Натальля Судлянкова, Прага
Я хацела б падзякаваць кожнаму з вас за тую маральную падтрымку, якую мая сям’я і я сама адчувалі цягам майго затрыманьня ў Нямеччыне.
Вельмі істотна тое, што, нягледзячы на ўсе цяжкасьці ды забароны, у Беларусі існуе незалежная прэса, якая зьяўляецца сапраўды аб’ектыўнай.
Бываюць у жыцьці кожнага з нас такія дні і падзеі, якія карэнным чынам мяняюць усё ды прымушаюць абсалютна іначай паглядзець вакол сябе. Для мяне адной з такіх падзеяў стаў ад’езд зь Беларусі. Ён пацягнуў за сабой цэлы ланцуг іншых зьменаў ды прымусіў перагледзець шмат з таго, што раней здавалася непарушным.
Я ад’яжджала менавіта ў Чэхію, таму што мне падабалася гэтая краіна. І яна мне заўсёды нагадвала Беларусь, па якой я сумавала й сумую цяпер. На пачатку 90-х гадоў мінулага стагодзьдзя абедзьве краіны знаходзіліся практычна ў аднолькавых умовах, вельмі падобнымі былі што стан эканомікі, што пэрспэктывы далейшага разьвіцьця.
І той шлях, які прайшла Чэхія пасьля “аксамітнай рэвалюцыі”, - гэта менавіта той шлях, які быў бы наканаваны Беларусі, калі б… Аднак “калі б” у гісторыі не існуе. Лёс у чарговы раз вырак нас на выпрабаваньні. Агрэсіўная шэрасьць, якая пануе цяпер у краіне, імкнецца спыніць разьвіцьцё народу ды адкінуць яго ў змрочныя гады бальшавізму. І тым ня менш, менавіта цяпер кожны з нас мае ўнікальную магчымасьць і час вывучаць чужы досьвед, шукаць шляхі выйсьця зь сёньняшняй сытуацыі ды думаць пра будучыню.
Мне вельмі цікава знаёміцца з жыхарамі Чэхіі, размаўляць зь імі, і я часта зьвяртаюся да іх з просьбай распавесьці пра тое, што яны рабілі пасьля “аксамітнай рэвалюцыі”. Аднойчы я сустрэлася з жанчынай, якая атрымала тытул “Найлепшая мэнэджэрка 2001 г.”. Спадарыня Яна Казакава больш за 10 гадоў таму стала дырэктаркай невялікага цэху плястмасавых вырабаў, які абслугоўваў буйны скураны завод. Цяпер гэты цэх паглынуў завод і мала хто ўжо згадвае былы гігант мясцовай прамысловасьці.
Я запыталася ў Яны Казакавай, чаго б яна параіла не рабіць людзям, якія цяпер знаходзяцца “наверсе”, і што рабіць тым, хто раптам апынуўся “ўнізе”. Яна адказала: “Тыя, хто знаходзіцца “наверсе”, мусяць увесь час памятаць аб тым, што існуе й ніжні пункт. А той чалавек, які апынуўся “ўнізе”, абавязаны змагацца за сваю будучыню, працаваць над сабой, рыхтавацца ды, галоўнае, заўсёды быць падрыхтаваным да таго моманту, калі жыцьцё дасьць яму шанец пайсьці ўгару. І вось гэты шанец трэба схапіць і ўжо не адпускаць”.
Гэтыя словы чалавека, які перажыў шмат у сваім жыцьці і амаль заўсёды выходзіў пераможцам з самых складаных сытуацыяў, маглі б стаць лёзунгам кожнага з нас.
Лукашэнка - не назаўсёды. Ужо хоць бы таму, што ён звычайны сьмяротны. І ў той момант, калі ягоная ўлада стане гісторыяй, кожны з нас павінен ведаць, што яму рабіць далей. Мы будзем вымушаныя вельмі сьпяшацца, каб як мага хутчэй прайсьці той шлях, які ўжо прайшлі іншыя краіны. Мы ўжо ня будзем мець часу на тое, каб рабіць памылкі, а потым іх выпраўляць. Той час, які ў нас ёсьць цяпер - гэта час, які трэба выкарыстаць ня толькі на барацьбу, але і на вывучэньне чужога досьведу, плянаваньне будучыні ды падрыхтоўку да жыцьця “без Лукашэнкі”.
Кожны з тых, хто штодня змагаецца за будучыню сваёй краіны без пачварнага рэжыму, што разбурае створаную стагодзьдзямі спадчыну, - сапраўдны герой.
Але і герой не павінен забываць аб тым, што сымбаль канчатковай перамогі ды канчатковая мэта сёньняшняй барацьбы - гэта квітнеючая незалежная свабодная Беларусь.
