Нам бы зь Менскам разабрацца
28 кастрычніка, на 60-я ўгодкі далучэньня Вільні да Літоўскае Рэспублікі, адбылася пазачарговая сэсія літоўскага парлямэнту. Паседжаньне адкрыў старшыня сэйму Вітаўтас Ландсбэргіс, які зазначыў, што гэтая дата надзвычай важная, бо «адбылося вяртаньне Вільні і Віленскага краю Літве. 60 гадоў таму гістарычная справядлівасьць вярнула краіне спадчыну».
З нагоды ўрачыстасьцяў старшыня ВС РБ Сямён Шарэцкі ў Камітэце правоў чалавека літоўскага Сэйму адказаў на пытаньні літоўскіх парлямэнтароў:
«Паважаныя калегі. Ніводзін дэмакрат наш сёньня, я вас у гэтым запэўніваю, не прэтэндуе ні на колькі зямлі па-за нашымі межамі! Прытым гэта тычыцца ня толькі Літвы, але і Расеі, і Польшчы».
На гэта старшыня Камітэту сп.Зінгерыс удакладніў:
«Спадар Пазьняк, зь якім у нас добрыя ўзаемадачыненьні, у 92-м годзе высоўваў гэткія прэтэнзіі».
Сямён Шарэцкі:
«А я магу сказаць, што з боку пэўных літоўцаў лічыцца, што Літва цягнецца аж за Нарач. Але нельга ж выхопліваць гэткія рэчы й разьдзімаць іх. Я вам аўтарытэтна заяўляю, што ніколі гэтае пытаньне ўсур’ёз не падымалася. Запэўніваю, што ня будзе ўздымацца й надалей, што нібыта сталіца Вільня ёсьць сталіцаю Беларусі. Нам трэба думаць пра тое, каб цяперашняя сталіца Беларусі — Менск — стаў беларускім горадам».
Адносна гістарычнага статусу беларусаў у Вільні Сямён Шарэцкі сказаў літоўскім калегам наступнае:
«Мы, беларусы, удзячныя жыхарам Вільні ўсіх нацыянальнасьцяў, якія на працягу доўгіх стагодзьдзяў давалі магчымасьць прыяжджаць сюды беларусам і ствараць тут свае друкарні (я маю на ўвазе Скарыну), пачынаць тут і нашае пісьменства, і адукацыю»...
Нагадаю, што літоўскае войска ўвайшло ў Вільню 23 кастрычніка 1939 году пасьля таго, як горад, так і не атрымаўшы афіцыйнага статусу сталіцы Заходняй Беларусі, быў пакінуты Чырвонай арміяй згодна з пагадненьнем паміж фашыстоўскай Нямеччынай і сталінскім СССР, як і было абумоўлена ў пакце Молатава-Рыбэнтропа.
Андрэй Старавойтаў
