Некалькі тыдняў таму на рынках Пружанаў, Кобрына і Брэста з’явіліся агуркі, памідоры, звыйчайная і пекінская капуста, дыні, вырашчаныя работнікамі замежнага прадпрыемства «Шэнян», размешчанага ў ваколіцах вёскі Шчэрчава Пружанскага раёна.
Цяплічны комплекс з некалькіх сотняў цяпліц з'явіцца неўзабаве на Пружаншчыне.
У «Шэнян» на сёння працуюць каля 100 грамадзян Кітаю. Яны апрацоўваюць некалькі дзесяткаў гектараў зямлі. Садавіну і гародніну вырошчваюць у адкрытым грунце і цяпліцах.
Першыя партыі гародніны хоць і сталі дэманстрацыяй аграпрамысловага спрыту, не вельмі ўразілі нашых суайчыннікаў. Так, пружанская раённая газета паведамляла, што
жыхароў райцэнтру на рынку моцна «…збянтэжыў знешні выгляд агародніны: даўжыня агуркоў дасягала паўметра».
І хай каштавалі агуркі кітайскіх гатункаў, вырашчаныя на пружанскай зямлі, танней, чым у іншых гандляроў, людзі ўсё‑ткі болей набывалі знаёмую «Крынічку».
Але не ўсё адназначна. На прыпынку «Шчэрчава» стаіць гандлёвая кропка кітайскіх сяброў, дзе прадаюцца дыні, памідоры, капуста, гуркі. Адна з пенсіянерак пры мне набыла цэлы пакет памідораў. «У краме прадаюць па 3 800 рублёў, а тут за 2 000, ‑‑ паведаміла жанчына. — Выраслі ж яны ў нашай зямлі, хай і гатункі кітайскія «.
Генеральны дырэктар «Шэнян» Ван Хайхун, на жаль, не размаўляе па‑руску, але на дапамогу аўтаругэтых радкоў прыйшоў перакладчык Ухудцэ, а потым і агароднік Андрэй Шумкоў, ваенны пенсіянер, былы намеснік камандзіра 7‑й трубаправоднай брыгады, у казармах і на тэрыторыі якой месцяцца кітайскія сельскавытворцы. Палі гаспадаркі «Шэнян» знаходзяцца непадалёк ад прыпынку «Шчэрчава». Наведаўшы палі, карэспандэнт пераканаўся, што з капустай — пекінскай і белакачаннай — кітайцы ўгадалі: ураджай добры. А вось з памідорамі, як кажуць, поўны пралёт: нязвыкла рана стартаваўшы ў гэтым годзе фітафтароз не пашкадаваў у адкрытым грунце і кітайскія гатункі …
‑‑ Гэты год навучыў шмат чаму кітайскіх сяброў, ‑‑ кажа Андрэй Шумкоў. — Яны ж збірацца сур’ёзна развярнуцца. Пазней будуць вырошчваць традыцыйныя беларускія гатункі.
У цяпліцах на тэрыторыі часткі госці з Паднябеснай вырочшваюць агуркі, памідоры, дыні… У адкрытым грунце высадзілі кавуны, але іх памер на пачатак жніўня не вельмі ўражвае, тут жа расце і перац. Кітайскія жанчыны, каля 40 чалавек, актыўна і старанна вывозяць у тачках бацвінне. Але чаму так мала славянскіх твараў? Бо «адпускаліся» кітайцам землі з умовай, што пытанне з беспрацоўем у Шчэрчаве будзе ліквідаваны?
‑‑ На першы сход, арганізаваны сельсаветам, дзе гутарка вялася пра працаўладкаванне, прыйшлося каля 100 мясцовых жыхароў, ‑‑ працягвае Андрэй Шумкоў. — Але на работу выйшлі 30, з якіх засталася «жменька», як толькі ім далі па рыдлёўцы.
У кітайцаў, ведаеце, працаваць трэба ў такім тэмпе, у якім яны самі, хаця заробкі невысокія. А людзі яны вельмі працалюбівыя. Прычым генеральны дырэктар Ван Хайхун часта працуе з матыкай у полі нараўне з падначаленымі …
Дарэчы, перад гасцямі некалькі разоў выступалі кіраўнікі раёну, сельсавету, РАУС. Распавядалі пра некаторыя нюансы беларускага менталітэту. Справа ў тым, што жыхары скардзіліся: то голы кітаец купаўся ў вадаёме, то пах смажанага селядца абураў шчэрчаўцаў. Вялікіх канфліктаў і непаразуменняў у мясцовых жыхароў з кітайцамі цяпер не ўзнікае.
Але сто чалавек з Паднябеснай у Шчэрчаве — не апошняя ктайская хваля. Некалькі дзён таму у Пружанскім райвыканкаме адбылася нарада з удзелам кіраўніцтва раёну, вобласці. Прысутны на нарадзе пасол Беларусі ў КНР Анатоль Тозік паведаміў: у самы бліжэйшы час на пружанскай зямлі будзе рэалізаваны інвестыцыйны праект. Побач з вёскай Шэні (гэта каля пяці кіламетраў ад Пружан) з’явіцца цяплічны комплекс з некалькіх сотняў цяпліц. Памер адной цяпліцы ‑‑ 10х82 метра, а ў доміку, да якога тарцовай часткай выходзіць каркас, будзе пражываць кітайская сям’я. Вагоны з цяпліцамі ўжо стаяць на мяжы, узнятае пытанне аб іх ільготным растаможванні.
…У Пружаны аўтара гэтых радкоў даставіў на «Аудзі» ваенны пенсіянер з Шчэрчава. Карэспандэнт пацікавіўся, чаму мужчына сам не працаўладкаваўся ў «Шэнян»? Той паціснуў плячыма і адказаў:
«У каменным веку жыць не жадаю. У палях павінны працаваць трактары і камбайны, а не людзі з матыкамі. Няхай і вельмі працалюбівыя. А за грашы шчэрчаўцы працаваць не будуць».
