«Выжыванне па Курэпіну. Студэнт БДУ жыве на 400 тысяч у месяц. І жыве!» — гэты артыкул стаў адным з самых папулярных у «НН» у 2012 годзе. Студэнт гістфака жыў на даляр у дзень, еў пустую кашу, але адкладаў 15 даляраў на месяц яшчэ і на адпачынак.
У 2012 годзе звычайным абедам Мікіты былі пустая макарона і грэчка.
Мама прапаноўвала Мікіту грошы, але ён прынцыпова не браў. Хацеў быць цалкам самастойным. Нагадаю, што Мікіта, хоць нарадзіўся ў Расіі і меў расійскі пашпарт, у Мінску прынцыпова размаўляў толькі па-беларуску і выбраў белмоўную плынь на гістфаку…
Мы сталі шукаць яго: што стала з упартым юнаком за тры гады? Аказалася, Мікіта Курэпін цяпер у Ізраілі. Ён расказаў «Нашай Ніве», як жывецца і вучыцца яму там.
У Ізраілі Мікіта па-ранейшаму часам карыстаецца беларускай мовай і сочыць за беларускім жыццём. Паўдзельнічаў у перапісе «Мовы нанова».
…Калі я гляджу на адказы Курэпіна пра лад жыцця ў Ізраілі, мне чарговы раз думаецца: калі ўжо і беларусы ўладкуюць сваю краіну так, як здолелі тое зрабіць яўрэі?
«НН»: Вы з канцамі пераехалі ў Ізраіль? Як апынуліся там?
Мікіта Курэпін: Так, я цяпер пражываю ў Ізраілі. Я габрэй — галахічны (па матчынай лініі), і маю права на рэпатрыяцыю ў Ізраіль. Рэпатрыяцыя для мяне — запланаваны крок. З верасня 2013 года я хадзіў на курсы іўрыта ў Мінску і па іх сканчэнні пераехаў.
«НН»: Дзе там жывяце? Маеце стыпендыю?
МК: У Ізраіль я рэпатрыяваўся праз праграму МАСА. Яна ідзе для моладзі з габрэйскім паходжаннем, якая жадае паспрабаваць пажыць у Ізраілі, зразумець яго жыццё ўнутры, паездзіць па краіне. Мне аплачваюць жыллё, навучанне і медыцынскую страхоўку, плюс я атрымліваю каля 320$ на харчаванне і асабістыя патрэбы. Гэтых грошай цалкам хапае, і нават застаюцца.
Мікіта Курэпін можа іграць двайніка Дзімы Білана.
«НН»: Што вывучаеце? Якія дадатковыя курсы праходзіце?
МК: Мая праграма складаецца з дзвюх частак. Першыя 5 месяцаў— вывучэнне мовы, і астатнія 5 месяцаў — вывучэнне графічнага дызайну. У вольны час раблю ўхіл на паляпшэнне ведаў па іўрыце і займаюся самавывучэннем арабскай мовы.
«НН»: Што было самым цяжкім пры «акліматызацыі»?
МК: Як такой, «акліматызацыі» у мяне не было, бо людзі ў цэлым тут — з маім наборам характараў. Моўнага бар’еру не існавала, але была праблема ў тым, што ў горадзе, дзе я жыву (Беэр-Шэва), пражывае каля 25% выхадцаў з СССР, і большасць з іх не жадае інтэгравацца. Так склалася, што я жыву ў рускім квартале, і тут ёсць шмат крамаў, рэстарацый і паркаў, дзе выкарыстоўваць толькі расейскую мову. Я іх не наведваю, але той факт сутыкнення з расейкамоўнасцю выклікаў у мяне найбольшыя складанасці. Мне хацелася поўнага пагружэння ў іўрыт. Праўда, цяпер я супакоіўся і перастаў заўважаць расейскую мову і цярплю расейскі акцэнт у мове.
Мікіта жыве ў Беэр-Шэве — горадзе сярод пустыні.
«НН»: Ці шмат там беларусаў тыпу вас?
МК: Мая праграма разлічана на людзей з краін, дзе раней панавала савецкая ўлада. Там ёсць некалькі чалавек з Беларусі, праўда, яны даволі індыферэнтныя. Жыхары ж Беларусі, што пераехалі ў 90-я, растварыліся ці ў расейскамоўным асяроддзі, ці ў іўрытамоўным (значна менш), дзеці іх размаўляюць выключна на іўрыце, і расейская мова для іх — гэта мова для размовы з бацькамі. Ведаю, што ў Ізраілі ёсць некалькі беларускамоўных спадароў, але іх становіцца ўсё менш і менш, бо ўсюды пануе іўрыт.
«НН»: Як жывецца на тыя грошы, што маеце? Колькі траціце за месяц, колькі ўдаецца адкладаць?
МК: Мая стыпендыя складае недзе каля 320$. На жыццё разыходзіцца недзе 175— 200$. Заўжды ёсць магчымасць падзарабіць. Не буду распавядаць, колькі атрымліваю за месяц, але за дзень у сярэднім можна зарабіць недзе 80$. Гэта сума невялічкая для Ізраіля, бо тут сярэдні заробак 2700$, а мінімалка — 1300$, але падпрацоўка нелегальная, а грамадзянства ўдзельнікі праграмы атрымліваюць толькі па яе сканчэнні. У маім выпадку гэта недзе ў чэрвені.
Дзяды ваявалі… Сярод помнікаў у Беэр-Шэве — вось гэты самалёт.
«НН»: А як у вас з медыцынскім абслугоўваннем?
МК: У мяне бясплатная медыцынская страхоўка, яна таксама распаўсюджваецца на рэпатрыянтаў, якія жывуць першы год у Ізраілі. Медыцынская сістэма падзяляецца на 4 бальнічныя каcы (сеткі бальніц). Абслугоўванне ў іх высокай якасці, вельмі сучаснае (асабліва, калі параўноўваць з Беларуссю). Медыкаменты пры гэтым выдаюцца таксама бясплатна. Цікавы факцік: часам у іх складзе ёсць канабіс (у Ізраілі ёсць медыцынскі легалайз), і таму ў мяне была не так даўно праблема з правозам наркатычных сродкаў на ўкраінскай мытні. Калі прыехаў, праверылі медыкаменты, якія аказаліся наркатычнымі псіхатропамі. Вымушаны быў заплаціць штраф памерам 75$. На зваротным шляху, дарэчы, украінцам не спадабаўся мой расейскі пашпарт, абвінавацілі ў сепаратызме (цікава, што я шмат разоў ахвяраваў на антытэрарыстычную аперацыю), прыйшлося і там заплаціць 20$, каб атрымаць дазвол на 36-гадзінны транзіт па краіне.
«НН»: Вакол Беэр-Шэвы не страляюць?
МК: Я жыву за 30 кіламетраў ад сектару Газа. Арабы пакуль слаба абстрэльваюць Ізраіль, да населеных пунктаў яшчэ нічога не далятала. Звычайна, калі што выпускаюць, яно ўзрываецца недзе ў самім сектары. Каля нас цяпер канцэнтруюць ваенныя базы, таму жыццё горада ў вялікай бяспецы на выпадак пачатку антытэрарыстычнай аперацыі.
«НН»: Што цікавага ў арганізацыі жыцця беларусам варта запазычыць у ізраільцян?
МК: Я б сказаў, што запазычыць трэба найперш стаўленне да свету. Ізраільцяне — шчаслівыя людзі, яны ўвесь час усміхаюцца. Ізраільцянам уласціва дапамагаць усім пры кожным выпадку, нават калі гэта і не трэба. Ізраільцяне размаўляюць гучней (я таксама) і шмат, беларусы ж вельмі маўклівыя. А яшчэ ізраільцяне вельмі непасрэдныя, любяць даваць парады. Сярод беларусаў даваць незнаёмым жыццёвыя парады не прынята, а шчырасць пры размовах з незнаёмымі мне ўвогуле ніколі не сустракалася. У той жа час ізраільцяне таксама вельмі паважаюць чужую свабоду і нават асабістую прастору. Праз гэта тут у крамах вялікія чэргі, бо людзі не спяшаюцца, і ўсё ідзе даволі павольна і без канфліктаў. З той жа сферы — талерантнасць і неўмяшанне ў асабістае жыццё. У беларусаў жа, мне здаецца, ёсць праблема з разуменнем, што такое свабода і як ёй правільна карыстацца.
«НН»: А што арабы? Праблем з імі не было?
МК: Вакол нас шмат бедуінскіх пасяленняў. Адзін раз быў тэракт. У цэлым жа арабы паводзяць сябе даволі спакойна, некаторыя з іх працуюць у крамах. У мяне нават аднойчы быў доктар-араб, які абслугоўваў мяне вельмі якасна і пажадаў заўжды заставацца здаровым.
«НН»: Карацей, з людзьмі не канфліктавалі…
МК: З людзьмі — не. Былі канфлікты з аўтаматамі. На вакзалах, станцыях амаль не бывае касаў. Усюды стаяць аўтаматы. Мне з імі было складана пасябраваць. Але навучыўся. Цяпер часта дапамагаю старому пакаленню пасябраваць з імі.
«НН»: Ці дапускаеце Вы магчымасць вярнуцца ў Беларусь?
МК: Не дапускаю. У Беларусі мяне нічога не трымае. Да таго ж у Беларусі вялікі побытавы антысемітызм, і мне гэта было зусім не даспадобы.
«НН»: Як вы ўспамінаеце тыя дні, калі ў Мінску жылі на 1 даляр у дзень? Што Вам найбольш успамінаецца з тых дзён?
МК: Цяпер, калі ў мяне ў лядоўні стабільна 3—4 гатункі сыру, нават не ведаю, як я мог пражыць на гэтыя грошы. Узгадваю з жахам і адначасова з неразуменнем і настальгіяй. Узгадваецца, як бессэнсоўна галадаў у той час.
Бліц-пытанні
— Улюбёная страва ў Ізраілі
— Фалафель. Але дазволю тут больш «кулінарных уражанняў». Тут неймаверна смачная садавіна. Свежая, духмяная. Ёсць звычныя памаранчы ды клеменціны, але ёсць таксама і шышкі кактусаў, лічы, кумкваты. Тут вельмі развітая вулічная нацыянальная кухня — фалафельні, швармарні, хумусарні і пякарні шакшуку радуюць мяне на кожным кроку ў горадзе. Вельмі смачнае тут і малочнае, але яно і каштуе адпаведна. Напрыклад, 250 мл малочнага напою каштуе 1,30$.
Смачнае ўсё, акрамя… хлеба. Хлеб тут белы, чорны мала дзе прадаецца, я часам сумую па яго водары і смаку… А са шпротаў перайшоў на тунец.
— Што робіце ў шабат?
— Сплю і адпачываю.
— Ці Святая там Зямля?
— Святая, але не для ўсіх.
— Самае прыгожае месца Ізраіля — гэта…
— Стары горад Ерусаліма.
— Ізраільскія дзяўчаты...
— Адны з самых прыгожых у свеце.
— Ізраільская кава…
— Аказалася, што кава з малаком — гэта не кашэрна.
— З беларускага вам у Ізраілі найбольш бракуе…
— Чорнага хлеба.
— Вы за прызнанне палесцінскай дзяржавы ці супраць?
— Немагчыма прызнаць, чаго не існуе.
* * *
Фалафель
шарыкі з нуту (турэцкага гароху) і спецый, якія вараць у алеі.
Шварма
або шаурма, можа быць з курыцы, ялавічыны ці індыка. Таксама, як фалафель, бывае, кладуць у ляпёшку-піту, дадаюць шмат прысмакаў і заліваюць хумусам (соусам з нуту) ці тхінай (соусам з кунжуту).
Шакшука
памідоры з перцам + яйкі, засмажаныя на патэльні. Вострая і вельмі смачная страва.
