Наш рух да вялікага наваградца Адама Міцкевіча, распачаты яшчэ ў ХIХ стагодзьдзі, роўны ўзыходжаньню, мэтанакіраванаму і незваротнаму. І чым бліжэйшыя мы да паэта, тым бліжэйшыя да саміх сябе. Ён – нашае самапазнаньне, найперш празь пераклады твораў. Можа, таму паэтычная спадчына А.Міцкевіча асвойваецца ў новых і новых беларускамоўных варыянтах яго вершаў і паэмаў. Прапаную чытачам «Нашай Нівы» свае пераклады зь Міцкевічавых «Крымскіх санэтаў».
Уладзімер Мархель
Крымскія санэты
Адам Міцкевіч
ХV
ДАРОГА НАД ПРОРВАЙ У ЧУФУТ-КАЛЕ
Мірза і Пілігрым
Мірза
Памаліся, кінь паводзьдзе, адвярніся ўбок,
Вершнік тут даверыць розум свой нагам каня;
Добры конь! Стаіць, глядзіць, якая глыбіня,
Край намацаў капытом, але ня ставіць крок,
Як завіснуў, ды туды ўжо не скіроўвай зрок,
Нібы студня Аль-Каіру, тая прападня,
І не для рукі бязь пёраў будзе вышыня;
Нават думку не пускай туды сваю здалёк,
Бо яна, як якар, кінуты ў ратунку дну,
Перуном спадзе ў прадоньне, за яго мяжу,
Лодку ў бездань пацягнуўшы за сабою ўміг.
ПІЛІГРЫМ
Я ж, Мірза, праз шчыліну сусьвету зазірнуў,
Там убачыў я – а што, па сконе раскажу,
Бо няма на тое словаў у людзей жывых.
ХVI
ГАРА КІКІНЭІС
МІРЗА
Зірні ў прадоньне – неба, лёгшае на доле,
То ж мора, дзе між хваляў птах-гары фігура:
Яе падбіла перуном заўчасна бура,
Яна вясёлкай пер’е разьвяла ў паўколе,
Схавала выспай сьнегу вод блакітных поле,
Ды той плывец вандроўны ў прорве – гэта хмура!
Зь яе грудзей на сьвет спадае ноч панура,
Ці бачыш стужкі бліскат у яе прыполе?
Маланка гэта! Стой, па-над бяздоньнем ногі,
Прышпорым коней і перасягнём цясьніну,
Скачу я, ты ж чакай гатовы без трывогі,
Як зьнікну з воч, на край скалы глянь праз хвіліну:
Як блісьне там пяро, то мой турбан ня згінуў,
А не, то для людзей няма туды дарогі.
ХVII
РУІНЫ ЗАМКУ Ў БАЛАКЛАВЕ
Той замак, што ў руінах звалены бяз ладу,
Ты за красу і варту меў, няўдзячны Крыме!
Цяпер далёкі пілігрым яго ўжо прыме
За чарапы гігантаў, дзе прытулак гаду.
На вежу ўзыдзеш, бач, у пыле заняпаду
Ёсьць надпіс, то й героя мо імя ў тым грыме,
Што страшыла чужых – забыта ўжо сваімі,
Як вусень, захінута лісьцем вінаграду.
Тут выштукоўваў грэк афінскія аздобы,
Адсюль манголу італьянец слаў паразу,
І з Мэкі прыхадзень выводзіў сьпеў намазу.
Сягоньня ж груганам тут не кружляць ізноў бы,
Нібы над местам, цалкам зьнішчаным заразай,
Дзе вежы ўзмахваюць харугвамі жалобы.
ХVIII
АЮДАГ
Люблю я з Аюдагу пазіраць у далі,
Дзе ўсьпененай чаргой валы йдуць за валамі
То чорнай чарадой, то срэбнымі клубамі,
То ў сьнежных пырсках і ў вясёлкавым крышталі,
На мель наткнуцца і раздробяцца на хвалі,
Абложаць узьбярэжжа, быццам бы кітамі.
Пасьля трыюмфу расстаюцца зь берагамі,
Згубіўшы за сабою пэрлы і каралі.
Паэце малады! Тваё такое ж сэрца!
Жарсьць часта ў ім сьпяшае з грознай бурай стрэцца,
Калі ж рука твая ўжо лютні дакранецца,
У забыцьцё сплывае, нібы ў тоні сховы,
І пакідае несьмяротнай песьні словы,
Зь якіх вякі сплятуць табе вянок лаўровы.
