Drang nach Navahradak
Фэст сярэднявечнае культуры «Наваградак 2000» будзе каштаваць пад 30000 даляраў
Да нашых дзён зьберагліся ў памяці народнай сьветлыя настальгічныя ўспаміны пра крыжакоў, пазытыўнае ўзьдзеяньне якіх на ўсталяваньне беларускае дзяржаўнасьці, удасканаленьне вайскова-прамысловага комплексу ды народнае гаспадаркі ВКЛ, а таксама на разьвіцьцё айчыннае харэаграфічнае, энтамалягічнае ды моцна-пладова-ягаднае тэрміналёгіі немагчыма аспрэчваць. Таму справа адраджэньня крыжацкага руху ў Беларусі заўсёды знаходзіла прыхільнікаў. Аднак, першы плён іх намаганьні далі толькі сёлета: аднаўляецца, нарэшце, занядбаная на паўтысячагодзьдзя традыцыя рыцарскіх наездаў на Беларусь. Пра гэта на прэсавай канфэрэнцыі (адбывалася яна, дарэчы, у кавярні «Грунвальд»), — за кілішкам зусім не «Крыжачка» — паведаміў журналістам старшыня аргкамітэту Фэсту сярэднявечнае культуры «Наваградак 2000» Уладзімер Міхно. Што праўда, сучасным трышчанам ды ланцэлотам давядзецца адмовіцца ад звычайнага ў такіх выпадках гвалту, зьбіраньня лупаў, хрышчэньня мясцовых праваслаўных атэістаў у каталіцкую веру ды іншых атрыбутаў сярэднестатыстычнага крыжовага паходу і абмежавацца жорсткімі мірна-тэатралізаванымі рамкамі згаданага Фэсту, што мае адбыцца ў ваколіцах апяянае Міцкевічам, Караткевічам ды Ермаловічам першае сталіцы ВКЛ. Менавіта туды зьедуцца пры канцы чэрвеня прадстаўнікі 17 беларускіх рыцарскіх клюбаў, а таксама госьці зь Літвы, Латвіі, Эстоніі і Расеі агульнай колькасьцю 100—150 чалавек, аб’яднаныя адзіным жаданьнем пастраляць з камнямёту ды ўзьбіцца ў дасьпехах на 20-мэтровы адхон замчышча (кульмінацыяй Фэсту станецца штурм Наваградзкага замка, які, дзеля такога выпадку, будзе нават крыху адрапараваны ды ўзмоцнены — часова — дадатковымі фартэцыямі). А каб адрэналін, абавязковы ў такіх выпадках, не спрычыніўся да ператварэньня інсцэніроўкі падзеяў 1314 году ў звычайнае «мачылава», якое кожны з нас можа і ў сябе на раёне пабачыць, камандзіры «нашых» і «немцаў» будуць каардынаваць дзеяньні пры дапамозе «найноўшых сродкаў сувязі» (уяўляеце Гедыміна з «сотавікам»?). Акрамя згаданага відовішча праграма Фэсту прадугледжвае рыцарскія забавы, вайсковыя спаборніцтвы, паказальныя баі, прэзэнтацыі і парады ўдзельнікаў, тэатральныя мініятуры, сярэднявечныя атракцыёны, канцэрты сярэднявечнае ды постсярэднявечнае музыкі (у якасьці музычнага кансультанта ў арганізацыі Фэсту бярэ ўдзел Зьм.Сідаровіч, чуткі пра творчы скон якога пасьля зыходу з «Камэлоту» выявіліся яўна перабольшанымі: зараз спадар Зьмітро працуе над новым сваім праектам, што мае ўсё той жа этна-фолькавы кірунак).
Усе арганізатары прэсавае канфэрэнцыі ў сваіх выступах зьвярталі ўвагу на надзвычай спрыяльнае стаўленьне мясцовых уладаў да ідэі правядзеньня такога фэсту. Ня дзіва — наваградзкія «айцы горада», пабачыўшы, у якую ляльку ператварылі іх «дзіця» напярэдадні нядаўняга сьвяткаваньня 200-х угодкаў А.Міцкевіча, згодныя і надалей рукамі і нагамі падтрымліваць мерапрыемствы гэткага кшталту. Што праўда, толькі маральна. Аднак у іх, паводле словаў Ул.Міхно, ніхто асабліва грошай і не прасіў, нягледзячы на немалы (каля 30 тысячаў даляраў) кошт праекту. Хочацца спадзявацца, што іх хопіць на тое, каб гэтае сьвята не ператварылася ў ірэальны люна-парк зь неакрэсьленым месцам прапіскі, каб, з-паміж забаваў ды сюрпрызаў, і удзельнікам, і гледачам быў бачны той кантэкст, безь якога стануцца марнымі ўсе спадзяваньні на новыя дзесяць вякоў нашай гісторыі.
А.С.
