Праз канфліктную сітуацыю паміж Расіяй і Турцыяй, якая паўстала пасля таго, як турэцкія ВПС збілі расійскі бамбавік Су-24, першай ахвярай стаў міжнародны турызм. Тураператары рэзка прыпынілі продаж тураў з Расіі на турэцкім кірунку. Што трэба ведаць беларусам, якія не хочуць застацца без мора і сонца і адпачыць на папулярных курортах?
1. Чаму расійскія тураператары прыпынілі продажу тураў?
Пасля таго, як збілі расійскі бамбавік Су-24, расійскае федэральнае агенцтва па турызме «Растурызм» забараніла продаж тураў у Турцыю. Пры гэтым звярнула ўвагу, што, калі тур яшчэ не пачаўся, турыст можа прэтэндаваць на 100%-ную кампенсацыю кошту пуцёўкі.
24 лістапада ўсе тураператары прыпынілі продажы тураў у Турцыю з Расіі.
Чартарныя праграмы з расійскіх аэрапортаў на турэцкія курорты заканчваюцца ў пачатку снежня. Надвор'е там не зусім аптымальнае для пляжнага адпачынку. Напрыклад, цяпер у Антальі днём + 17 … + 19 градусаў, Мармарысе — + 19 … + 20 градусаў, у Кушадасе — + 17 … + 20 градусаў.
Але ў той жа час ужо пачалося ранняе браніраванне тураў у Турцыю на сезон 2016 года. Гэта значыць, фактычна прыпыненне продажаў у асноўным закранула гэты прадукт.
— Прыпыніўшы продажы, тураператары, магчыма, пацвердзілі свае патрыятычныя пазіцыі, — аналізуе сітуацыю рэдактар выдання «Турызм і адпачынак» Лілія Кобзік. — Можа быць, для таго, каб дзяржава лаяльней ставілася да турызму. Таму што для расійскага турбізнесу ўсё развіваецца па вельмі драматычным сцэнары. У гэтым сэнсе яны вяртаюцца ў канец 80-х гадоў.
Пры гэтым авіязносіны Расіі з Турцыяй не спынены.
2. Ці прадаюць туры ў Турцыю з вылетам з Беларусі?
Так. Сёння тураператары і турагенцтва ў Беларусі прадаюць туры ў Турцыю. Па-першае, гэта адпачынак па раннім браніраванні ў 2016 годзе. Па-другое, экскурсійныя туры ў Стамбул. Але, як адзначаюць у мінскіх офісах тураператара «Наталі Турс» і турагенцтва «Топ-Тур», попыт на экскурсіі ў найбуйнейшы турэцкі горад з боку беларусаў нізкі.
Чартары на турэцкія курорты з нашай краіны ў гэтым годзе скончылі лётаць яшчэ ў кастрычніку ў сувязі са сканчэннем пляжнага сезону. Гэта значыць, з рэйсаў у Турцыю з Беларусі ў гэтым годзе засталіся толькі рэгулярныя ў Стамбул.
Нягледзячы на абвастрэнне адносін паміж Турцыяй і Расіяй, Беларусь і Турцыя працягнуць супрацоўніцтва ў турыстычнай сферы. 27 лістапада 2015 у Стамбуле пройдзе сустрэча ў фармаце В2В, у якой возьмуць удзел беларускія і турэцкія тураператары. Плануецца, што на ёй падпішуць пагадненне аб узаемным супрацоўніцтве паміж Нацагентствамі па турызме дзвюх краін.
3. Колькі ў Турцыі беларусаў, якія выляталі з Расеі?
У мінскім прадстаўніцтве тураператара Pegas Touristic такія дадзеныя назваць не змаглі. Са свайго боку ў Tez Tour пракаментавалі, што па лініі іх расійскага тураператара ў Турцыі цяпер адпачываюць каля 28 беларусаў.
4. Што рабіць тым, хто забраніраваў туры з вылетам з Расеі?
Яны могуць разлічваць на 100%-нае вяртанне кошту тура.
— Турысты, якія забранявалі свой адпачынак у Турцыі з вылетам з Расіі — а гэта каля 10 грамадзян Беларусі, — змогуць звярнуцца з заявай у агенцтва і ў поўным аб'ёме вярнуць сродкі, выплачаныя за тур, альбо абраць альтэрнатыўныя варыянты адпачынку, — пацвердзілі ў мінскім прадстаўніцтве тураператара Tez Tour.
5. Ці папулярная Турцыя ў беларусаў у лістападзе і снежні?
Не. З лістапада па сакавік кірунак не лічыцца папулярным.
На турэцкіх курортах тэмпература ў лістападзе вар'іруецца ад 17 да 20 градусаў цяпла. Турысты, якія прыязджаюць, у асноўным адпачываюць ля басейнаў. Беларусы, якія аддаюць перавагу пляжнаму адпачынку, у канцы восені — пачатку зімы, як правіла, адпачываюць у Егіпце або на курортах азіяцкіх кірункаў.
6. Калі збілі ваенны самалёт, ці могуць збіць пасажырскі?
Калі гэта не тэрарызм, то такая сітуацыя немагчымая. Палёты пасажырскіх самалётаў выконваюць па папярэдніх заяўках, якія ўзгадняюць ўсе дзяржавы, над якімі яны ляцяць. Калі дзяржава па нейкай прычыне пярэчыць, то рэйс не выконваюць або выконваюць у абыход гэтай краіны.
— Пасажырскія самалёты лётаюць па пэўных трасах, якія загадзя агаворваюцца і вядомыя ў пунктах дыспетчарскага кіравання любой краіны, — тлумачыць Уладзімір Косцін, дырэктар Дэпартамента па авіяцыі Міністэрства транспарту і камунікацый Беларусі. — У базах дадзеных грамадзянскай авіяцыі можна паглядзець, па якой трасе ляціць самалёт, у які час, якая авіякампанія выконвае рэйс. Нашы грамадзянскія самалёты лётаюць па тых жа трасах, па якіх і самалёты іншых краін. Гэта датычыцца і рэгулярных, і чартарных рэйсаў.
У той час як ваенныя самалёты лётаюць па сваіх правілах: яны выконваюць баявую задачу і падпарадкоўваюцца Міністэрству абароны.
7. Ці могуць расейцы купіць туры ў беларускіх турагенцтвах?
Могуць. Ранняе браніраванне на туры 2016 ужо пачалося, і кошты цяпер ніжэйшыя, чым пры куплі ў сезон. Зніжка на пражыванне можа даходзіць да 30%.
8. Ці зменіцца кошт тураў?
У мінскім прадстаўніцтве тураператара Tez Tour адзначаюць тэндэнцыю да зніжэння кошту на туры ў Турцыю. Напрыклад, цэны пры раннім браніраванні на 10—15% меншыя, чым былі пры такіх жа ўмовах у мінулым годзе. І гэта ўлічваючы той факт, што само ранняе браніраванне дазваляе аформіць тур танней, чым пры куплі ў сезон.
Са свайго боку ў турагенцтве «Топ-Тур» прагназуюць, што цэны на адпачынак у Турцыі як мінімум застануцца суразмерныя ўзроўню гэтага года.
9. Дзе адпачываць беларусу, каб пазбегнуць нестабільных з'яў?
На думку Ліліі Кобзік, у сітуацыі, якая склалася, найбольш стабільна выглядаюць туры з вылетам з Мінска:
— Што б ні адбывалася ў Расіі, мы псіхалагічна ад іх добра дыстанцыяваліся. У нас абсалютна па-іншаму ідуць справы на рынку: няма гаворкі пра тое, каб спыніць палётныя праграмы ў Егіпет і Турцыю. І ў апошнія гады цэны на вылеты з Мінска і Масквы не моцна адрозніваліся. Розніца ёсць, але з улікам банкруцтва «Трансаэро» — перавозчыка, які даваў магчымасць лятаць з Масквы танна, — яна невялікая.
Акрамя Мінска, на думку эксперта, пералёт у тым ліку можна планаваць з аэрапортаў Літвы і Украіны.
Турыстычныя напрамкі, якія выглядаюць стабільна: Іспанія, Грэцыя, Чарнагорыя, Балгарыя…
— Магчыма, з'явіцца такі кірунак, як Албанія. Па атмасферы гэта будзе нешта паміж адпачынкам у Чарнагорыі, калі кірунак адкрываўся, і Румыніі, — заўважае Лілія Кобзік.
Паводле яе здагадак, у сезоне 2016 года ў Албанію з Беларусі могуць пачаць лётаць чартары.
Эксперт таксама звяртае ўвагу, што ад турэцкага напрамку ў Беларусі ніхто не адмаўляецца:
— Тое, што адбываецца цяпер на гэтым напрамку, накладзе адбітак, але да пачатку сезона яшчэ амаль паўгода. Зараз разважаць, што там будзе, — як тыкаць пальцам у неба.
10. Ці чакаецца масавая плынь расійскіх турыстаў у Беларусь?
Не.
Марына Кандрашова, дырэктар турыстычнай кампаніі «Вакол свету» — аднаго з вядучых аператараў па прыёме замежных турыстаў, — кажа, што расейцы ездзяць да нас ужо значна радзей, чым раней, з-за высокіх для іх коштаў. І нестабільная сітуацыя на егіпецкім і турэцкім кірунках ніяк не павялічыць гэты попыт. У той час як турыстычная цікавасць расійскага турыста пераразмеркавалася на ўнутраны рынак.
— У гэтым годзе ўсе нашы расійскія партнёры кажуць пра тое, што ў іх пачаў актыўна развівацца ўнутраны турызм, — больш дэталёва распавядае яна. — Вырасла колькасць браніравання ў традыцыйна экскурсійных гарадах: Маскве, Санкт-Пецярбургу, Пскове, Ніжнім Ноўгарадзе, а таксама па Залатым кальцы. Пры гэтым з-за эканамічных санкцый з боку Еўрасаюза некаторыя расейцы, у якіх ёсць грошы туды ездзіць, не хочуць гэтага рабіць прынцыпова. Акрамя таго, у гэтым сезоне ў Расіі падтрымалі адпачынак у Крыме і абавязалі дзяржпрадпрыемствы кампенсаваць частку выдаткаў на адпачынак тым, хто едзе туды адпачываць.
