Гісторыя1616

Памёр Якуб Конан — апошні беларус-удзельнік бітвы пад Монтэ-Касіна

Яму было 99 гадоў. Пахавалі ў Беразінскім, што пад Маладзечнам.

Ён пахаваны 21 чэрвеня на могілках каля мястэчка Беразінскае ў Маладзечанскім раёне, дзе ён жыў апошнія гады. Яму было 99 гадоў.

Вайскоўца пахавалі 21 чэрвеня у ганаровым месцы — каля самай царквы. На жалобе прысутнічаў ваенны аташэ пасольства Польшчы ў Беларусі. Ніхто з прысутных на пахаванні не захацеў паехаць на могілкі — усе ішлі пешшу.

— Было прыемна, што вайсковы аташэ прывёз вельмі прыгожы вянок з уплеценым бел-чырвоным польскім сцягам, — распавядае гісторык Барыс Бароўскі. — Ён прысутнічаў на богаслужэнні ў Гарадзілаўскай царкве і на жалобным стале, па ўсім былі бачныя вельмі паважлівыя адносіны да нябожчыка. У сваёй прамове вайсковы аташэ сказаў, што Польшча і далей прапаноўвае грашыма падтрымліваць сям’ю Якуба Конана. А калі апускалі труну, то аддаў чэсць жаўнеру польскага войска.

Якуб Конан памёр каля 11 раніцы 20 чэрвеня. Паводле слоў Барыса Бароўскага, апошнія гады ў вайскоўца было няважнае здароўе, але аб ім клапаціліся сын і нявестка, ды і ўсе жыхары мястэчка вельмі шанавалі салдата.

* * *

Якуб Конан — нарадзіўся 28 сакавіка 1913 года ў сялянскай сям’і ў вёсцы Міхалова (цяпер — Маладзечанскі раён).
У 1936–37 адбываў службу ў Войску Польскім. У 1939-м удзельнічаў у абароне Львова. Ад 1939 — у савецкім палоне, з якога вызвалены ў 1941 як польскі грамадзянін. Пасля гэтага залічаны ў склад палка лёгкай артылерыі 5-й пяхотнай дывізіі арміі пад камандаваннем генерала Андэрса. Узнагароджаны Памятным крыжам Монтэ Касіна [мясцовасць у Італіі, дзе ў маі 1944 г. адбылася зацятая бітва: жаўнеры Армія Андэрса, дзе было багата беларусаў, штурмавалі нямецкі бастыён — НН], медалямі. Ён належаў да «групы супраціву» — польскіх жаўнераў, якія адмаўляліся дэмабілізоўвацца і вяртацца на радзіму, бо лічылі, што павінны змагацца далей. Дэмабілізаваўся толькі ў 1948 годзе. На радзіме ў 1951 годзе арыштаваны і дэпартаваны ў Іркуцкую вобласць разам з жонкай і пяцімесячным сынам.
У 1958 яго вызвалілі, але выдалі ваенны білет, у якім адзначылі, што ён ў Вялікай Айчыннай вайне не ўдзельнічаў.

***

Пра Монтэ-Касіна Якуб Конан згадваў:

«Забыць такое немагчыма. Я быў у палку лёгкай артылерыі. Перад намі выступіў англійскі генерал і сказаў: „Салдаты, вы не ведаеце, што чакае вас у гэтую ноч… У многіх дамах не дачакаюцца сыноў, братоў… З Богам!“.

Гэта была ноч на 10 мая 1944 года, калі ў ваколіцах горада цвілі чырвоныя макі. Гітлераўцы ўмацаваліся ў гарах, іх пазіцыя была больш зручная. Мы ж знаходзіліся на раўніне. Артпадрыхтоўку праводзілі толькі ноччу, пушкі закопвалі ў зямлю. У гэтую ноч я выпусціў з пушкі каля 800 снарадаў. Ствалы награваліся так, што на іх лілі халодную ваду, каб астудзіць. Горад быў поўнасцю спалены. Пасля таго, як нашыя танкі абышлі ворага з тылу і пайшлі на варожыя пазіцыі, наступіў карэнны пералом у баі. Нам удалося захапіць у палон камандуючага фронтам. Хоць і з вялізнымі стратамі і ахвярамі, перамогу мы ўсё ж вырвалі. Там мы і сустрэлі перамогу. Званілі ўсе касцёлы! Чуліся крыкі радасці, гучалі мірныя стрэлы».

Каментары16

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Усе навіны →
Усе навіны

Шрайбман: Цяперашнія канфлікты ў апазіцыі ўжо мала каго цікавяць14

Работнікі МНС выратавалі на пажары сабаку і ката, а потым зрабілі ім штучнае дыханне

Валанцёр «Вясны» Чапюк расказаў, як яго затрымаў ГУБАЗіК адразу на выхадзе з калоніі і як дапытвалі пра Міколу Дзядка2

14-гадовая Віка адмовіла ў сэксе — і гэта стала прычынай панажоўшчыны, у якой загінулі чацвёра падлеткаў у Байкальску11

На бетонным заводзе ў Гомелі загінуў кіроўца цэментавоза

«Тыдзень у Бразіліі, дзе цябе абрабуюць, або два тыдні ў бяспечнай Беларусі». Па што замежнікі едуць у нашу краіну6

Украіна атакавала тэхнапарк і завод па вытворчасці беспілотнікаў у Падмаскоўі1

Беларусь пераносіць вучэнні «Захад-2025» з заходніх межаў углыб краіны18

У назвах станцый метро на выхадах з падземкі зніклі некаторыя літары1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць