У Беларусі працягваецца ўсеагульны перапіс насельніцтва. Найбольшую спрэчнасць і цікавасць у грамадстве выклікаюць анкетныя пытанні, звязаныя з мовай. Як жыхары краіны адказваюць на пытанне пра родную мову? На якой мове людзі размаўляюць дома?
Лідэр Партыі камуністаў Беларускай Сяргей Калякін паведаміў, што перапіс у ягонай сям’і адбыўся. Пра адказы на моўныя пытанні спадар Калякін ахвотна распавёў Радыё Свабода:
«Родная мова ў мяне была запісаная беларуская. Бо гэта — родная мова, яна і ёсць роднай для мяне. Тым больш, што я валодаю беларускай мовай. Дома па‑беларуску не размаўляем, бо дома ня ўсе добра ведаюць беларускую мову. Да прыкладу, жонка беларускую мову ведае, можа чытаць, але не размаўляе па‑беларуску. Таксама сын — ён заканчваў расейскамоўную школу і таму размаўляе па‑расійску. А родныя — частка размаўляе па‑беларуску, а частка не, вось і ўсё».
Пытанні мовы падчас перапісу ня выклікалі дыскусіяў таксама ў сям’і кіраўніка Беларускай сацыял‑дэмакратычнай партыі «Грамада» Анатоля Ляўковіча:
«Пра мову я адказаў станоўча, канечне ж. Што мая родная мова беларуская, я размаўляю па‑беларуску, некалі чытаў лекцыі па‑беларуску, калі выкладаў ва ўніверсітэце — гэта зразумела. І дзеці мае адказалі, што ў іх мова беларуская і яны размаўляюць на роднай мове. Жонка адказала, што ў яе родная мова расейская, бо яна расейка. Яна з Харкава, бацька ў яе ўкраінец, а маці расейка. Але жонка можа размаўляць па‑беларуску. У маёй сям’і беларуская мова ня тое, што традыцыя — гэта жыццё».
Старшыня Ліберальна‑дэмакратычнай партыі Сяргей Гайдукевіч заявіў, што пытанне роднай мовы падчас перапісу для яго было прынцыповым:
«Ды вы што?! Родная мова якая? Ну якая ж яшчэ — беларуская мова. Ну, а як па‑іншаму? Размаўляю па‑расійску, а родная мова толькі беларуская — тут пытанняў няма. Ды ў мяне ўсе продкі ў вёсцы Караліна пахаваныя! Вы ж ведаеце — я ж шляхцюк. У мяне дзед Анджэй Гайдукевіч атрымаў грамату двараніна — я што — ёкнуты ці што? Ды для мяне гэта мова родная была і будзе і ў дзяцей маіх! Большасць насельніцтва разумее на расейскай мове, а я кандыдат у прэзідэнты, дэпутат. Размаўляць на беларускай мове — ніякіх складаных пытанняў няма. Але ж я разумею, што мяне будуць лепш разумець на расейскай мове.
Калі мне задаюць пытанне на беларускай мове, то адказваю толькі на беларускай. Трэба ж палітыку арыентавацца… Але нідзе я ніколі ў жыцці не заяўляў, што ў мяне родная мова… У мяне б… у вёсцы б плюнулі ў бок».
