У чым фішка праекту «Тузін. Перазагрузка»? Сакрэты праекту раскрывае ягоны аўтар Сяргей Будкін.
— Гэтая ідэя існавала даўно. Заўжды было шмат беларускіх гуртоў, якія спяваюць па-расійску проста таму, што не ведаюць беларускай мовы і не ведаюць, як падысці да перакладу і ўжывання беларускай мовы ў сваёй творчасці. Таму мы былі перакананыя, што такі праект будзе запатрабаваны. І вось у пэўны момант усё склалася так, што мы змаглі прыступіць да рэалізацыі.
— У чым, па-Вашаму, сэнс перакладаў на беларускую мову расійскамоўных песняў беларускіх гуртоў?
— Сэнс не ў тым, каб перакласці з расійскай на беларускую, каб было. Сэнс у наданні песні другога жыцця, фактычна стварэнне новага хіта. Гэта ўвядзенне твору ў зусім іншы культурны кантэкст плюс наданне імпульсу для далейшай творчай кар’еры самога выканаўцы. Да таго ж, гэта проста адзін з творчых эксперыментаў, у дадзеным выпадку — моўны.
— Як рэагуюць музыкі на Вашую прапанову паўдзельнічаць у праекце? Ці ўсе пагаджаюцца?
— Большасць музыкаў адразу пагаджаецца на ўдзел у праекце. Многія з іх былі прыемна здзіўленыя нашай прапановай.
Праўда, было некалькі гуртоў, якія не пагадзіліся ўдзельнічаць. Напрыклад, гурт «Без білета» адмовіўся, яго ўдзельнікі сказалі, што яны і так усведамляюць сябе беларусамі і ў хуткім часе самастойна запішуць беларускамоўны альбом.
— Якія вынікі дасягнутыя на дадзены момант?
— Плён ад праекту ўжо ёсць, некаторым настолькі спадабалася новае гучанне іх песняў, што яны вырашылі і надалей спяваць па-беларуску. Да прыкладу, гурт «Tanin Jazz» шукае сабе аўтара, які мог бы перакладаць іх песні. Гурту «Da Vinci» вельмі спадабалася тое, што зрабіў для іх Алесь Камоцкі, і яны і надалей будуць працягваць супрацоўнічаць з ім.
Нядаўна мне пазваніў кіраўнік Юрыя Дземідовіча Ўладзімір Глушакоў і сказаў, што ім вельмі спадабаўся беларускамоўны варыянт песні, ён нашмат болей мілагучны і спеўны, чым расійскі.І нават у прыпеве, там, дзе Юра начытвае тэкст, атрымліваецца так, як быццам ён спявае. Хаця, канечне, былі і некаторыя праблемы праз гэтую мілагучнасць, у асноўным з прычыны вымаўлення. Да прыкладу, я прысутнічаў у студыі падчас запісу песні Дакоты і бачыў, што ёй сапраўды цяжка вымаўляць некаторыя словы па-беларуску.
— Як праходзіць адбор музыкаў для ўдзелу ў праекце?
— У прынцыпе, гэта мой суб’ектыўны падыход. Я выбіраю музыкаў, творчасць якіх мне падаецца найбольш арыгінальнай, цікавай, вясёлай. Адзін з чыннікаў, які грае ролю падчас адбору, хаця ён і не самы галоўны, — фарматнасць музыкі. На нашых FM-станцыях не хапае беларускамоўнай музыкі, і мне часта звоняць і пытаюць, калі выйдзе чарговая песня. Падчас адбору я ўлічваю, ці будзе музыка запатрабаванай на радыё. Пасля анансавання песняў многія музыкі сталі самі званіць і прасіць паўдзельнічаць у праекце. Аднак удзельнікі былі ўжо адабраныя, і таму некаторым музыкам я вымушаны быў адмовіць.
— Як адбываецца адбор песняў для праекту?
— Па-рознаму бывае. Напрыклад, у гурта «Стокс» ёсць вядомы хіт «Между Минском и Римом». Я прапанаваў перарабіць яго на «Паміж Пінскам і Мірам». Гэта добра клалася на музыку, добра гучала. Аднак удзельнікі гурту адмовіліся і выбралі песню «Под куполом небес». А ў выпадку з Сяргеем Пукстам ён спачатку выбраў для перакладу кампазіцыю «Просто сталь», але вымушаны быў адмовіцца ад яе, таму што ўзнікла праблема з перакладам слова «голубизна». У беларускай мове гэтае слова не мае дакладнага сэнсавага адпаведніка. Таму Сяргей Пукст пераспявае песню «Трыумф волі».
— Хто з перакладчыкаў бярэ ўдзел у праекце? Як яны «прыйшлі» ў праект?
— У прынцыпе, мы нават не называем іх перакладчыкамі. Гэта творцы, якія пераасэнсоўваюць песні. Кожны раз усё адбываецца па-рознаму. Да прыкладу,
гурт «Da Vinci» прапанаваў звярнуцца да Алеся Камоцкага, таму што адзін з музыкаў быў добра з ім знаёмы. У выпадку з Дакотай да нас прыйшоў Глеб Лабадзенка і сам прапанаваў перакласці песню. Таксама ў праекце ўдзельнічаюць літаратары Сяргей Балахонаў, Віталь Воранаў і Андрэй Хадановіч.Здараецца і такое, што музыкі не задаволеныя перакладамі, скардзяцца на тое, што пераклады сэнсава далёкія ад арыгіналаў. Па некаторых песнях мы ўсё яшчэ ўзгадняем пераклады.
