Гутарка з кінарэжысэрам Віктарам Корзунам
— У падмурку фільму «Васіль Быкаў. Вяртаньне» — інтэрвію пісьменьніка. Калі яно было запісанае?
— Перад самым ад’ездам Быкава за мяжу — у Фінляндыю. Гэтае інтэрвію я меркаваў ператварыць у фільм пра свабоду. Але яно само сябе закансэрвавала на доўгі час. Выйшла гэта праз тэхнічны брак пры запісе гуку. На той момант шумы і іншыя лішнія гукі не падлягалі вычыстцы. Тэхнічна гэта можна зрабіць толькі на кампутары, а тады ні такія кампутары, ні такія праграмы даступныя яшчэ не былі. У выніку інтэрвію быццам само чакала свайго адпаведнага відэашэрагу.
— Інакш кажучы, праца над фільмам заняла не адзін год. Распавядзі, калі ласка, пра свой досьвед у дакумэнтальным кіно.
— Праца над фільмам заняла тры месяцы, а да гэтага 30 гадоў была падрыхтоўка: вучоба, практыка. Па вялікім рахунку, гэта дэбют. Падчас вучобы ў Акадэміі мастацтваў на рэжысуры рабіліся вучэбныя працы, штосьці рабілася на тагачаснай тэлевізіі — у 1994-м. Былі жывыя эфіры, музычныя кліпы... Але такога самастойнага твору, які я наважыўся б паказаць, не было.
— Твой фільм адначасова і рэалістычны, і гіпнатычны, як нейкі шаманскі танец ці славутае балеро, вылучае шмат пазытыўнай энэргіі. Чаго тут болей — арыентацыі на нейкія чужаземныя ўзоры ці тваёй уласнай вынаходлівасьці?
— Фільм рабіўся нібыта сам, як гэта ні містычна гучыць. Паглядзі на жыцьцё Быкава: цудам выжыў, цудам не пасадзілі, цудам не расстралялі, цудам пры ўсіх перашкодах выходзілі кнігі. І, мне думаецца, што фільм стаўся нібы працягам лёсу Быкава. Чаму назва такая — «Васіль Быкаў. Вяртаньне»? Фармальнае вяртаньне Быкава на радзіму сталася вяртаньнем да яго творчасьці ўсёй Беларусі. І нездарма вось гэтая стыхія, якая падчас пахаваньня была на вуліцах Менску, паказала, што ўлады з гэтым не маглі справіцца і нават пабаяліся туды блізка падыходзіць. Калі адчулі надчалавечую прыроду гэтага ўсяго...
Поўнасьцю гэты артыкул можна прачытаць у папяровай і pdf-вэрсіі "Нашай Нівы"
Гутарыў АК
