Другі дзень бізнэс-супольнасць абмяркоўвае дакумент аб экспертызах для замежных тавараў. Пастанова пад злавесным нумарам 666 з'явілася яшчэ 6 жніўня, аднак увагу да сябе прыцягнула, толькі калі пачала рэалізоўвацца на практыцы.
Калі казаць проста, змяненне ў заканадаўства прадпісвае імпарцёрам праводзіць экспертызу замежных тавараў. Гэта значыць дакументаў, якія раней пастаўшчыкі бралі ў замежных вытворцаў для пацвярджэння адпаведнасці, ужо недастаткова. FINANCE.TUT.BY пагутарыў з буйнымі гульцамі рынку. Як высветлілася, яснасці аб тым, як працаваць з новым дакументам, пакуль няма.
«Ніхто не можа сказаць дакладна, якіх менавіта катэгорый тавараў датычыцца гэты дакумент, — кажа прадстаўнік кампаніі-імпарцёра бытавой тэхнікі і электронікі. — Адны кажуць, што пад дзеянне пастановы трапляюць усе замежныя тавары, іншыя — што ён не тычыцца тавараў, зробленых у Расіі. Таму многія аддаюць перавагу не рызыкаваць і пакуль узяць паўзу. Аплачаныя партыі тавару прыязджаюць і адпраўляюцца на склад. Ну а мы чакаем тлумачэнняў ад Саўміна і іншых зацікаўленых органаў».
Сёння тлумачэнне да пастановы на сваёй старонцы ў фэйсбуку размясціла Міністэрства аховы здароўя. Адназначна з яго можна зразумець, што экспертызу не трэба рабіць для тавараў з абмежаванымі тэрмінамі прыдатнасці, таварамі сэканд-хэнд, гуманітарнай дапамогі. Аднак прасцей ад гэтага тлумачэння бізнэсу не стала.
Ключавы пункт у новым дакуменце такі: «аб'ектам дзяржаўнай санітарна-гігіенічнай экспертызы з'яўляецца прадукцыя (за выключэннем прадукцыі, якая падлягае дзяржаўнай рэгiстрацыi) па пераліку, вызначанаму пастановай Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 11 ліпеня 2012 года № 635 «Аб некаторых пытаннях санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва».
Выходзіць, што экспертызу трэба рабіць для ўсяго, што ўваходзіць у пералік, зацверджаны гэтай самай 635-м пастановай. І вось тут і пачынаюцца пытанні, на якія бізнэс пакуль не атрымаў адназначных адказаў.
Экспертыза на самай справе добраахвотная, а не абавязковая?
Па каментар мы звярнуліся ў юрыдычны аддзел ТДА «Мостра-груп». Гэтая кампанія, якая працуе на рынку больш за 20 гадоў і з'яўляецца найбуйнейшым імпарцёрам прадуктаў харчавання, касметыкі і іншых тавараў у краіну.
«Яшчэ ў 2013 годзе Міністэрства аховы здароўя годзе па нашым запыце давала тлумачэнне, з якога вынікае, што імпарцёр ў дачыненні да прадукцыі, уключанай у названы пералік (гаворка пра пастанову № 635. — FINANCE.TUT.BY), мае права самастойна вызначаць спосаб пацвярджэння адпаведнасці прадукцыі адзіным санітарным патрабаванням, калі іншае не прадпісана заканадаўствам Мытнага саюза ў галіне тэхнічнага рэгулявання, прымянення фітасанітарных і ветэрынарных мер, — кажа начальнік юрыдычнага аддзела ТДА «Мостра-груп» Ілона Герцык. — У сувязі з чым рабілася выснова пра тое, што наяўнасць санітарна-гігіенічнай высновы не з'яўляецца абавязковай і суб'ект гаспадарання мае права, але не абавязак звяртацца па правядзенне санітарна-гігіенічнай экспертызы тавараў, уключаных у пералік».
На думку юрыста кампаніі, новая пастанова Саўміна нічога не змяніла: дакумент тычыцца адміністрацыйных працэдур правядзення экспертызы, а не самога спісу тавараў. Гэта значыць рэгламентавалі парадак правядзення працэдур для таго, што і раней трапляла на экспертызу. «Статус пераліку прадукцыі, зацверджанага пастановай Саўміна № 635, роўна як і статус самай санітарна-гігіенічнай экспертызы ніяк не змяняецца, у сувязі з чым наяўнасць санітарна-гігіенічнай высновы на прадукцыю не з'яўляецца абавязковай», — падводзіць вынік спецыяліст. Пры гэтым у ТДА «Мостра-Груп» удакладнілі, што для атрымання дадатковых тлумачэнняў кампанія накіравала зварот у Міністэрства аховы здароўя.
Ці несці на экспертызу смартфон і чахол для яго?
Юрысты іншых кампаній таксама не прыйшлі да адназначнай высновы адносна дакумента.
«Па 635-ай пастанове экспертызе падлягаюць, у прыватнасці, матэрыялы для вырабаў (вырабы), якія кантактуюць са скурай чалавека, адзенне, абутак (пункт 10 пераліку), — разважае прадстаўнік кампаніі імпарцёра электронікі. — Але справа ў тым, што тэрміналогія дадзенага пераліку не прывязана да ТН ЗЭД і дапускае мноства тлумачэнняў. Напрыклад, можна сказаць, што са скурай чалавека кантактуе і смартфон, і чахол, і клавіятура, і тым больш навушнікі. Атрымліваецца, што іх трэба несці на экспертызу?»
Аналагічная сітуацыя, паводле слоў спецыяліста, і з паняццем прыбораў бытавога прызначэння (гэта значыць тых, якія прызначаны для асабістага штодзённага выкарыстання).
«Вось, напрыклад, пункт 7 пераліку: прадукцыя машына- і прыборабудавання вытворчага, медыцынскага і бытавога прызначэння, акрамя запасных частак да транспартных сродкаў і бытавой тэхнікі (за выключэннем тых, якія кантактуюць з пітной вадой і харчовымі прадуктамі), — зачытвае дакумент імпарцёр. — Ці адносіцца да яе тэлевізар ці халадзільнік?»
У выніку кампанія накіравала запыт у дзяржорганы з просьбай растлумачыць «інфармацыю аб пераліку прадукцыі, якая падлягае экспертызе, пра механізм фарміравання заяўкі на такую прадукцыю, пра тое, што лічыць адзінкай прадукцыі, якая падлягае сертыфікацыі (артыкул, мадэль, код) і г.д.».
Нагадаем, дакумент, з якім цяпер спрабуе разабрацца бізнэс-супольнасць, уступіў у сілу з 27 жніўня.
