Мова3939

Plošča Lienina ці Plošča Lenina: як правільна на беларускай лацінцы?

Aпошнімі днямі Белнэт горача абмяркоўвае лацінку ў мінскім метро. І калі мэтазгоднасць яе ўжывання не выклікае ніякіх спрэчак, то асобныя моманты часам бываюць не зусім зразумелымі. Напрыклад, ці «Plošča Lienina» — правільнае напісанне? Вядома, беларуская лацінка выкарыстоўваецца для передачы беларускіх назваў з дапамогай лацінскага алфавіту. Але ж Ленін не быў беларусам, таму, мабыць, карэктным будзе варыянт — «Lenina», то бок так, як перадаюць яго імя расейцы?

Па адказ «Наша Ніва» звярнуліся да супрацоўніка Інстытута мовазнаўства Акадэміі навук Уладзіміра Кошчанкі.

«Гэтае пытанне разглядалася асобна, — кажа ён. —

Праблема ў наступным: калі ўважліва паглядзець на мапу Мінска, то можна заўважыць, што ці не палова (калі не болей) назваў вуліц маюць назвы небеларускага паходжання. У ідэале, такія назвы варта было б перадаваць з мовы арыгінала. Але тут паўстае шэраг праблем:
па-першае, трэба высвятляць паходжанне назвы, а па-другое, трэба ведаць, як імя і прозвішча пішацца ў мове-арыгінале.

Уявіце сабе, якім чынам чыноўнікі ці нелінгвісты будуць пісаць «вуліца Розы Люксембург» ці там «Маркса». Возьмем найпрасцейшае — вуліца Карла Маркса.

Маем імя Карл Маркс.

Па-беларуску вуліца завецца «Карла Маркса» (у родным склоне — і яна не можа змяняцца). То калі мы нават напішам «Karla Marxa», то замежнікі ўсё адно не пазнаюць імя. Можна шчэ напісаць «Karl’а Marx’a», але на што гэта будзе падобна?
Калі мы нават напішам «Lenina», для замежнікаў гэта не Ленін будзе. Да таго ж расейцы не маюць лацінскай графікі і не маюць агульнапрызнанага стандарту раманізацыі.

Таму Ленін у розных мовах пішацца па-рознаму, адпаведна з правіламі пэўнай мовы: «Lenjin» па-сербску, па-баснійску ды па-харвацку; «Lénine» па-французску; «Leinín» па-ірландску; «Leninas» па-літоўску.
У Латвіі гэта будзе «Ļeņins» і «Lenín» — у Ісландыі.

Каб не ўносіць блытаніны, варта на сёння ставіцца да ўсіх назваў вуліц Мінска як да беларускіх без выключэння. Таму і

перадавацца на лацінцы яны мусяць аднолькава. Гэта адзінае выйсце, інакш будзе хаос.
Вы станеце пісаць, напрыклад, vulica Kirova, Sverdlova, Gromova? Сумняюся. Чаму для Леніна трэба рабіць выключэнне?»

Каментары39

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Былы памочнік Лукашэнкі Ігар Брыло прызнаў, што набраў хабараў на $2 мільёны10

Былы памочнік Лукашэнкі Ігар Брыло прызнаў, што набраў хабараў на $2 мільёны

Усе навіны →
Усе навіны

У Крыме ўпершыню знішчаны два расійскія самалёты-амфібіі Бе-12 — ГУР

Міністр абароны Ізраіля: Палесцінскай дзяржавы ніколі не будзе10

«Не можам трапіць у Беларусь». Утварылася чарга на латвійскай мяжы, аўтобусы стаяць з вечара4

На вайне загінуў польскі паліцэйскі, які ваяваў на баку Расіі5

«Ты села ў турму і не падумала пра мяне». Ларыса Шчыракова пра пачуццё віны перад сынам4

Кіраўнік БРСМ стаў галоўным ідэолагам Мінска4

Будаўніцтва метро ў Шабаны палічылі немэтазгодным?

Сталі вядомыя новыя дэталі ў маштабнай справе арганізатараў канцэртаў5

Пашырэнне метро, знос старой забудовы. Падвялі вынікі абмеркавання новай рэдакцыі генплана Мінска1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Былы памочнік Лукашэнкі Ігар Брыло прызнаў, што набраў хабараў на $2 мільёны10

Былы памочнік Лукашэнкі Ігар Брыло прызнаў, што набраў хабараў на $2 мільёны

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць