Самае дзіўнае, што на выдатных вынікаў ён дамогся і ў плаванні — у яго спартыўным арсенале больш за 125 медалёў і 30 кубкаў, атрыманых на рэспубліканскіх і міжнародных спаборніцтвах. У чым сакрэт такіх поспехаў, якія новыя вяршыні ён збіраецца заваяваць? Пра гэта Цімур Сушко распавёў газеце «7 дзён».
— Твае выбітныя здольнасці пачалі выяўляцца вельмі рана. У год ужо добра размаўляў, у два — навучыўся чытаць, у пяць — пайшоў у школу. Быць асаблівым — гэта шчасце або выпрабаванне? Як ўспрымаеш пастаянную павышаную ўвагу да сябе?
— Ніколі не бачыў у гэтым нічога асаблівага — я проста жыву, мне падабаецца такі рытм жыцця. Думаю, большасць дзяцей на гэта здольныя, толькі трэба крыху больш часу надаваць вучобе і спорту, умець засяроджвацца на галоўным, і тады часу і на забаўкі будзе дастаткова. Асаблівай увагі да сябе не адчуваю — на спаборніцтвах ніякіх прывілеяў няма, пры здачы экзаменаў таксама ўсё як ва ўсіх. Зорнай хваробы ніколі не было, ніколі не адрываюся ад зямлі — гэта могуць пацвердзіць ўсе людзі, якія ведаюць мяне асабіста.
— Паколькі ты пастаянна «перарастаў» школьную праграму, разлічаную на вучняў твайго ўзросту, вучыцца прыходзілася з аднакласнікамі, якія былі старэйшы за цябе. Не складана было знаходзіць з імі агульную мову?
— З другога па пяты клас я вучыўся з аднакласнікамі, старэйшымі за мяне на 2—3 гады. Спачатку прыйшлося пазмагацца з лідарамі класа — але гэта было тыдні з два ў другім класе. Потым, калі мой аўтарытэт усталяваўся, ужо ніхто не заўважаў, што я маладзейшы. Тым больш што ростам і целаскладам я не адрозніваўся ад аднакласнікаў. Пасля пятага класа я пераскочыў ў сёмы, з сёмага ў дзявяты, з дзявятага ў адзінаццаты. З сёмага класа быў на індывідуальным навучанні, г.зн. займаўся дома, здаваў іспыты раз на чвэрць і з аднакласнікамі сустракаўся вельмі рэдка. А ў камандзе ў нас спартсмены ад 7 гадоў да 16-ці, з усімі знаходжу агульную мову, бо мы робім адну справу — абараняем гонар каманды і краіны на спаборніцтвах, а гэта вельмі гуртуе.
— Раскажы, як ты прыйшоў у спорт? Ці плануеш працягваць трэніроўкі, стаўшы студэнтам?
— Як і большасць спартсменаў, у секцыю плавання мяне прывялі бацькі. Від спорту быў абраны не выпадкова: ужо з года я кожны дзень плаваў у ванне па некалькі гадзін. Сістэмныя заняткі спортам прышчапілі мне такія патрэбныя кожнаму чалавеку якасці, як сабранасць, адказнасць, працаздольнасць, мэтанакіраванасць. Пастаянны ўдзел у спаборніцтвах навучыў змагацца да перамогі, выкладвацца для дасягнення пастаўленай мэты на сто адсоткаў. Я лічу, што менавіта прафесійныя заняткі плаваннем шмат у чым паспрыялі маім поспехам у вучобе.
Так што, стаўшы студэнтам БДМУ, я буду займацца плаваннем з падвоенай энергіяй. Бо Алімпіяда ў Токіо — 2020 ўжо не за гарамі, і я спадзяюся, што на той час змагу змагацца з лепшымі брасістамі свету за перамогу. Упэўнены, мае заняткі спортам у перыяд вучобы ў БДМУ дадуць дадатковую энергію для асваення нялёгкай праграмы медыцынскага універсітэта.
— Як перспектыўны спартсмен, ты праходзіў ДНК-тэставанне. Раскажы, што сказалі генетыкі?
— Так, я праходзіў генетычную экспертызу індывідуальных асаблівасцяў чалавека ў Інстытуце генетыкі і цыталогіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Калі даслоўна, то ў заключэнні было сказана наступнае:
«У генатыпе спартсмена прысутнічаюць важныя рэдкія варыянты генаў, патрэбныя для дасягнення высокіх спартыўных вынікаў».
У іх ліку — генатып A/A па гену MB, вельмі рэдкі генатып, які забяспечвае назапашванне малекулярнага кіслароду і перадачу яго акісляльным сістэмам клетак; генатып R/R гена ACTN3, які сведчыць аб хуткасна-сілавых здольнасцях чалавека; генатып 4b/4b па гену eNOS, асацыяваны з праявай трываласці і гэтак далей. Вядома, прыемна ўсведамляць, што я атрымаў у спадчыну добры генетычны код. Але на адны гены ніколі не спадзяваўся. Высокія вынікі ў плаванні могуць быць дасягнуты толькі прафесійным, сістэмным падыходам да трэніровак і спаборніцтваў. Менавіта секундамер заўсёды вызначыць твой ўзровень падрыхтоўкі, якія б генетычныя тэсты ты ні праходзіў.
— Выбіраючы будучую прафесію, чым ты кіраваўся? Чаму медыцына?
— Мне з самага ранняга дзяцінства хацелася быць карысным свету і людзям. Я ўпэўнены, што стаўшы доктарам, змагу ўвасобіць у жыццё сваю мару. Мне вельмі падабаецца біялогія, асабліва анатомія чалавека, і хімія. Доўгімі гадзінамі магу вывучаць стан чалавечага цела, чытаць пра дасягненні медыцынскай навукі, новыя метады лячэння хвароб.
Усведамленне таго, што людзі паміраюць, падштурхнула мяне да выбару далейшай прафесіі. Я вырашыў стаць лекарам і вынайсці эліксір вечнай маладосці, каб людзі на Зямлі жылі доўга і не хварэлі.
Веру ў тое, што змагу вынайсці лекі ад невылечных хвароб і новыя метады іх лячэння, якія выратуюць жыццё многім. Буду старацца рабіць усё магчымае, каб усім, хто звярнуўся да мяне па дапамогу, было добра і спакойна за сябе і сваіх блізкіх. Мару праз усё сваё жыццё пранесці словы клятвы Гіпакрата: «У які бы дом я ні ўвайшоў, я ўвайду туды для карысці хворага».
— Наколькі складанай аказалася для цябе ўступная кампанія?
— Падрыхтавацца да ЦТ мне дапамаглі перш за ўсё веды, атрыманыя ў школе. Акрамя таго, дадаткова па хіміі і біялогіі я займаўся з выкладчыкамі вельмі высокага ўзроўню. Так што да тэставання падышоў з добрым багажом ведаў. Экзамены ЦТ я б не назваў складанымі, наадварот, яны мне здаліся прасцей за заданне на рэпетыцыйным тэставанні. Аднак гэта адчуванне прастаты з некаторымі маімі знаёмымі адыграла злы жарт. Таму раю будучым абітурыентам ні ў якім разе не расслабляцца падчас ЦТ.
— Як лічыш, без каго твае такія дзіўныя поспехі ў вучобе і спорце былі б немагчымыя?
— У першую чаргу, без маіх любімых бацькоў, якія з ранняга дзяцінства дапамагаюць мне ў пераадоленні ўсіх цяжкасцяў. Без іх парад і падтрымкі мае поспехі былі б нашмат сціплейшымі. Яны не толькі мае бацькі, але і сапраўдныя сябры.
Я вельмі ўдзячны дырэктару СШ № 8 г. Жодзіна Віктару Іванавічу Харошку і ўсім педагогам школы, якія далі мне пуцёўку ў жыццё. Персанальна дзякую Людміле Сцяпанаўне Шабашовай, дырэктару Цэнтра паскоранага навучання г. Мінска, якая не толькі перадавала мне глыбокія веды, але і зараджала сваёй невычэрпнай энергіяй. І, вядома, выдатным педагогам, якія паверылі ў мяне і дапамаглі належным чынам падрыхтавацца да ЦТ.
Вельмі адметную ролю ў маім станаўленні адыгралі мае трэнеры па плаванні — Вольга Аляксандраўна Прус і Ігар Станіслававіч Нежанец. Гэта сапраўдныя прафесіяналы сваёй справы, якія навучылі мяне ставіць канкрэтныя задачы і перамагаць.
