Святлана Алексіевіч: «Дайце ў Беларусь танкі, зброю — і там каталікі пачнуць забіваць праваслаўных»
9 чэрвеня на расійскім тэлеканале «Дождь» прайшла жывая лінія з беларускай пісьменніцай, нобелеўскай лаўрэаткай Святланай Алексіевіч. «Наша Ніва» зрабіла падборку самых яркіх цытат пісьменніцы.
У мяне тры дамы. Мая маці — украінка, бацька — беларус. І руская культура — мой трэці дом.
Калі я пісала кнігу пра Чарнобыль, я зразумела, што нацыянальныя пытанні — пытанні мінулага. Адчуваеш сябе проста прадстаўніком біявіду, які можа сам сябе знішчыць.
У 90-я гады мы былі рамантыкамі, думалі — камуністы заўтра сыдуць і пачнецца іншае жыццё. Але такі рамантызм аказаўся амаль злачынствам, нам давялося за яго расплачвацца. Высветлілася, што нашы дэмакраты і лібералы не гатовыя да перамен. Свабода — гэта доўгі шлях. Дарма мы лічылі, што гэта адбудзецца хутка.
Нельга думаць, што, калі ты ведаеш тры мовы, напрыклад, ты — свабодны чалавек. Я сустракала рускага патрыёта, які ведае некалькі моў… Гэта проста жывёла агрэсіўная.
Калі я пачала пісаць «У вайны не жаночае аблічча», то думала, што гэта будзе прыгожа. Але калі я пачала гаварыць з жанчынамі, то я спужалася нашай перамогі.
Перамогу ў свой час выкарысталі, каб закрыць тэму ГУЛАГа. І сёння, калі ты спрабуеш спытаць, колькі каштавала перамога, табе кажуць — гэта няважна, галоўнае, што ў нас была Перамога. Чалавек — асобна, перамога — асобна. Перамога стала магутнай ідэалагічнай зброяй.
Я не рускі пісьменнік. Я рускі еўрапеец сёння. Менталітэт — беларускі, культура — руская.
Крым — гэта акупацыя. Вайна, якую пачала Расія ў Данбасе — на сумленні Расіі. [Алексіевіч тут дала такі прыклад:] Такую вайну можна пачаць і ў Беларусі: дайце туды танкі, зброю — і там каталікі пачнуць забіваць праваслаўных ці каго заўгодна. Чалавек — дастаткова недасканалая істота, яму ў галаву можна ўкласці ўсё, што заўгодна.
Я не царкоўны чалавек. Рэлігійны фанатызм сённяшні — гэта ўцёкі ад рэальнасці. Але як мастак я адчуваю, што ёсць нейкая таямніца ў гэтым свеце.
Самая страшная вайна, якая чакае нас, гэта не вайна паміж людзьмі, а вайна з прыродай, якую развязаў чалавек.
Нашы [рускія] іерархіі — няпраўда. Тут вельмі шмат правінцыйных, шавіністычных і антыгуманітарных уяўленняў.
Калі хтосьці і застаўся верным рамантычным ідэалам з 90-х, то гэта лібералы, якіх прынята сёння прыніжаць. Я — ліберал.
Каментары