Цэнтар Менску — цэнтар Беларусі
Вы даўно бывалі ў менскім Верхнім месьце? Прайдзіцеся як-небудзь надвячоркам, паглядзіце, як яно патанае ў чорным сутоньні, як змаўкаюць гукі і гасьне сьвятло. Не чуваць дзіцячых галасоў у дварах, не сядзяць суседкі на лавачках, не мігцяць у вокнах мітусьлівым сьвятлом блакітныя экраны. Няма вазонаў на падваконьнях, не лунаюць пахі з кухняў, не трапечацца пад ветрам бялізна. Пуста й мёртва.
З татальным адсяленьнем людзей з гістарычных кварталаў зьнік і іхны самавіты дух. Цяпер там — набор кантораў, а двары пазайманыя машынамі, што шчыльна прыткнутыя адна да адной у разгар будняў. А па выхадных і на сьвяты тут таксама глуха й сумна. Ня будзем зараз спрачацца й пра тое, наколькі маральным было зьнішчэньне бэрнардынскага цьвінтару й выкіданьне костак манахаў, што знайшлі былі тут свой апошні спачын. Але піўнуха на тых самых касьцях — ці ж лепшае выкарыстаньне прасторы старога гораду, агульная плошча якой у Менску — нуль цэлых і некалькі сотых ад агульнае плошчы сталіцы? Падумаўшы, мо было варта нарэзаць у былых гандлёвых радах памяшканьні для розных шапікаў і ятак — кніжных, прамтаварных, прадуктовых, як і было спрадвеку? Відавочна, патрэба ў колішніх «Віленчукоў» вырасла б стакроць. Прынамсі, было б дзеля чаго там стаць у чаргу. У тым квартале й да сёньня няма ніводнага кіёску. А ўлетку ўладальнікі піўнухі, што завецца максымальна нецікава — «Пивной ресторанъ», заставяць усю плошчу перад ім столікамі з дарагім півам. І гэта пад вокнамі музычнай школы. Заняпад цывілізацыйны — навідавоку. Ну а ў халодную пару тут па-ранейшаму будзе зеўраць пустка.
Такою ж памылкаю будзе будаўніцтва паркінгу на Нямізе. Для выездаў зь яго будуць прасечаныя дадатковыя праезды ў старых дварах. Вакол кварталу вуліцаў Рэвалюцыйнай і Камсамольскай рух аўтамабіляў узрасьце шматкроць. Самая каштоўная частка старога гораду ператворыцца ў звычайны транспартны вузел. У выніку гэты ўчастак гораду стане непрыдатным для адпачынку і здаровага жыцьця.
У дзяржаўны сьпіс квартал над Нямігай быў унесены з фармулёўкай безумоўнага захаваньня будынкаў і збудаваньняў, пляніровачнае структуры, ляндшафту і культурнага пласту на ўсёй тэрыторыі ўздоўж тых вуліцаў і прылеглае тэрыторыі. Паркінг, аднак, упарта будуюць, насуперак самому прызначэньню старых кварталаў, якія не пад паркінгі трэба ўжываць.
Поўны варыянт артыкулу чытайце ў "Нашай Ніве"
Сяргей Харэўскі