Хутар Ласток — глухое месца, куды не ездзяць экскурсійныя аўтобусы.
Сюды не зазіраюць турысты, толькі выпадкова забрыдаюць грыбнікі. Хутар Ласток застаўся такім жа, якім быў у 1890–95 гадах. Яго і сёння цяжка знайсці сярод лясоў Стаўбцоўскага раёна.
Калі дабрацца да Стоўбцаў, то маршрут па малой радзіме Канстанціна Міцкевіча, больш вядомага пад псеўданімам Якуб Колас, лёгка выбудоўваецца.Уключае ён у сябе чатыры мемарыяльныя сядзібы (тры з іх — месца службы лесніка Міхася Міцкевіча, бацькі літаратара): Акінчыцы, Альбуць, Смольня і Ласток. Усе яны знаходзяцца ў адным кірунку.
Хутар Ласток, самы аддалены, мяне цікавіў больш за ўсё: толькі там захаваўся аўтэнтычны дом, па якім бегаў будучы класік беларускай літаратуры.Чаму яго не знеслі, не спалілі, не разбамбілі за дзве сусветныя вайны і гады савецкай улады?
Адказ, падобна, просты: рукі не дайшлі. Справа ў тым, што нават у XXI стагоддзі (я ўжо не кажу пра канец XIX стагоддзя) месца знаходзіцца ў глушы. Як памятаецца з трылогіі «На ростанях», слова гэта Якуб Колас вельмі любіў…
У падарожжа па малой радзіме класіка мы адправіліся на веласіпедах.
Сядзіба Акінчыцы, дзе з’явіўся на свет Якуб Колас (цяперашняй восенню круглая дата з дня яго нараджэння — 130 гадоў!), цяпер уваходзіць у рысу горада,таму дабрацца туды не склала цяжкасці.
Недалёка ад Стоўбцаў, за 5 кіламетраў, знаходзіцца сядзіба Альбуць, дзе будучы пісьменнік жыў з сям’ёй ад 1890 года і якую ён апісаў у паэме «Новая зямля» пад назвай «Парэчча».
Яшчэ
некалькі кіламетраў па асфальтавай дарозе і мы ўжо апынуліся ў Смольні, дзе жылі маці, дзядзька, браты і сёстры літаратара. Менавіта тут у 1912 годзе ўпершыню сустрэліся Якуб Колас і Янка Купала,пра што сведчыць нядаўна адкрытая мемарыяльная дошка.
А вось
каб патрапіць у канчатковы пункт маршруту, хутар Ласток, трэба было пераадолець некалькі перашкод.
калі вы, нарэшце, сустрэнеце на шляху ўказальнік на Ласток, скіраваны ў лес, то лёгка можаце зрабіць памылку. Згодна з ім павяртаць трэба на правае адгалінаванне лясной дарогі, тады як жыхары навакольных вёсак абгрунтавана рэкамендуюць збочваць «рэзка» налева.
У гэта глухое месца за 18 кіламетраў ад Стоўбцаў не ездзяць экскурсійныя аўтобусы.Тут былі нават не ўсе супрацоўнікі музея Якуба Коласа.
Да нашага здзіўлення дом выявіўся жылым.Такім ён быў, падобна, заўсёды. Больш за дзесяць гадоў таму на змену сям’і, вымушанай шукаць школу для сваіх малалетніх дзяцей, прыйшла Лідзія Міхайлаўна Краснік. Тут ёй і жыллё, і невялікая зарплата.
Захавальніца сядзібы паказала нам дом, хлеў, гумно — усе яны стаяць з тых часоў, калі тут жыла сям’я Міцкевічаў.
Адна з пакояў дома аддадзены пад музейныя экспанаты.
— Калі тут апошні раз былі турысты? Цяжкае пытанне.Турыстаў як такіх тут не бывае. Грыбнікі бывае за вадой зойдуць, — распавяла Лідзія Міхайлаўна.
Увесну сюды нібыта збіраўся прыехаць прэм’ер Міхаіл Мясніковіч, які наведваў суседнюю Смольню.Але так і не даехаў.
З пастаянных наведнікаў на хутары Ласток хіба што вядомы майстар Анатоль Кляшчук, фотакар «Звязды». Прыязджае на аўто, дастае з багажніка палатку і чакае, калі дом, у якім вырас Якуб Колас, накрые густы беларускі туман.
Хрыста Грозеў: Мельнікава як мінімум год, а хутчэй за ўсё, паўтара перадавала інфармацыю беларускім спецслужбам36
Каментары