Расія можа ўвесці ў дачыненні да Беларусі санкцыі ў нафтавай сферы, калі не будуць дасягнутыя дамоўленасці па ключавых міждзяржаўных пытаннях. Такое меркаванне выказалі БелаПАН эксперты, каментуючы планы расійскіх улад разгледзець у чэрвені пытанне аб скарачэнні паставак нафты ў Беларусь.
Нагадаем, на мінулым тыдні віцэ-прэм'ер Беларусі Уладзімір Сямашка паведаміў, што Беларусь прыпыніла пастаўкі нафтапрадуктаў на расійскі рынак з-за нявыгадных цэнавых умоў, якія там склаліся. У адказ Мінэнерга Расіі заявіла, што з-за недапаставак беларускіх нафтапрадуктаў на расійскі рынак могуць быць скарочаныя пастаўкі нафты ў Беларусь.
На думку расійскіх аналітыкаў, нягледзячы на непрывабную цэнавую кан'юнктуру, Беларусі давядзецца пастаўляць нафтапрадукты ў Расію.
«Беларусь у цяперашніх умовах спрабуе максімізаваць свой прыбытак, пастаўляючы нафтапрадукты на знешнія рынкі. Гэты падыход можна было зразумець, калі б адносіны паміж Масквой і Мінскам у нафтавай сферы былі поўнасцю рынкавымі, аднак яны такімі не з'яўляюцца», — адзначыў у каментарыі БелаПАН кіраўнік сектара эканамічнага дэпартамента расійскага Інстытута энергетыкі і фінансаў Сяргей Агібалаў.
Ён нагадаў аб пратаколе па пытаннях беларуска-расійскага ўзаемадзеяння ў нафтавай сферы, падпісаным восенню 2014 гады, згодна з якім вывазныя пошліны на экспартаваныя нафтапрадукты ў 2015 годзе павінны поўнасцю залічвацца ў беларускі бюджэт, а не ў расійскі, як гэта было да 2014 года ўключна.
«Наўрад ці можна ўявіць, што Беларусь, атрымаўшы ў 2015 годзе поўнае вяртанне нафтапошлін у свой бюджэт, зможа адмовіцца ад паставак нафтапрадуктаў на расійскі рынак», — сказаў Агібалаў.
Калі ж беларускі бок не захоча пастаўляць бензін у Расію, спасылаючыся на нявыгадныя цэны, Крэмль можа скараціць пастаўкі нафты ў Беларусь. «Такое развіццё падзей выключыць нельга, магчымасцяў уздзеяння на Беларусь у Маскве больш, чым раней. У Беларусі сёння няма козыра, які быў летась, калі пытанні ў нафтавай сферы звязваліся Мінскам з прыняццем дакументаў аб стварэнні Еўразійскага эканамічнага саюза», — лічыць расійскі эксперт.
Пратакол па пытаннях супрацоўніцтва ў нафтавай сферы, падпісаны мінулай восенню, прадугледжвае, што Беларусь паставіць на расійскі рынак да 2015 года 1,8 млн. тон аўтамабільнага бензіну. Дакумент прадугледжвае, што ў выпадку недапаставак паліва Расія можа скараціць пастаўкі нафты ў Беларусь.
Беларускі эксперт па энергетычных пытаннях Таццяна Манёнак лічыць, што існуюць фактары, якія могуць па-рознаму ўплываць на далейшы ход развіцця сітуацыі ў нафтавай сферы.
«Святкаванне 70-годдзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне, перадвыбарная кампанія ў Беларусі — усё гэта гаворыць на карысць таго, што палітычны фон у беларуска-расійскіх адносінах не павінен нагнятацца сёлета», — мяркуе Манёнак.
У той жа час яна не выключае, што калі расійскі бок пачне акцэнтаваць увагу на іншых момантах, абвастрэнне адносін у нафтавай сферы магчымае. «Мы бачым, што расійскі бок незадаволены тым, як рэалізуюцца інтэграцыйныя праекты ў прамысловай сферы. Выклікаюць незадаволенасць у Расіі сёння і гандлёвыя бар'еры (беларускія інстытуты спецімпарцёраў), якія абмяркоўваліся падчас нядаўняга візіту расійскага віцэ-прэм'ера ў Мінск. Каб зрабіць Мінск больш згаворлівым, Масква, не выключана, можа скараціць пастаўкі нафты ў Беларусь», — мяркуе Манёнак.
