Што супольнага паміж беларусам з мабільнікам ля вуха і кудлатым дзецюком, які калісьці ганяўся за мамантамі там, дзе цяпер стаяць лядовыя палацы?

Як тыя нэандэртальцы, шмат хто з нашых суайчыньнікаў зьвяртаюцца адно да аднаго паводле назвы полу — «мужчына» ці «жанчына». Амэрыканскі псыхоляг Lillian Glass у кнізе «Я чытаю вашыя думкі» ўзгадвае лекара, які выказваў пагарду падначаленым мэдсёстрам, называючы іх дзяўчатамі. У нас жа на гэты «ласкавы» зварот вымушаныя адгукацца ня толькі пятнаццацігадовыя, але і сівыя прадавачкі, а «блатныя» выклікі можна пачуць нават ад рахманага працаўніка.

Ангельшчына. У ХІ—ХІІІ стагодзьдзях ангельская мова лічылася мужыцкай. Заваёўнікі‑нарманы навязалі тамтэйшай арыстакратыі францускі зваротак «sir». Ангельцы засвоілі «sir» — і ўжо гэта слова выклікае асацыяцыі хутчэй з сабакам Баскервіляў, чымся з французамі. Дык і нам ня варта зьвязваць гістарычныя крыўды з формай зваротку «пан», што блізкая і галяндцу‑пратэстанту (van) і басьнійцу‑мусульманіну (ban), і ўкраінцу‑праваслаўнаму. Аджа сам Багдановіч да трохгодзьдзя «Нашай Нівы» напісаў: «Віншую ад душы, панове…» Калі чалавек адчувае шчырую павагу да сябе, ён без іроніі ўспрымае ўсялякі ветлы эпітэт. Але для расейскамоўнага беларуса менавіта зваротак можа стаць першым словам, якое ён сьвядома вымавіць па‑беларуску — няхай яму будзе з чаго выбіраць.

Сяргей Баранаў, Гомель

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0