Дзяды. 31 кастрычніка споўнілася б 75 гадоў стваральніку эталону «Пагоні».
У самым пачатку1960-х у лёсе Яўгена Куліка адбыўся пераломны момант — ён перайшоў на беларускую мову, -- расказвае сястра вялікага мастака Тамара.
«Ён зрабіў гэта прынцыпова, калі
Проста адчуў сябе беларусам, зразумеў, колькі ўсяго каштоўнага і неацэненага ў беларускай культуры і гісторыі».
Яўген Кулік — эпахальны беларускі мастак.
Якім ён быў у жыцці? Сястра мастака Тамара Сяргееўна падзялілася ўспамінамі з «НН».
«Сям’я ў нас вельмі простая, звычайная — узгадвае спадарыня Тамара. — Бацькі былі неадукаваныя, дзякуй Богу, дзеці адукацыю атрымалі. Мама, Вольга Антонаўна, скончыла курсы лікбезу ў
У мяне з Яўгенам розніца — шэсць гадоў, і ён апекаваўся мною.Пакідаў сшытак і даваў мне заданне — прапісваў некалькі старонак з кручкамі і палачкамі, і я ўсё гэта перапісвала. А ён пасля ставіў мне адзнакі. Таму ў першы клас я прыйшла падрыхтаваная».
Схільнасці да мастацтва з’явіліся ў Яўгена Куліка з самага дзяцінства.
«Старэйшая сястра расказвала: у вайну сям’я наша жыла на рагу Інтэрнацыянальнай і Камсамольскай, у старым доме з вельмі шырокімі падваконнямі, — кажа спадарыня Тамара. —
Паперы не было, дык Яўген маляваў на падваконні. Пасля мама змывала, і ён ізноў маляваў.Шкада, не захаваўся Яўгена дзіцячы агульны сшытак, там на кожнай старонцы былі яго малюнкі. Там быў выдатны партрэт Гогаля.
Школьнікам ён хадзіў у мастацкі гурток, пад кіраўніцтвам Алега Луцэвіча.Падчас хваробы Яўген узяў з сабой у шпіталь альбом і алоўкі, а вынікі пасля паказаў кіраўніку, і той надта ўразіўся. Падарыў Яўгену пэндзлікі і фарбы. Тады гэта было асабліва каштоўна».
Не менш, чым малюнкамі, Яўген цікавіўся кнігамі.
«Чытаў усё, што пад руку траплялася. — усміхаецца сястра. — Пасля вайны везлі неяк кнігі на макулатуру на вялікім возе. Дык Яўген бег за возам і выторгваў кнігі адну за адной.Ці яшчэ, памятаю, як вяртаўся са школы: ідзе і чытае. Прыпыніцца, стаіць і працягвае чытаць».
Праз гэта Яўген Кулік стаў сапраўдным эрудытам. Спадарыня Тамара ўзгадвае:
як яны глядзелі першыя выпускі «Што? Дзе? Калі?», дык Яўген адказваў на ўсе пытанні, апроч вузканавуковых.Ці мог тыдзень разгадваць крыжаванку, каб у ёй не засталося ніводнага неразгаданага слова, шукаў адказы ў кнігах.
Спадарыня Тамара паказвае кнігі, праілюстраваныя Яўгенам.
Асаблівую ўвагу надае «Песні пра зубра». Гусоўскі на партрэце — як дзве кроплі вады падобны да мастака.Паэма натхняла, ён працаваў з вялікім захапленнем. З большай самааданасцю працаваў хіба толькі над эталонам «Пагоні».
«Для нас тое, што эскіз Яўгена стаў эталонам, было вялікай радасцю, вялікім гонарам, —кажа сястра. — У 1991 годзе, калі Беларусь аднавіла незалежнасць, паўстала пытанне пра новую дзяржаўную сімволіку. Увазе камісіі былі прапанаваныя некалькі варыянтаў „Пагоні“, найлепшым з якіх прызналі эскіз майго брата. Такую адказную справу нельга было зрабіць без абмеркавання з калегамі, без кансультавання з гісторыкамі.
Вялікую дапамогу ў гэтай працы Яўгену аказаў Уладзімір Крукоўскі, за што брат быў яму вельмі ўдзячны».
Першая персанальная выстава Куліка адбылася ў 2004 годзе — праз два гады пасля яго смерці. Гледачоў уразіла рознабаковасць яго таленту.
«Яўген быў вельмі сціплы чалавек, — кажа спадарыня Тамара. — Вельмі дабразычлівы, неканфліктны. Я не памятаю, каб мы
Ён, калі трэба якая дапамога, хоць ноч на гэта заб’е, але зробіць, што трэба.Ён быў мне не толькі брат, але
* * *
Яўген Кулік
нар. 31 кастрычніка 1937 у Мінску. Мастак, вядомы найперш стварэннем эталону герба «Пагоня», графічнымі серыямі «Помнікі дойлідства Гродзеншчыны», «Замкі Беларусі», «Паўстанне 1863 г. у Беларусі». Аформіў дзясяткі кніг, у тым ліку «Песню пра зубра» Міколы Гусоўскага. Яшчэ ў савецкі час Майстэрня Куліка «На паддашку» (на сённяшнім праспекце Незалежнасці, насупраць КДБ) стала месцам збору дэмакратычна настроенай інтэлігенцыі. Памёр Яўген Кулік 12 студзеня 2002 года. Яму было 65 гадоў.
Цяпер чытаюць
На Купянскім кірунку загінуў беларускі добраахвотнік Аляксей «Рыжы» Аўдзей8
Каментары