Былы міністр замежных справаў Пятро Краўчанка працягвае адмаўляцца ад кантактаў з прэсай. Тым не менш, размовы пра магчымае яго вылучэнне кандыдатам у прэзідэнты не сціхаюць. Яго гатовыя падтрымаць Аб’яднаныя дэмакратычныя сілы. Палітык мае як відавочныя моцныя бакі, так і недахопы. Іх аналізуе «НН».
Пятро Краўчанка ў часе V З'езда беларусаў свету.
1. Новы чалавек
+ Фігура Пятра Краўчанкі здольная аб’яднаць апазіцыю. Чым бліжэй час выбараў, тым менш размоваў вядзецца пра адзінага кандыдата ад дэмакратычных сілаў. Правыя вылучаюць свайго, левыя — свайго. Ніякай кампраміснай фігуры не бачна.
Краўчанка ж не выклікае адчужэння ні ў нацыянал‑лібералаў, ні ў камуністаў. У нейкім сэнсе Краўчанка мог стаць новым тварам у апазіцыі. Адмоўны рэйтынг у палітыка нашмат меншы, чым, скажам, у Анатоля Лябедзькі ці Сяргея Калякіна.
– У Краўчанкі няма згуртаванай каманды, з якой ён можа пайсці на прэзідэнцкія выбары. Апошнім часам у СМІ праходзілі паведамленні, што экс‑міністр можа ўзначаліць сацыял‑дэмакратаў. Але людзей, на якіх Краўчанка можа абаперціся ўжо сёння, у яго няма. Раней ён заяўляў, што ягоную каманду могуць скласці настаўнікі, музейшчыкі. Людзі, якія раней не былі заангажаваныя ў палітыку.
2. З наменклатуры
+ Краўчанку як свайго можа прыняць не толькі незалежнае грамадства, але і чыноўнікі. За савецкім часам Пятро Кузьміч імкліва збудаваў партыйную кар’еру. Ужо ў 35 гадоў ён стаў сакратаром Мінскага гаркома партыі, што было нечуваным узлётам. Разам з тым, у найбліжэйшым атачэнні Лукашэнкі амаль не засталося людзей, якія працавалі некалі разам з Краўчанкам.
– Спадзяванні на бунт унутры наменклатуры пакуль не спраўджваліся. Са спадзевам, што чыноўнікі могуць падтрымаць апазіцыйнага кандыдата, вылучаліся Уладзімір Ганчарык у 2001 годзе, Аляксандр Казулін — у 2006 г. Надзеі аказаліся пустымі. Самі ж вылучэнцы так і не змаглі сфармаваць яснай альтэрнатывы і яскравай ідэі.
3. Натуральная беларускасць
+ Для Краўчанкі роднай з’яўляецца беларуская культура і мова, ён беларускі патрыёт. Краўчанка не чужы чалавек у беларускай прасторы, ён не прыйшоў у яе толькі дзеля палітычных выгадаў. На пасадзе міністра замежных справаў ён рупіўся пра пошукі крыжа Еўфрасінні Полацкай, адкрыццё помніка Скарыну ў Празе. Творчая інтэлігенцыя ведае і цэніць Краўчанку.
– Краўчанка заслужыў славу чалавека‑флюгера. Пачынаў як камсамольскі работнік, потым быў перакананым камуністам, працаваў ва ўрадзе Кебіча, згадзіўся на дыпламатычную працу ў Лукашэнкі. На цесную супрацу з дэмакратычнымі сіламі ніколі не ішоў, называючы сябе «больш змястоўнай і памяркоўнай апазіцыяй».
4. Досвед і сувязі
+ Краўчанка прайшоў унікальную школу, стаўшы першым міністрам замежных справаў. Фактычна ягонымі намаганнямі паўстала найноўшая беларуская дыпламатыя. Краўчанка быў знаёмы з мноствам уплывовых палітыкаў як на Усходзе, так і на Захадзе. Час сваёй працы ў Японіі Краўчанка акрэслівае як «палітычнае мацаванне».
– Пятро Краўчанка ніколі не выхо¬дзіў на першыя ролі, хоць бы і ў малой партыі. Між тым, кінуць выклік Лукашэнку — значыць умець вытрымліваць любыя ўдары. І Мілінкевіч, і Казулін не зламаліся. Тады як Краўчанка заўсёды заставаўся добрым выканаўцам, але не больш за тое. Дый палітыкі, сувязямі з якімі апелюе Краўчанка, у асноўным даўно пасыходзілі на пенсію.
5. Манеры
+ Адукаванасць. Краўчанка інтэлектуальна вылучаўся на фоне кіроўнай эліты і ў савецкі час, і ў постсавецкі. Кандыдат гістарычных навук, заядлы кнігалюб. Адзін з нямногіх, пакінуў пра падзеі пачатку 1990‑х успаміны ў кнізе «Беларусь на ростанях». Выдатна ведае дыпламатычны этыкет, мае дасканалыя манеры.
– Нерашучасць. Ва ўспамінах Краўчанка часта згадвае, што ён мог бы быць найбольш небяспечным канкурэнтам для Лукашэнкі на ўсіх выбарах. Але Краўчанка так і не стаў беларускім прэзідэнтам з нацыянал‑камуністаў, як сталі ў Літве Бразаўскас, а ва Украіне — Краўчук. Ён нават не наважыўся балатавацца. Ні ў 1994‑м, ні ў 2001‑м, ні ў 2006‑м. На Плошчы яго таксама не было.
