гэта даволі тыповы пункт у пошуку пераваг той ці іншай мовы. «Вывучыце англійскую і чытайце без перакладу Дыкенса, французскую, каб чытаць Бальзака і расейскую, каб чытаць Талстога». Веданне беларускай дазваляе нам чытаць Караткевіча, Быкава і Барадуліна. І яшчэ многа чаго. Слухаць Н.Р.М і меладычныя народныя спевы, лупіць трасянкай і высока цаніць РСП.
Жыццё ў меншасці
Цяжка казаць, які досвед сапраўды карысны, але любы досвед пашырае далягляды і дазваляе мысліць больш шырока. Быць беларускамоўным азначае жыць у меншасці, а значыць, разумець прыроду практычна любых этнічных, культурных, палітычных ці сексуальных меншасцяў. Апроч гэтага, само па сабе быццё меншасцю часта робіць яе членаў больш актыўнымі і мабільнымі.
Разуменне суседніх моў
Любыя мовы адкрываюць шлях да іншых моў. Беларуская не выключэнне. Ведаючы беларускую, будзе прасцей разумець і вучыць украінскую, польскую ці чэшскую.
Больш чым мова
Можна колькі заўгодна казаць пра тое, што мова — гэта толькі сродак камунікацыі, але любы беларускамоўны ў Беларусі пацвердзіць: гаворачы па-беларуску, вы нават несвядома абазначаеце свой «іншы статус». З вамі могуць гаварыць пра Лукашэнку, украінска-расійскую вайну і стан мовы менавіта дзякуючы словам «калі ласка». Адказваючы «пожалуйста», чакаць раптоўнага пераходу на размову пра «палітыку» ці «культуру» не выпадае.
Таму мова — гэта ўжо пазіцыя. Прынята сцвярджаць, што ў сучасным свеце лепш мець уласнае меркаванне, чым не мець. Беларуская мова часта змушае быць лепшымі. Мець адказы на пытанні ці смеласць быць у меншасці.
