Расія запатрабавала ад Беларусі прадаваць увесь бензін ёй 35

У Мінэнерга заявілі «Известиям», што Беларусь не вяртае бензін, зроблены з расійскай нафты, — паліва прадаюць на Захад пад выглядам растваральнікаў.

Расія мае намер часткова кампенсаваць шкоду бюджэту ў $ 1 млрд, нанесеную бяспошлінным экспартам Беларуссю расійскіх нафтапрадуктаў на Захад пад выглядам растваральнікаў.

Па інфармацыі «Известий», Расія настойвае на выкананні Беларуссю раней зацверджанага плана, які прадугледжвае пастаўкі да канца 2012 года на расійскі рынак 2.100.000 т бензіну і 3,5 млн т дызпаліва, вырабленых з расійскай нафты на беларускіх НПЗ.

Беларусі такія пастаўкі пагражаюць стратамі ў дзясяткі мільёнаў даляраў.

Расейскую нафту дзяржаўны «Белнафтахім» купляе па цане, якая перавышае ўнутрырасійскія, а нафтапрадукты павінен будзе прадаваць па нізкіх расійскіх цэнах.

— Па выніках 9 месяцаў Расія цалкам выканала абавязальніцтвы па пастаўках нафты і шмат разоў перавыканала абавязальніцтвы па пастаўках асноўных відаў нафтапрадуктаў. У сваю чаргу, выкананне абавязальніцтваў беларускага боку не перавышае 2% ад запланаванага, што ў прынцыпе не задавальняе расійскі бок, —

афіцыйна заявілі «Известиям» ў Мінэнерга РФ.

Падазроныя метамарфозы растваральнікаў

У адпаведнасці з пакетам пагадненняў аб Мытным саюзе, Расія з 2011 года пастаўляе ў Беларусь нафту бяспошлінна. Цана нафты, якая пастаўляецца, вызначаецца кампаніямі па формуле на аснове роўнадаходнасці: пастаўкі нафты ў Беларусь для расійскіх кампаній павінны быць роўнадаходныя экспарту нафтапрадуктаў пры яе перапрацоўцы ўнутры Расіі. Аб’ём паставак нафты на 2012 узгоднены на ўзроўні 21,3 млн т, што адпавядае магутнасці беларускіх НПЗ. З агульнага аб’ёму перапрацаванай нафты 6,8 млн т ідзе на ўласнае спажыванне Беларусі, астатняе экспартуецца.

Пры экспарце вырабленых з расійскай нафты нафтапрадуктаў за межы Мытнага саюза, Беларусь выплачвае экспартную пошліну ў расійскі бюджэт.

Экспартная пошліна пры экспарце бензіну залежыць ад сусветных цэнаў на нафту і сёння складае $ 377 за тону.

Улетку 2012 расійскае ўрад выказаў заклапочанасць рэзкім ростам паставак у Беларусь расійскіх нафтапрадуктаў, а таксама супастаўным ростам экспарту з Беларусі арганічных растваральнікаў, экспарт якіх пошлінай не абкладаецца.

Паводле звестак Белстата, у 2010 годзе аб’ём экспарту растваральнікаў з Беларусі складаў 244 тыс. тон, у 2011 годзе паказчык вырас да 2,1 млн тон, а за I паўгоддзе 2012 склаў 2,9 млн тон.

Асноўным пакупніком беларускіх «растваральнікаў» стала Латвія, на долю якой прыйшлося 1,5 млн

т. Пры гэтым, па статыстыцы Латвіі, у 2011 годзе латвійскія парты ажыццявілі рэкордную перавалку нафтапрадуктаў, у тым ліку вадкіх хімікатаў, якімі з’яўляюцца растваральнікі, — аб’ёмы выраслі на 2,5 млн тон. Гэта значыць пасля перасячэння латвійскай мяжы беларускія растваральнікі зноў ператвараліся ў нафтапрадукты.

Як расійскі ўрад вырашае задачку

Пры бягучым узроўні нафтавых цэнаў, агульная сума экспартных пошлін, якую павінна была б заплаціць у 2012 годзе Беларусь з гэтага аб’ёму нафтапрадуктаў, ацэньваецца больш чым у $ 1 млрд.

Улетку сітуацыя выклікала занепакоенасць расійскага ўрада, у ліпені былі заблакаваныя чыгуначныя пастаўкі ў Беларусь расейскай нафты — прамагоннага бензіну, які выкарыстоўваўся для вытворчасці «растваральнікаў». Тады ж віцэ-прэм’ер Расеі Аркадзь Дварковіч даручыў профільным ведамствам прааналізаваць сітуацыю.

Расійскім Мінфіну, ФМС, Мінэнерга і МЗС РФ было даручана падрыхтаваць прапановы, якія выключаюць экспарт нафтапрадуктаў пад выглядам растваральнікаў.

Прапановы павінны былі былі быць разгледжана на пасяджэнні эканамічнай камісіі Мытнага саюза 14 верасня.

Эканамічны блок расійскага урада падрыхтаваў тры варыянты вырашэння праблемы, кожны з якіх прадугледжвае ўнясенне змяненняў у Пагадненне 2010 года аб парадку выплаты пошлін з нафты і нафтапрадуктаў пры вывазе іх з тэрыторыі Беларусі за межы Мытнага саюза.

Прапануецца або забараніць Беларусі выкарыстанне расійскіх нафтапрадуктаў для далейшай перапрацоўкі з мэтай наступнага экспарту, альбо спаганяць экспартную пошліну на момант афармлення пастаўкі нафтапрадуктаў з Расеі ў Беларусь для далейшай перапрацоўкі і экспарту. Трэці варыянт меркаваў зрабіць выплату пошлін на расійскія нафтапрадукты незалежнай ад мытных працэдур, у якія змяшчаюцца тавары пры іх вывазе з тэрыторыі Беларусі.

Па словах крыніц на рынку, на пасяджэнні Эканамічнай камісіі Мытнага саюза 14 і 25 верасня расійскія прапановы былі заблакаваныя беларускім бокам. Пазней віцэ-прэм’ер Беларусі Сяргей Румас заявіў, што гэтая інфармацыя не адпавядае рэчаіснасці,

Беларусь нічога не блакавала. Рашэнне, аднак, да гэтага часу не прынята.

У верасні, таксама па даручэнні Аркадзя Дварковіча, Мінэнерга РФ і Мінэканомікі РБ пачалі кансультацыі па выкананні індыкатыўнага балансу на 2012 год і складанні балансу 2013 года.

У часе перамоваў Расія запатрабавала ад Беларусі выканаць зафіксаваныя ў балансе абавязальніцтвы і да зыходу 2012 паставіць у Расію 2,1 млн т бензіну, 3,5 млн т дызпаліва і 0,2 млн т авіягазы.

Прадстаўнікі «Белнафтахіма» са свайго боку тлумачылі, што дадзеныя пастаўкі нерэнтабельныя, бо «Белнафтахім» купляе расейскую нафту па больш высокай цане, чым расійскія НПЗ. Там таксама нагадалі, што частка расійскай нафты перапрацоўваецца ў Беларусі на ўмовах працэсінгу, і прапанавалі забяспечыць выкананне абавязацельстваў па пастаўках у Расію нафтапрадуктаў за кошт расійскіх кампаній. Расію дадзеныя тлумачэння не задаволілі, і Мінэнерга скараціла пастаўкі нафты ў Беларусь у IV квартале з 5,3 да 4 млн т.

Схема выгадная і расійскім нафтавікам

Як патлумачыў «Известиям» дырэктар па развіцці ІАЦ «Картэс» Павел Строкаў,

пастаўкі вырабленых у Беларусі нафтапрадуктаў на расійскі рынак менш выгадныя, чым дзеючая схема экспарту на рынкі Украіны і Еўропы.

Ён таксама нагадвае, што дэфіцыт бензіну на расійскім рынку — сістэмная праблема, абумоўленая адставаннем вытворчасці ад росту рынку. У апошнія гады сітуацыя пагоршылася з аднаго боку ўзмацненнем жорсткасці экалагічных патрабаванняў да якасці паліва (з 2013 года павінна быць забароненая рэалізацыя паліва класа Еўра-2), а з другога боку — стрымліванне ўнутраных коштаў на паліва, што падштурхоўвала кампаніі да пошуку больш выгадных экспартных рынкаў, у тым ліку бяспошліннага экспарту нафтапрадуктаў праз Беларусь пад выглядам растваральнікаў.

Расійскія нафтавыя кампаніі, у рамках рэгулярных кансультацый з Мінэнерга, выступаюць супраць абмежавання паставак нафты ў Беларусь.

У саміх кампаніях сітуацыю не каментуюць. У «Белнафтахіме» таксама адмовіліся каментаваць перамовы, адзначыўшы, што яны далёкія ад завяршэння.

У 2010 годзе абмеркаванне ўмоў паставак расійскай нафты на беларускія НПЗ ледзь не прывяло да выхаду Беларусі з Мытнага саюза, а ў 2007 годзе вынікам «энергетычнай вайны» з Беларуссю стала будаўніцтва БТС-2, — нафтаправода коштам $ 4 млрд, які ішоў у Еўропу ў абыход Беларусі.

Крыніцы на рынку перакананыя, што на гэты раз Расія і Беларусь здолеюць дамовіцца, не даводзячы сітуацыю да прыпынення паставак нафты.

Пакуль прапампоўка ажыццяўляецца ў ранейшых аб’ёмах у рамках квартальнай квоты.

Верагодней за ўсё, дамоўленасці будуць дасягнутыя не раней снежня, калі беларускія НПЗ адчуюць уведзеныя Расеяй абмежаванні.

Як на днях заявіў кіраўнік Беларусі Аляксандр Лукашэнка, Беларусь настойвае на тым, што вытворчасць і бязмытны экспарт біяпаліва і растваральнікаў выгадны абодвум бакам.

«Известия»

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ