Ізноў здароў. Дзяржава замарозіла аперацыі з акцыямі малаказаводаў 3

Беларускі ўрад сёлета планаваў адмяніць усялякія абмежаванні на абарачэнне акцый, якія працоўныя калектывы атрымалі ў перыяд льготнай прыватызацыі. Аднак пакуль Савет міністраў на гэта пайсці не адважыўся. У дакуменце з Мінфіна, тэкстам якога валодае інтэрнэт-газета Naviny.by, гаворыцца, што таргі акцыямі некаторых акцыянерных таварыстваў прыпыненыя. У тым ліку і малочных прадпрыемстваў.

Людзі, якія ў перыяд льготнай прыватызацыі атрымалі акцыі беларускіх прадпрыемстваў, цяпер ужо не маладыя і хацелі б хоць на старасці гадоў атрымаць грошы за тыя каштоўныя паперы, якія ў свой час ім дасталіся.

Аднак урад заблакавала таргі па акцыях некаторых акцыянерных таварыстваў. Вось што гаворыцца ў лісце Дэпартамента па каштоўных паперах Міністэрства фінансаў, які атрымалі мінарытарыі аднаго са сталічных прадпрыемстваў.

«У мэтах абароны інтарэсаў Рэспублікі Беларусь Саветам міністраў Рэспублікі Беларусь было прынята рашэнне аб прыпыненні да асобага распараджэння таргоў па акцыях некаторых адкрытых акцыянерных таварыстваў, якія перапрацоўваюць сельскагаспадарчую прадукцыю і якія маюць стратэгічнае значэнне для развіцця рэспублікі (рэгіёну)».

У сувязі з устаноўленым абмежаваннем Дэпартамент па каштоўных паперах Мінфіна перадаў «Беларускай валютна-фондавай біржы» «адпаведнае прадпісанне». У выніку, таргі акцыямі прадпрыемстваў, «якія маюць стратэгічнае значэнне», цяпер на біржы не праводзяцца.

Прафудзельнікі рынка каштоўных папер называюць сітуацыю «прававым нонсэнсам». Справа ў тым, што з 1 студзеня 2011 года павінен быў быць канчаткова адменены мараторый на зварот акцый, атрыманых працоўнымі калектывамі падчас ільготнай прыватызацыі.

У 1998—2008 гг. у Беларусі, нагадаем, дзейнічаў забарона на абарот такіх акцыяў. Дэкрэт прэзідэнта, падпісаны ў 2008-м, паэтапна адмяняў гэты забарону.

На першым этапе, ад 1 чэрвеня 2008 года, быў зняты мараторый на продаж акцый ААТ, у якіх у статутным фондзе не было дзярждолі або яна складала 75% і больш. На другім этапе, з 2009 года, забарона адмянялася ў дачыненні да акцыянерных таварыстваў, дзе доля дзяржавы складала больш за 50%. Ад 1 студзеня 2011-га, згодна з дэкрэтам, усе абмежаванні на адчужэнне акцый, атрыманых падчас ільготнай прыватызацыі, павінны быць адмененыя.

Аднак сёння на двары ўжо другая дэкада сакавіка, а некаторыя акцыянеры так і не могуць пусціць у абарачэнне свае каштоўныя паперы. Пралангацыя забароны на зварот акцый кранула, у прыватнасці, малочныя прадпрыемствы. Два розныя акцыянеры, якія маюць «малочныя» актывы, заявілі Naviny.by, што рэалізаваць каштоўныя паперы не могуць.

Чаму менавіта з «малачком» узніклі праблемы, зразумець нескладана. На лютаўскай нарадзе ў Лукашэнкі было недвухсэнсоўна заяўлена, што гэтая галіна — зарука харчовай бяспекі краіны, і вялікай неабходнасці ў продажы малочных актываў дзяржава не бачыць.

Каб усталяваць кантроль за «малачком», дзяржава заблакавала магчымасць перападзелу доляў паміж акцыянерамі малочных прадпрыемстваў. 11 сакавіка быў падпісаны першы ў гэтым годзе дэкрэт, які забараніў другую і наступныя эмісіі акцый сельгасперапрацоўчых прадпрыемстваў без згоды кіраўніка дзяржавы.

Зрэшты, эксперты рынку каштоўных папер кажуць, што ўсталяваныя абмежаванні існавалі дэ-факта і раней, і правесці перападзел доляў на малочных прадпрыемствах без згоды Адміністрацыі прэзідэнта было практычна немагчыма.

«Тут, напэўна, пасля выбараў усе зразумелі, што мы зараз будзем краіну на кавалкі секчы і раздаваць. Што нам не трэба — аддамо „Данон“, Германіі, Расіі, Польшчы. Дык вось — гэтага не будзе, — казаў Аляксандр Лукашэнка ў лютым на нарадзе. — І гэта тычыцца не толькі малочнай галіны».

Сітуацыя складаецца супярэчлівая. З аднаго боку, Лукашэнка даў зразумець, што малочныя прадпрыемствы дзяржава прадаваць не мае намеру. З іншага боку, некаторыя акцыянеры, якія маюць акцыі малочных прадпрыемстваў, хацелі б іх прадаць.

Акцыянер сталічнага гармалзавода паведаміў, што адразу пасля адмены мараторыя вырашыў прадаць акцыі прадпрыемства праз біржу. І нават заключыў адпаведны дагавор з брокерскай кампаніяй. Аднак устаноўленыя абмежаванні, наяўнасць якіх пацвердзіў Мінфін, не дазволілі рэалізаваць акцыі.

Далейшае развіццё падзей, мяркуючы па ўсім, можа пайсці па двух сцэнарах.

Першы звязаны з тым, што працоўныя калектывы ўсё-ткі змогуць прадаць акцыі малочных прадпрыемстваў. Але толькі дзяржаве. Аб такім варыянце паведаміў у сярэдзіне лютага старшыня Дзяржкаммаёмасці Георгій Кузняцоў.

Паводле яго слоў,

падрыхтаваны праект указа прэзідэнта, які дае аблвыканкамам права пераважнага набыцця акцый малочных прадпрыемстваў.

Тых акцый, якія захочуць прадаць працоўныя калектывы. Прычым, па словах Георгій Кузняцова, каб не пакрыўдзіць мінарытарыяў, прапануецца забяспечыць выкуп акцый аблвыканкамамі «не ніжэй намінальнага кошту».

Аднак сакавік набліжаецца да сярэдзіны, а указа прэзідэнта, які б замацоўваў гэты парадак выкупу акцый, усё няма. Жадаючых, якія хочуць за акцыі атрымаць жывыя грошы, паўза нярвуе. У той жа час эксперты фондавага рынку Беларусі знаходзяць фінансавае тлумачэнне узніклай паўзе.

«Каб аблвыканкамы змаглі выкупіць акцыі перапрацоўчых прадпрыемстваў, неабходна вылучыць бюджэтнае фінансаванне. А грошай у бюджэце няма. Выйшла замкнёнае кола, і якое будзе знойдзенае выйсце, цяпер можна толькі гадаць», — заявіў у гутарцы з карэспандэнтам прафудзельнік рынка каштоўных папер. На думку эксперта,

калі пытанне з фінансаваннем вырашанае не будзе, можа з’явіцца ўказ прэзідэнта, які накладзе забарону на адчужэнне акцый перапрацоўчых прадпрыемстваў. Па сутнасці гэта будзе азначаць, што працоўныя калектывы так і не змогуць скарыстацца законным правам распараджацца сваёй маёмасцю.

Хоць абарона правоў уласнасці і дэклараваная ў дырэктыве аб лібералізацыі…

"Беларускія навіны"

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ