5 мая пачынаецца чэмпіянат свету па хакеі. У першым матчы зборнай Беларусі супрацьстаяць фіны — і для нашай каманды гэта вельмі няпростая гульня. Тым больш, што трэнер беларусаў Дэйв Льюіс прывёз на чэмпіянат маладую і фактычна эксперыментальную каманду, без колішніх лідараў Сцяпанава і Кітарава, без «натуралізаваных» легіянераў Плата і Бэйлена… Не дапаможа зборнай Беларусі і наш адзіны прадстаўнік у NHL Міхаіл Грабоўскі — ён ужо больш за год узнаўляецца пасля страсення мазгоў, атрыманага ў матчы за «Нью-Ёрк Айлендарс».
Апошні тыдзень Грабоўскі трэніруецца ў Мінску разам з ХК «Юнацтва». Еўрарадыё сустрэлася са славутым хакеістам пасля трэніроўкі і абмеркавала з ім жыццё пасля траўмы, перспектывы зборнай, «крыўду» Плата і нават ФК «Крумкачы».
— Чым адрозніваюцца трэніроўкі ў Мінску і за акіянам? Гэта неба і зямля?
— Калі на дэталях не засяроджвацца, дык можна сказаць, што там узровень вышэйшы. Але ж там лепшыя гульцы сабраныя! Тут ад хлопцаў і не патрабуецца гуляць, як там, за акіянам. Але па хуткасці і тут усе выглядаюць прыстойна. Тым больш, што я пасля перапынку, не трэніраваўся з камандай. Хлопцы — малайцы, стараюцца. За пяць дзён, якія мы з імі трэніраваліся, я ўмацаваўся ў жаданні вярнуцца хутчэй. Але ўвесь час так атрымліваецца, што я вельмі хачу, і праз гэта ніяк не магу ўзнавіцца. Зашмат спробаў, хочацца зрабіць усё хутка.
— Фарсуеце працэс?
— Відаць, так. Але я такі, які я ёсць. Вось здараецца, выдатна адчуваю сябе на катку, а пасля адразу прыходзіць стома, слабасць. Мае фізічныя кандыцыі захаваліся, але ўвага і зрок крыху згубленыя. І мне цяжка шмат размаўляць. Сёння раніцай дзеці прыходзілі, я з імі катаўся [Грабоўскі даваў майстар-клас для навучэнцаў хакейных секцый. — Еўрарадыё]. І вось цяпер адчуваю, што да такіх нагрузак псіхалагічна не гатовы.
«Давайце проста радавацца, што нядаўна ў нас у NHL былі тры прадстаўнікі»
— З беларусаў, якія гулялі ў NHL, засталіся толькі вы. Наш хакей дэградуе?
— Можа, і ёсць пэўны спад у нашым хакеі, але давайце проста радавацца, што нядаўна ў нас у NHL былі тры прадстаўнікі. Пакуль больш няма. Але ж мы і колькасцю каткоў ад некаторых краінаў адстаем — у той жа Францыі больш каткоў, чым у нас. Недзе ў юнацкім хакеі быў правал. Але цяпер мы бачым — зборная ў групе А.
— Вы шмат увагі надаяце юнацкаму хакею, падтрымліваеце хлопцаў пасля матчаў. Можа, наспеў час у зборнай Беларусі для змены пакаленняў? Ці ёсць моладзь, на якую Дэйв Льюіс мог бы абаперціся?
— Хакеісты, з якімі я займаўся, гуляюць у групе А. Спадзяюся, што іх патэнцыялу хопіць, каб згуляць і ў КХЛ, і ў NHL. Хацелася б, каб беларусы гулялі не толькі ў мінскім «Дынама».
— З чым звязанае вызваленне са складу зборнай некалькіх лідараў: Сцяпанава, Кітарава…
— Складана сказаць, я у камандзе не быў. Сцяпанаў, у прынцыпе, і за «Дынама» закідваў, і за зборную заўжды закідвае. Вядома, гэта адаб'ецца на гульні. Але ў трэнераў сваё бачанне гульні. Давайце пачакаем і паглядзім.
«Хлопцы ў гульнях з моцнымі сапернікамі набяруць хуткасці, досведу. Пасля будзе лягчэй»
— На вашу думку, зборная бліжэй да плэй-оф ці на вылету?
— Ведаеце, гэта ў заўзятараў могуць быць сумневы. А ў мяне, як у хакеіста, нават думкі пра вылет няма. Я ведаю, што могуць і браты Касціцыны, і іншыя нашы хлопцы. Дэйв Льюіс кажа, пазмагаемся за медалі… Гэта, натуральна, цяжкавата будзе, але трэнер заўжды хоча настроіць каманду пазітыўна. Галоўнае, каб хлопцы добра зразумелі, што ад іх патрабуецца. І выступілі. Тады ўсё будзе выдатна. Але каманды, супраць якіх мы будзем змагацца за выжыванне, роўныя.
— Першыя тры матчы ў беларусаў супраць моцных сапернікаў: Фінляндыя, Чэхія, Канада. А наступныя чатыры — каманды нашага ўзроўню: Швейцарыя, Францыя, Славенія, Нарвегія. Ці добра гэта з гледзішча турнірных перспектываў?
— Думаю, што гэта 100% лепшы варыянт. Хлопцы ў гульнях з моцнымі сапернікамі набяруць хуткасці, досведу, і пасля будзе лягчэй.
Фота Eyes On Isles
— Але летась на чэмпіянаце свету ў Санкт-Пецярбургу быў прыкладна такі ж расклад. І нашу зборную, можна сказаць, ад самага пачатку псіхалагічна забілі…
— Так, але сёлета ўсё будзе па-іншаму, бо ў іх ёсць той досвед.
— Якое ваша стаўленне да тактыкі натуралізацыі? Цяпер у зборнай толькі два заакіянскія хакеісты.
— Шчыра вам скажу: калі б я цяпер за зборную гуляў, хацеў бы, каб побач са мной былі і Мацярухін, і Плат, і Бэйлен. Цяпер яны мацнейшыя шмат за каго з нашых хлопцаў. Але, увогуле, натуралізацыя — спрэчная штука, трэба сваіх гульцоў расціць. Але калі ўжо мы запрашаем замежнікаў, якія пагулялі на высокім узроўні і могуць моладзі нешта перадаць, трэба да іх і ставіцца належным чынам. Глядзіце: Плат столькі закінуў, а яму лепшага гульца не даюць толькі таму, што ён канадзец? Даюць іншаму, хаця Плат даказаў, што ён лепшы. Гэта непавага. Я б пасля такога не прыехаў.
«Не ўяўляю сябе ўладальнікам рэстарана»
— Вось вы ўжо абсалютна забяспечаны чалавек, вядомы хакеіст, дасягнулі поспехаў у лепшай лізе свету — NHL. Здаецца, чаго яшчэ хацець? І ўсё ж вы імкнецеся вярнуцца ў вялікі хакей. Што вамі рухае?
— Гэта проста такое адчуванне, калі ты сядзіш дома, і табе няма чым заняцца. Так, ёсць двое дзяцей, жонка, ёсць іншыя пытанні, але ўсё роўна, маё жыццё з 4,5 гадоў — гэта раніцай прачнуцца, пайсці на трэніроўку, патрэніравацца, паспаць і згуляць. Пакуль ёсць магчымасць гуляць, я буду гуляць.
— Калі б Міхаіл Грабоўскі не быў хакеістам, кім бы ён мог быць? Вось, напрыклад, Макс Мірны ў свой час уклаўся ў кавярню, адкрыў спартовы цэнтр…
— Я шмат гадоў пражыў у Амерыцы, прызвычаіўся да яе. Там ёсць у мяне невялікі бізнэс, таксама спартовы. А калі нешта буду тут рабіць, хацелася б што-небудзь карыснае прынесці людзям. Каб мне тут далі магчымасць нешта рабіць для краіны. Хацелася б беларускаму хакею свой досвед перадаць. А бізнес, мне здаецца, там рабіць прасцей. Тут… Калі шчыра, не ўяўляю сябе ўладальнікам рэстарана. Гэта для мяне будзе цяжка.
— А футбалістам вы маглі б стаць? Пару гадоў таму «Крумкачы» ўключылі вас у заяўку на матч…
— Я і футболам у дзяцінстве займаўся, і гуляў круглае лета. Хакей перамог, але думаю, сапраўды, не быў бы хакеістам, стаў бы футбалістам. А за «Крумкачоў» мы з бацькам перажываем. Ведаем іх шлях, як у іх усё пачыналася. Ёсць чалавечая сімпатыя да хлопцаў, будзем працягваць за іх балець.
— Як вы ставіцеся да беларускай мовы? Відаць, у ЗША няма з кім пагутарыць па-беларуску? Памятаеце хаця б пару словаў?
— Я вам зараз па-англійску хачу адказаць: yes, I remember… З жонкай часам па-беларуску размаўляю. І яна, і шмат хто ўвогуле пытаецца: ты ж з Беларусі, у вас там свая мова павінна быць? Я кажу: так, у школе вучыў і рускую, і беларускую мовы. Ганаруся, што на трох мовах размаўляю.
