– Пачытай мне штоліся, сынок. Хіба раёнку. У суботу свежую прынеслі.
– «Калінкавіцкія навіны»? Та тут, цётка, не па-нашаму напісана. А не, во е трохі па-беларуску.
– Давай, чытай памаленьку.
Ілюстрацыйнае фота Сяргея Гудзіліна
«Наш народ любіць многія святы. Аднак я не памылюся, калі скажу, што ў нас ёсць галоўнае свята – Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь».
– А пра Вялікдзень там е? Я Вялікдзень люблю. На Вялікдзень Ніна з Гомля прыязджае.
– Не, цётка, тут толькі пра Дзень Незалежнасці.
– Не трэба мне такое, не чытай.
– Слухайце, далей пра вас напісана: «І вельмі горка і балюча, што знаходзяцца сярод нас тыя, хто не разумее, не ўсведамляе ўсёй велічы і ўнікальнасці гэтай пачэснай даты».
– Чаго не разумее?
– То, цётка, аўтару баліць, што вы пра Дзень Незалежнасці слухаць не хочаце. Ён стараўся, пісаў. Во, амаль паўстаронкі напрыдумляў, а вы носам круціце. «Само ж рашэнне аб святкаванні было прынята на рэферэндуме 1996 года. Так што сёлета мы адзначаем 20-годдзе не толькі гэтага рэферэндума, але і прыняцця рашэння аб святкаванні дзяржаўнасці Бацькаўшчыны».
– Не чытай, бо не буду слухаць. Я ўжо старая, не разумею, што ён там кажа.
– То ён, цётка, кажа, што рэферэндум падарыў нам свята. А да рэферэндума ў нас незалежнасці не было.
– А што было?
– Вайна. Хіба вы не ведаеце? Спачатку была вайна, потым мы пабілі немцаў. Пасля нічога не было. Затым прыйшоў рэферэндум і – пачалася гісторыя Беларусі. Слухайце далей. «Беларусь стала вядомай ва ўсім свеце дзяржавай – сваімі дасягненнямі, адкрыццямі, інавацыямі і г. д.».
– Чым?
– Інавацыямі. Гэта такая праграмка ў інтэрнэце, каб людзям на фотакартках рабіць вялікія вочы.
– Абы-што.
– Тут далей пра вайну. Чытаць?
– Пра вайну я і сама напісаць магу, мой ты галубок. Перажылі, дзякуй Богу.
– І святкуем.
– Я не святкую, адчапіся.
– Не, цётка, у газеце напісана, каб святкавалі. Паслухайце, што далей. «Беларусь – сярэдняя па еўрапейскіх маштабах краіна, у нас няма геапалітычных амбіцый». То пішуць, што мы не хочам забраць сабе Крым.
– А нахалеру ён нам трэба?
– От пра тое і пішуць. «З кожным годам у нас усё больш дасягненняў у гісторыі, эканоміцы, культуры, адукацыі суверэннай Беларусі». Гэта, цётка, расказваюць пра дэнамінацыю, ордэн Дробышу і што Іван ездзіў на Еўрабачанне.
– Мо і пра гэтую – Алексіевіч – напісалі?
– Не, Алексіевіч не з гэтай гісторыі Беларусі, а з іншай. Не перабівайце мяне. «Мне даводзілася чуць ад ныцікаў і ўсялякага кшталту песімістаў, што дэманстрацыі – гэта для натоўпу, гэта ўчарашні дзень». Тут напісана, што той, хто не любіць парады, той абы-што чалавек.
– Так і напісана?
– Ну.
– Абы-што.
– «Я ж яшчэ з савецкіх часоў палюбіў дэманстрацыі: менавіта тут адчуваецца адзінства народа, нацыі».
– Ты?
– Не, то ж я далей чытаю. То аўтар палюбіў дэманстрацыі, значыцца, з савецкіх часоў. І ён на іх адчувае адзінства нацыі.
– Ну, няхай.
– Няхай. «А той, хто не любіць свой народ, абыякава ставіцца да яго памкненняў, гісторыі, продкаў, нават свайго роду, той «квасны патрыёт», чалавек-манкурт, перакаці-поле».
– Што перакаціць?
– Поле. То аўтар, мабыць, хацеў сказаць, што чалавек, які не шануе рэферэндум, – таксама паганы чалавек. «Так добра, што мы не развучыліся адчуваць сябе Беларусамі і Беларускамі, сапраўднымі патрыётамі». Гэта ён расказвае пра людзей, якія ідуць на парадзе ў калонах. Яны ідуць і адчуваюць сябе беларусамі. Вы, цётка, хадзілі ў калоне на парадзе?
– Ай, адчапіся.
– Во! Вы развучыліся адчуваць сябе беларускай. От вы не думаеце пра парады, як думае аўтар, і сталі перакаці-полем.
– Якім полем, сынок? Я пра агарод думаю. Агуркі гараць. Пра поле хай думае калхоз.
– Гэта не апраўданне, цётка. Партыя сказала любіць парады – трэба любіць. Я чытаю далей?
– Чытай.
– «Як прыемна кожны дзень адкрываць для сябе таленавітасць нашага народа, бачыць прыгажосць роднага куточка, слухаць пявучую беларускую мову і адчуваць у душы вялікі гонар за свой край».
– Хіба то на парадзе?
– Не, адчуваць гонар можна і не на парадзе. Дзе хочаце, там і адчувайце, там і слухайце беларускую мову. Пасля рэферэндума яе, праўда, пачуць цяжка, але і грыб жа сам не лезе ў кошык, трэба шукаць. А як суседа сустрэнеце, адкрыйце яго таленавітасць – і вам будзе прыемна.
– Васю хіба? Ён жа алкаш.
– Ну, не абавязкова Васю. Кагосьці харошага. Пра рэкі, азёры і мясціны дзяцінства чытаць?
– А што я пра іх не ведаю, мой ты галубок?
– Так паложана, цётка. Такая праграма: вайна, рэферэндум, парад, таленавіты народ і азёры. «Я лічу, што менавіта Дзень Незалежнасці найбольш ярка і красамоўна адлюстроўвае духоўнае адзінства нацыі, аб’ядноўвае ўсіх, хто шануе слаўную гісторыю сваёй Айчыны і верыць у яе годную будучыню». То цётка, хто шануе рэферэндум, тых аб’ядноўвае Дзень Незалежнасці.
– А астатніх?
– Астатніх – не. Астатнія – «усялякага кшталту песімісты». Яны ходзяць неаб’яднаныя.
– А ты аб’яднаны?
– Не, цётка, я прапашчы ныцік. Далей ізноў пра людзей. Чытаць не буду. Тут ён кажа, што беларускія людзі – харошыя, і ва ўсіх рэгіёнах думаюць толькі пра адно – як высокаэфектыўна выканаць пяцігодку ў імя Айчыны. Цётка, а гэта свежая газета?
– Свежая, сынок, свежая.
– То чапляйце свой камсамольскі значок – пойдам на парад.
– От што я табе скажу. Паслухай мяне сюды. Ідзі ты дахаты і не дуры мне галаву.
