Такога ў беларускай банкаўскай сыстэме не было даўно: ў адзін дзень (у аўторак 19 чэрвеня) практычна сынхронна праваахоўнымі органамі была праведзена канфіскацыя дакумэнтаў адразу амаль у 20 менскіх аддзяленьнях банкаў. Дзе‑нідзе, па нашай інфармацыі, не абышлося без прымяненьня спэцпадразьдзяленьняў Камітэта дзяржаўнай бясьпекі, якія дзейнічалі ў лепшых традыцыях сучасных «баевікоў» і зрабілі незабыўнае ўражаньне на працаўнікоў і кліентаў банкаў аўтаматамі, маскамі і бронежылетамі.
Пра тое, якія дакумэнты і навошта раптам спатрэбіліся КДБ, невядома. Некаторыя дэталі спэцапэрацыі, праўда, «Ежедневник» здолеў высьветліць у дырэктара Дэпартамэнту фінансавага маніторынгу Камітэта дзяржаўнага кантролю Беларусі Валерыя Ярашэўскага. Ён прызнаўся, што падставай апэратыўных мерапрыемстваў чэкістаў стала інфармацыя яго ведамства.
«Можна сказаць, што гэта дзеяньні па прыпыненьні расходных апэрацыяў у сувязі з наяўнасьцю падазрэньняў у тым, што некаторыя фірмы, якія адносяцца да банкаў, ажыцьцяўляюць незаконныя фінансавыя апэрацыі», — адзначыў у інтэрвію «Е» В.Ярашэўскі. Удакладняць падрабязнасьці прадстаўнік КДК ня стаў, заявіўшы толькі, што гэтыя апэрацыі тычацца «скажам так, гандлёвай сфэры».
Крыніцы пацьвярджаюць словы Ярашэўскага. Па іх інфармацыі, у дадзеным выпадку гаворка ідзе пра буйнамаштабную спэцапэрацыю чэкістаў супраць фінансавых кампаніяў, гэтак званых «фінок».
Як здолеў высьветліць «Е», выманьні дакумэнтаў па асобных кліентах выконваліся ў разьлікова‑касавых цэнтрах некалькіх банкаў. Супрацоўнік аднаго з банкаў, які пажадаў застацца невядомым, распавёў, што «ў нас праходзіў запыт інфармацыі пра апэрацыі кліентаў. Усе неабходныя матэрыялы былі прадстаўленыя, і, уласна кажучы, ніякіх далейшых прэтэнзіяў ці незадавальненьня ад працы банку ў гэтай сфэры не ўзьнікла».
Журналісты паспрабавалі высьветліць падрабязнасьці таго, што адбылося, у Нацыянальным банку Беларусі. Аднак кіраўнік Галоўнага ўпраўленьня банкаўскага нагляду Нацыянальнага банку Сяргей Дубкоў быў катэгарычны ў сваім адказе: «Мы працу праваахоўных органаў не камэнтуем».
У старшыні Асацыяцыі беларускіх банкаў Фэлікса Чарняўскага, які ў сярэдзіне 1990‑х гг. працаваў у Нацбанку, на памяці толькі адзін эпізод, супастаўны зь цяперашняй спэцапэрацыяй сілавікоў у банкаўскім сэктары. Ён быў зьвязаны зь зьняцьцем з пасады ў 1996 годзе тагачаснага старшыні Нацбанку Станіслава Багданкевіча. Тады гэты працэс таксама суправаджаўся актыўнымі дзеяньнямі спэцпадразьдзяленьняў.
«Мне цяжка рабіць высновы пра дзеяньні органаў, — кажа Ф.Чарняўскі. — З пункту гледжаньня банкаўскай дзейнасьці гэта падрывае давер да сэктару. Зь іншага боку, можа, так і трэба было. Матывы, якімі кіраваліся органы пры вырашэньні гэтай задачы, невядомыя. Увогуле, калі праваахоўным органам патрэбныя нейкія дакумэнты, ня трэба гэтых «маскі‑шоў». Проста прыйшоў, паказаў пасьведчаньне і забраў, што трэба. Ніхто ў банку і слова ня скажа — там няма ўзброеных людзей, там дзяўчаткі сядзяць».
