Беларусіст, вялікі сябра Беларусі, кавалер Ордэна Францішка Скарыны, ганаровы сябар Беларускага ПЭН-цэнтра Анджэй Цеханавецкі памёр у Лондане на 92-м годзе жыцця.
Анджэй Цеханавецкі — выбітны навуковец, нашчадак князёў Мсціслаўскіх і Заслаўскіх, беларусіст, гісторык мастацтва, мецэнат, грамадска-культурны дзеяч, заснавальнік Фундацыі Цеханавецкіх у Варшаве.
Нарадзіўся 28 верасня 1924 года ў Варшаве. Вёў шырокую грамадска-дабрачынную дзейнасць, мае шэраг высокіх узнагарод. Аўтар кнігі «Міхаіл Казімір Агінскі і яго «сядзіба музаў» у Слоніме». Ганаровы старшыня польска-беларускай камісіі па справах агульнай культурнай спадчыны, ганаровы маршалак Згуртавання беларускай шляхты, ганаровы сябар Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў і Інстытута беларускай гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Віцэ-прэзыдэнт Англа-беларускага таварыства ў Лондане.
Анджэй Цеханавецкі падараваў Беларусі слуцкі пояс, рэдкія кнігі і рарытэты з радзівілаўскай калекцыі, клапаціўся пра палац у вёсцы Бачэйкава Бешанковіцкага раёна на Віцебшчыне, дзе некалькі стагоддзяў жыў ягоны род.
Пра нябожчыка ўзгадвае сябар Анджэя Цеханавецкага, прафесар Адам Мальдзіс:
«Анджэй Цеханавецкі нарадзіўся ў сям’і дыпламата ў Варшаве, але ўвесь час лічыў сваёй другой гістарычнай радзімай Беларусь. Таму што быў нашчадкам князёў Мсціслаўскіх і Заслаўскіх. Усё сваё жыццё Анджэй прысвячаў адраджэньню гістарычнай памяці.
Наша першая сустрэча з Цеханавецкім адбылася ў Лондане ў часе маёй камандзіроўкі па лініі ЮНЭСКА. Я тады ведаў яго як аўтара кніжкі пра Міхала Казіміра Агінскага, дзядзьку Міхала Клеафаса Агінскага, які заснаваў тэатр у Слоніме. Я прачытаў гэтую кнігу, якая выйшла ў Нямеччыне ў 1965 годзе, напісаў рэцэнзію на яе, і наша сустрэча ў Лондане прайшла вельмі плённа — у выніку Цеханавецкі наведаў Беларусь, стаў ганаровым прафесарам БДУ, ганаровым сябрам Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў і ганаровым грамадзянінам горада Заслаўе. У выніку нашых сустрэч ён праз мяне падарыў для акадэмічнага музэя гісторыі культуры слуцкі пояс, вытканы паводле слуцкага ўзору ў Ліёне.
Апошні яго навуковы крок — гэта дапамога калектыву гісторыкаў у выданні кнігі аб’ёмам больш за 700 старонак пра гісторыю роду князёў Мсціслаўскіх і Заслаўскіх. 20 экземпляраў гэтай кнігі былі падораныя беларускім бібліятэкам.
Адыход Анджэя Цеханавецкага, які ўшанаваны ў многіх краінах і ёсць ганаровым прафесарам дзясяткаў університэтаў па ўсім свеце, — страта для беларускай навукі і культуры».
Як склаўся лёс выпускнікоў, якімі журфак ганарыўся 10 гадоў таму? Гісторыя аднаго ўрачыстага калажа31
Каментары