На пазамінулым тыдні рэдактара «Нашай Нівы» ўпершыню запрасілі на «Клуб рэдактараў» на БТ. «Што вы думаеце пра словы Аляксандра Лукашэнкі на перадвыбарчай нарадзе пра тое, што трэба падтрымаць тых кандыдатаў у дэпутаты, якія выступаюць за незалежнасць Беларусі?» — спытаў рэдактара «НН» Генадзь Давыдзька.
Рэдактар «НН» адказаў, што лозунгі лозунгамі, а людзям важна, хто будзе сядзець у камісіях і як будуць лічыць галасы. І яшчэ, сказаў, прэзідэнт Фінляндыі не праводзіць нарадаў, каго з кандыдатаў у дэпутаты падтрымаць. Выканаўчая ўлада там займаецца сваім, а заканадаўчая — сваім.
Рэдактар «Советской Белоруссіі» на гэта адказаў: што вы хочаце, Фінляндыя незалежная амаль 100 гадоў, а Беларусь — толькі 25. І ў свой час Манергейм таксама звяртаўся да народа з заклікам галасаваць за тых ці іншых кандыдатаў, бо народ быў яшчэ не гатовы.
На гэтым гаворка перайшла да іншай тэмы, паскакалі па сцэнары, далей ад паралеляў. А можна было нагадаць, што Манергейм ні з кім «саюзных дзяржаў» не будаваў, ён ставіў лінію Манергейма. І нават калі сфарміраваную з бялявых беларусаў «Фінляндскую народную армію» гналі на фінскія дзоты — «мінскія фіны ідуць на фінскія міны», горкі жарт тады хадзіў, 140 тысяч сваіх салдат Сталін тады паклаў у зямлю дзеля свайго захопніцкага плана, і ўсё дарма, — Фінляндыя заставалася парламенцкай дэмакратыяй ад моманту свайго заснавання, нават у перыяд Зімовай вайны.
Каб збудаваць моцную і паспяховую Беларусь, галоўнае, па-мойму, не лічыць сябе такімі самымі разумнымі. Наадварот, трэба ўмела выкарыстоўваць «найлепшыя прыклады» іншых еўрапейскіх народаў — той самай Фінляндыі. Яны ж такія, як і мы, толькі па-іншаму гавораць.
Лукашэнкаўцы сцвярджаюць іншае: нельга дапускаць у краіне дэмакратычныя выбары, бо іншаземныя сілы (чытай: Расія, — хоць яны публічна ніколі таго не кажуць) пачнуць умешвацца ва ўнутрыбеларускія справы на чыімсьці баку, што прывядзе да распаду краіны і страты незалежнасці.
На маю думку, гэта памылковая логіка. Наадварот, анексія не пагражае ніводнай дэмакратычнай краіне ў суседстве з Расіяй. Між тым становішча аўтарытарнай Беларусі застаецца настолькі няпэўным, падвешаным, што нават НАТА праводзіць вучэнні з адпрацоўкай катастрафічнага сцэнара. «Адна краіна» па суседстве анексуе «другую краіну» і на хвалі эйфарыі спрабуе захапіць адну з краін Балтыі. Пра якія краіны гаворка, тлумачыць не трэба. Гэтыя вялікія вучэнні адбудуцца ў Польшчы і другія — у Балтыі. Амерыканцы і натаўцы адпрацоўваюць марш-кідок сваёй брыгады з Германіі ў Прыбалтыку для вызвалення балтыйскіх краін.
А Беларусь хто будзе вызваляць у выпадку чаго? Ніхто, бо краіна не ўваходзіць у НАТА і Еўрасаюз. Будзе як з Украінай: калі ты не пад парасонам, то разбірайся са сваімі праблемамі сам. За чужых паміраць ніхто не будзе.
Так, калі ўявіць у Беларусі цяпер Плошчу, Майдан, то Масква стапрацэнтова ўмяшаецца, як калісьці ў Венгрыі ў 1956-м і Чэхаславакіі ў 1968-м. У 2006-м ці 1996-м было інакш. А цяпер — такая вось палітычная сітуацыя. Таму Плошча на сёння недапушчальная.
Так, дэмакратыю ў Беларусі на сёння можа ўвесці толькі сам Лукашэнка, прычым толькі ва ўдалы момант, калі Маскве будзе не да таго. Так, як Ярузэльскі ў Польшчы — у 1989-м. Як кароль Хуан Карлас, пераемнік Франка, у Іспаніі — у 1974-м. Там таксама гэта камусьці, напэўна, не падабалася, а хтосьці баяўся. Але паглядзіце, дзе цяпер мы, а дзе Іспанія, Польшча і Фінляндыя. Гэта памятаць трэба, гэтую мэту не выпускаць з вачэй.
