ТБМ дамаглося чарговай перамогі: у хуткім часе ўсе абвесткі ў электрычках будуць рабіцца па-беларуску. Дзеля гэтага спэцыялісты з Таварыства пераклалі ўсе тэксты — назвы населеных пунктаў, правілы бясьпекі, звароты да пасажыраў.
«Мы іх яшчэ і перапрацавалі: уставілі, дзе маглі, словы «калі ласка» і «ласкава просім», якіх проста не было ў зваротах», — кажа намесьнік старшыні ТБМ Сяргей Кручкоў. Начальнік дэпо Беларускай чыгункі Алег Сідаровіч кажа, што справа павінна канчаткова вырашыцца да канца сакавіка: «Трэба толькі агучыць і перадаць у Маскву, дзе рабілася гэтая сыстэма. Там гукавы носьбіт умантуюць у сыстэму агучваньня». Агучваць будзе жанчына. З кандыдатурай пэўнасьці пакуль няма: магчыма, гэта будзе супрацоўніца радыё «Мір», якое рабіла тую ж працу для мэтро.
ТБМ точыць камень, але застаецца сфэра, дзе беларуская мова застаецца практычна па-за законам, — гэта суды. За апошнія гады адзіным працэсам, дзе судзьдзя карысталася беларускай мовай, стаў працэс па ліквідацыі праваабарончага цэнтру «Вясна». Сябар арганізацыі Ўладзімер Лабковіч атрымаў пасьля пратэстаў з нагоды закрыцьця «Вясны» штраф большы, чым іншыя, бо патрабаваў беларускамоўнага перакладчыка.
А часам у судах прадметам разгляду становіцца сама беларуская мова. Рэдактар часопісу «Шахматы» Вольф Рубінчык улетку 2003 г. быў звольнены з пасады заснавальнікам часопісу — выдавецтвам «Адукацыя і выхаваньне», бо... работнікам выдавецтва не спадабалася мова выданьня. Дакладней, не сама мова, а лексыка, якой карыстаўся Рубінчык.
Звольнены рэдактар з такім рашэньнем не пагадзіўся, справа ў лістападзе 2003 г. дайшла да суду. Па аргумэнты абодва бакі зьвярнуліся да мовазнаўцаў з навуковымі ступенямі. Выдавецтва — да выканаўцы абавязкаў дырэктара Інстытуту мовазнаўства НАН доктара філялёгіі, прафэсара Аляксандра Лукашанца, Рубінчык — да дацэнта катэдры гісторыі беларускай мовы БДУ, кандыдата філялёгіі Сяргея Запрудзкага.
Поўны варыянт артыкулу глядзіце ў газэце "Нашa Ніва".
Аркадзь Шанскі
