Братаў лiст
Часам я забываюся пра факт iснаваньня паштовае скрынкi. Сыходзячы на працу, проста не гляджу ў той бок. На гэтай плянэце жыве надта мала людзей, якiм собiла б напiсаць мне пару старонак. Таму адзiн Бог ведае, колькi гэтая капэрта правалялася ў маёй паштовай скрынi. Фарбра на штэмпэлi размазаная цi то непагодаю, цi то гарбатаю з лiстаношаўскага кубка. Гэта лiст ад майго брата.
Ён маладзейшы за мяне на шэсьць гадоў. Лiставаньне наша iдзе млява. Дзясятак старонак, вырваных са школьнага сшытка за год — гэта ўжо добра. Лiст як лiст. Састарэлыя навiны з дому, пра вучобу, пасьпяхова перанесены грыпус, пра сабачку з вульгарнаю мянушкаю Бiм ды беспрасьветную мару паехаць у Чэхiю па «Аўдзi-80», i абавязковым рэфрэнам iдзе заклiк прыехаць да хаты. Адно разанула вока: «... бабе Машы спаўняецца, як i Кастрычнiцкай рэвалюцыi, 80 гадоў...» Падумаў, досьцiп такi. У нашай сям’i не было традыцыi весьцi адлiк часу ад гэтай даты. Але наступная старонка цалкам абвергла гэтую вэрсiю.
«Андранiк, у нас у Беларусi ўсё спакойна. Ня вер пагалоскам, што ў нас сiлаю насаджаецца дыктатура Лукашэнкi, а вер мне. Тут праводзяцца лекцыi й нiякага тэрарызму. А саджаюць членаў БНФ, за тое, што яны хулiганiлi ды шкодзiлi. Сёлета азьвярэлыя бэнэфоўцы пабiлi мiлiцыю й параскiдвалi мiлiцыйскiя машыны. Яны iмкнулiся парушыць парадак, але мiлiцыя не засталася ў баку. Яна зьбiла хулiганаў дубiнкамi й пасадзiла iх у турму. Страшна было глядзець, як азьвярэлыя бэнэфоўцы раскiдвалi дарагiя мiлiцэйскiя машыны (у майго брата, вiдаць, як у таго Казьлевiча з «Залатога цяляцi», аўтамабiльны пункцiк), i зьбiвалi мiлiцыю. А кiраўнiкi БэНэФэ, ратуючы сваю скуру, адмаўляюць вiну, абвяшчаюць галадоўкi й г.д. Гэта вельмi сумна! Лукашэнка гатовы мiрыцца з БэНэФэ, але не выходзiць. На гэтым тыднi ў маёй школе была лекцыя на тэму палiтыкi Лукашэнкi. Гэтая лекцыя нiкому не спадабалася. Я наогул ня слухаў i ўпотайкi спаў. А настаўнiкi пiльнавалi, каб вучнi слухалi лектара, але я аказаўся спрытнейшым. Я ведаю, навошта праводзiлася гэтая лекцыя! Яны (менавiта таямнiчыя «яны») адмыслова Гэта правялi, каб у будучынi Лукашэнка перамог на выбарах». А далей, як i нiчога такога, брацiк мой пiша пра першыя тамы «Беларускай энцыкляпэдыi», якiя набыла мне матка.
Пасьля прачытаньня ў маю галаву палезьлi пытаньнi. Навошта ён гэта напiсаў? З уласнае ахвоты, альбо паслухаўся якога добрага дзядзьку з пагонамi? Уплыў маiх заўсёды скептычна настроеных да палiтыкi бацькоў на такую хаду думак — малаверагодны. I тут яшчэ гэтая паранаiдальная прага стаць уладальнiкам патрыманай «Аўдзi-80». Паабяцалi заплацiць?..
Калi ён гэта напiсаў з уласнае ахвоты, то вочы яму не расплюшчыш нiякiмi кнiжкамi пра менскiя вёсны ды кiпучыя чэкiсцкiя работы. Дарослы чалавек. Ён ня будзе на iх сур’ёзна глядзець, як я ня здатны ўспрымаць патас «Советской Белоруссии». Тут трэба прыдумляць нешта iншае. Але хай тым займаюцца iдэолягi. Мне ж цяжка асэнсаваць, што малое, за якiм ты выносiў гаршчкi, мерз у чэргах па дзiцячае харчаваньне — выгадавалася на чалавека, зь якiм няма ахвоты спрачацца. Яшчэ я спрабаваў узгадаць, што штурхала мяне адказаць на мамiна прыцiшанае пытаньне: «Ты што хочаш — ровар цi брацiка?» — «Брацiка». Сёньня рацыянальнага тлумачэньня гэтаму ўчынку знайсьцi не магу, але й не шкадую. Бо ад маiх жаданьняў тады мала што залежала, як i мала што залежыць цяпер.
У блiзкiх сваякоў звычайна вельмi падобныя почыркi. Мы з братам не выключэньне. Чужы чалавек не адразу скажа, дзе маёю рукою пiсана, а дзе братавай.
Андранiк Антанян
