Фота: chromorange / Globallookpress.com
Навукоўцы з Рачэстарскага ўніверсітэта вызначылі біяхімічны механізм, які адказвае за выдзяленне арганізмам сакрэтаў накшталт сліны, слёз або страўнікавых сокаў. Адкрыццё дазволіць высветліць, чаму ўзнікаюць парушэнні выдзялення слізістых рэчываў і як лячыць такія сур'ёзныя захворванні, як сіндром Шэгрэна. Даследаванне апублікавана ў часопісе Science Signaling. Прэс-рэліз — на сайце EurekAlert!
Ключавым кампанентам сакрэцыі цялесных вадкасцяў з'яўляецца кальцый, які прысутнічае ва ўсіх клетках арганізма. Павелічэнне канцэнтрацыі кальцыю ўнутры клеткі да пэўнага ўзроўню прыводзіць да адкрыцця малекулярных каналаў, неабходных для сінтэзу і выдзялення сакрэтаў. Пры сіндроме Шэгрэна кальцыю недастаткова, і хворыя пакутуюць на сухасць у роце, адчуваюць цяжкасці пры глытанні і жаванні.
Для таго каб іоны кальцыю паступалі ў клетку, неабходна адкрыць кальцыевыя каналы. За гэта адказвае бялок пад назвай IP3-рэцэптар. Вядома, што ён складаецца з чатырох ідэнтычных субчастак, аднак навукоўцы не ведалі, колькі менавіта субчастак патрэбна, каб канал пачаў дзейнічаць.
Выкарыстоўваючы метады рэдагавання генаў і малекулярнай інжынерыі, даследчыкі выявілі, што для правільнай працы каналаў і вылучэння сакрэтаў неабходныя ўсе чатыры часткі IP3-рэцэптара. Навукоўцы лічаць, што гэта неабходна для захавання строгіх умоў, каб пазбягаць празмернасці іонаў кальцыю, бо апошняе можа прыводзіць да гібелі клеткі. Калі б меншай колькасці субчастак было дастаткова для адкрыцця канала, дык гэта магло быць прычынай яшчэ больш сур'ёзных расстройстваў.
«Мы спадзяёмся, што як мага лепшае разуменне механізмаў кантролю за іонамі кальцыю спрыяе распрацоўцы новых метадаў лячэння шматлікіх захворванняў, у тым ліку сіндрому Шэгрэна», — адзначыў Дэвід Юл (David Yule), адзін з аўтараў даследавання. У наш час не існуе эфектыўных метадаў лячэння хваробы Шэгрэна, якая можа выклікаць інфекцыі рота, а таксама выпадзенне зубоў, панкрэатыт і іншыя цяжкія наступствы.
