Быкаў у сэрыі «Расейская проза»

Дзясяты Менскі міжнародны кніжны кірмаш ды Кніжная выстава-кірмаш адкрыліся 25 лютага ў Выстаўным цэнтры «БелЭкспа». Беларускамоўных кніжак там відавочна бракавала.

Статыстыка сьведчыць, што летась у краіне было выдадзена 7753 найменьні кніжак і брашураў агульным накладам 44,25 млн. асобнікаў. (Зь іх па-беларуску 752 выданьні — 4,23 млн. экзэмпляраў.) Пры гэтым дзяржаўныя выдавецтвы вырабілі ўсяго 569 найменьняў накладам 7 млн. асобнікаў (адпаведна, на 23% і 31,2% менш, чым у 2001 г.). Доля беларускамоўных выданьняў трымаецца апошнія гады нязьменнай — каля 10% ад агульнага накладу.

Віцэ-міністар інфармацыі Станіслаў Нічыпаровіч тлумачыць гэта тым, што айчынныя паліграфісты і кнігараспаўсюднікі абкладзеныя вышэйшымі падаткамі, чым расейскія. Гэта выклікае паступовае зьмяншэньне аб’ёму выпуску кніг у Беларусі. Праўда, калі С.Нічыпаровіч кажа, што «ў кожнай кнігарні ёсьць поўны асартымэнт беларускамоўнай літаратуры», ён або выдае жаданае за рэальнае, або не бывае далей за сваю ведамасную кнігарню «Сьветач». Нават у Горадні «поўны асартымэнт» абмяжоўваецца дзясяткам кніг дзяржаўных выдавецтваў. Пра райцэнтры годзе й казаць.

Парадавалі стэнды прыватных выдавецтваў: «Кавалер» — з шыкоўна аформленымі дзіцячымі кнігамі па-беларуску, «Тэхналёгія» — з гуманітарнымі навінкамі. Асаблівы гонар выдавецтва — кніга Ўінтэра і Бэлоўза «Канфлікт і кампраміс. Уводзіны ў палітычную навуку». Аднак наведнікі цікавіліся збольшага краязнаўчай ды гістарычнай літаратурай.

«Беларускі кнігазбор» удзелу ў выставе ня браў. Як патлумачыў выканаўчы дырэктар Г.Вінярскі, іхная распаўсюдніцкая сетка адладжаная і новых рынкаў збыту ў Беларусі «Кнігазбор» папросту ня бачыць.

Украінская сэкцыя глядзелася на зайздрасьць прадстаўніча. «Місія Бандэры», «Гісторыя Турэччыны», «Эканоміка», «Казкі Эўропы» — багацьце назваў пры шыкоўнай паліграфіі. 26 лютага ў «Сьветачы» адкрыўся аддзел украінскай кнігі. Прадстаўнік выдавецтва «Камяняр» жахаецца: «Мы зайшлі ў тутэйшыя кнігарні і схапіліся за галаву — усё завалена расейскамоўнай прадукцыяй. Менавіта прадукцыяй, бо цяжка назваць тыя выданьні яшчэ як-небудзь. На дзьве траціны гэта містыка, эзатэрыка і падобнае».

Дый на выставе ад расейскамоўнай літаратуры ўгіналіся сталы. Самы цымус — дзьве новыя кнігі прозы Васіля Быкава, выдавецтваў «Эксмо» і «Вагрыюс». «Эксмо» апублікавала зборнік твораў В.Быкава ў сэрыі «Чырвоная кніга расейскай прозы». Мы зьвязаліся зь пісьменьнікам. «Ніякай дамовы з «Эксмо» я не падпісваў!» — заявіў ён. Самае цікавае, што да «стварэньня» кнігі прыклалі руку беларускія літаратары. На інтэрнэт-сайце litara.net яны паведамляюць свае імёны.

Адам Воршыч, Мікола Бугай