Працоўны дзень даўно скончаны, але супрацоўнікі адной буйной кампаніі ў Капенгагене працягваюць сядзець за рабочымі сталамі. Звышурочныя гадзіны для іх норма. Вось так працаваць маладому спецыялісту Мадсу Блюхеру зусім не хацелася. Цяпер ён кіруе невялікай, але ўласнай фірмай Translated By Us. І працуюць тут сапраўды па-іншаму: пасля шасцігадзіннага дня кожны з супрацоўнікаў можа ісці дадому — зарплату яму налічваюць за ўсе восем гадзін.
Getty
«Калі працаваць даўжэй, гэта зусім не значыць лепш», — разважае Мадс Блюхер у інтэрв'ю DW. Гэтыя дзве гадзіны для стартапа зусім не страты, падкрэслівае ён. Хутчэй, наадварот: сціснуты працоўны дзень прымушае канцэнтравацца на самым важным і працаваць больш эфектыўна.
Кожную раніцу ўся каманда дружна абмяркоўвае асноўныя задачы дня. «Гэта стварае пазітыўную атмасферу, бо кожны дакладна ведае, што ад яго чакаецца», — тлумачыць 34-гадовы прадпрымальнік. Зрабіў справу — і можна са спакойнай душой ісці дадому, займацца ўсім, што пажадаеш.
Шэсць гадзін — новыя восем?
Канец рабочага дня неўзабаве пасля абеду — шмат каму гэта здаецца ўтопіяй. Вынікі апошніх даследаванняў паказваюць, што амаль палова працоўных у Германіі пакутуе ад пастаяннага перанапружання на працы. Галаўныя болі, бессань і эмацыйнае знясіленне аж да дэпрэсіі — такія сімптомы насцярожваюць. Але ці гатовыя працадаўцы нешта змяніць?
Фірма Translated By Us зусім не першая ластаўка, што тычыцца скарочанага працоўнага дня. Многія прадпрыемствы ў краінах Еўропы і Скандынавіі вырашылі апрабаваць гэтак прывабную мадэль. Аўтазавод Toyota ў Гётэбаргу скараціў працоўныя змены 15 гадоў таму — рабочыя задаволеныя, а завод атрымлівае адчувальны прыбытак. На працягу двух гадоў па скарочаным графіку працавалі і супрацоўнікі аднаго з дамоў састарэлых у тым жа горадзе. Праўда, тут з фінансавага боку праект аказаўся беспрыбытковым, і ад новай мадэлі працоўнага графіка давялося адмовіцца. Што ж тычыцца супрацоўнікаў, яны з вялікім энтузіязмам ставіліся да сваёй працы і былі значна больш уважлівымі да пацыентаў.
Так што ж важней — здаровыя, задаволеныя сваёй працай супрацоўнікі або скарачэнне выдаткаў? Ці разумна перавесці ўсіх без выключэння на шасцігадзінны працоўны дзень?
Вецер пераменаў
Не. Адказ супрацоўніка Інстытута даследавання перспектыў рынку працы Вернера Айхарста гучыць больш чым ацвераджальна. «Гэта не панацэя і не нейкі генеральны прынцып, які можна ўкараніць на практыцы паўсюдна і ў самыя кароткія тэрміны», — заяўляе эксперт у інтэрв'ю DW. Няма ніякай гарантыі, што аб'ём працы, разлічаны на восем гадзін, будзе выкананы за шэсць, настойвае Вернер Айхарст. Калі ўся краіна пяройдзе на скарочаны працоўны дзень, лічыць ён, у першую чаргу пацерпіць эканоміка. Спатрэбіцца больш рабочых, а значыць, сродкаў для заробку. «Хутчэй за ўсё, з'явіцца і востры недахоп спецыялістаў», — папярэджвае эксперт.
Зрэшты, для некаторых прадпрыемстваў такі працоўны дзень цалкам прымальны, згаджаецца ён. «У цяперашні час ідуць гарачыя дыскусіі аб тым, што такое праца, які час павінен быць адведзены для адпачынку, дзе межы нагрузкі», — кажа Вернер Айхарст. Паводле яго слоў, у Германіі паняцце класічнага васьмігадзіннага працоўнага дня паступова сыходзіць, многія фірмы ўводзяць вольны графік, дазваляюць супрацоўнікам працаваць з дома. А некаторыя працадаўцы наогул касуюць абавязковыя гадзіны працы, дазваляючы супрацоўнікам самім вырашаць, калі ім зручней спраўляцца з пастаўленай задачай.
Усё залежыць ад профілю прадпрыемства, лічыць Дэклан Кашын з вэб-агенцтва Potato. Супрацоўнікі агенцтва працуюць у Лондане, Брысталі, Сан-Францыска і іншых гарадах свету. Строга рэгламентаваных гадзін працы ў іх няма, бо галоўнае — вынік. У гэтай фірме Дэклан Кашын усяго чатыры месяцы, але свае высновы ён ужо зрабіў.
«Пік працаздольнасці ў розных людзей у розны час», — разважае ён. І гэта ў інтарэсах фірмы — як мага больш эфектыўна выкарыстоўваць працоўныя рэсурсы, дадае ён. Раней Дэклан Кашын працаваў журналістам, ненармаваны працоўны дзень яму вельмі добра знаёмы. Цяпер яму значна лягчэй планаваць свой час, чаргуючы працу з адпачынкам.
Гнуткія мадэлі арганізацыі працы прывабныя для маладых спецыялістаў. Ужываючы іх, працадаўцы спадзяюцца абыйсці канкурэнтаў у барацьбе за таленты. А калі з дапамогай скарочанага працоўнага дня можна дамагчыся большага прыбытку для прадпрыемства і паўнавартаснага, шчаслівага жыцця для супрацоўнікаў, то цалкам магчыма, што ў бізнэсе такая з'ява будзе ўсё менш унікальнай.
