Ястрамбельскі палац
За 14 км на поўдзень ад Баранавіч знаходзіцца старасьвецкая вёска Ястрамбель. Некалі яна была цэнтрам воласьці, цяпер гэта нават ня цэнтар сельсавету. Сярод суседніх вёсачак яе вылучае панская сядзіба з палацам.
Гісторыя маёнтку Ястрамбель, пачынаючы з ХІХ ст., зьвязаная з Катлубаямі – шляхецкім родам татарскага паходжаньня. Першым валадаром сядзібы з гэтага роду быў Міхал Катлубай, рахункавод Радзівілаўскай камісіі. З 1864 г. маёнткам валодалі сыны Міхала – Генрых і Эдвард (слынны гісторык), якія бралі ўдзел у паўстаньні 1863—64 г. Калі Эдвард памёр ад сухотаў, Ястрамбель перайшоў да ягонага сына Генрыха, удзельніка расейска-турэцкай вайны, вядомага вайсковага лекара. Зь ягонае ініцыятывы ў Ястрамблі й заклалі палац. Датай збудаваньня лічыцца 1897 г., пазначаны на флюгеры замкавай вежы.
Пасьля вайны ў замку разьмясьцілі школу-інтэрнат для сіротаў. Каб вызваліць месца для ложкаў, разбурылі кафляныя печы з выявамі сцэнаў сьвятое й антычнае гісторыі. Але, нягледзячы на ўнутраныя разбурэньні, замак яшчэ год дзесяць таму захоўваўся ў больш-менш прыстойным выглядзе. Калі ж у 1989 г. пабудавалі новы спальны корпус для дзяцей, палац, згодна з рашэньнем Берасьцейскага аблвыканкаму, вырашылі рэстаўраваць. Але тады рэстаўрацыя скончылася ўзьвядзеньнем рыштаваньняў, якія ў хуткім часе раскралі.
Нядаўна рэстаўрацыю аднавілі. На гэты раз справа пайшла далей: зьзяе на сонцы новаю бляхаю дах, бялеюць “эўравокны”. Іншая рэч, ці адпавядае ўсё гэта агульнаму першапачатковаму стылю палацу.
Палац – не адзіная славутасьць сядзібы. Пабудовы аточаныя паркам, дзе растуць рэдкія ў Беларусі чырвоны дуб, белая таполя, эўрапейская лістоўніца, вэймутавая хвоя. Ёсьць там і азярцо – вялікая лужына, у якой плавае мноства плястыкавых бутэлек.
Скрозь зарослы дзядоўнікам і крапівой у чалавечы рост, парк нагадвае зачараваны лес, а старажытны палац – замак мясцовага чараўніка, які прытуліў дзетак-сіротаў.
Людміла Гулюк, Ястрамбель
Да Ястрамбельскага палацу можна даехаць аўтобусам“Баранавічы-Тухавічы”, які адпраўляецца з Баранавіцкага аўтавакзалу ў 9.30. Ехаць патрэбна да станцыі “Млынок” і затым зьвярнуць на дарогу згодна з указальнікам 2-3 км.
