Усю жызьню узьніца
22 чэрвеня 2003 году, пятая гадзіна раніцы. На гаўбцы шматпавярховіка стаіць паўнаваты дзядзька і галёкае на ўвесь двор:
— Вайна! Вайна!
З вокнаў высоўваюцца заспаныя спалоханыя суседзі. Убачыўшы такую зацікаўленасьць, дзядзька на хвіліну сьціхае і, набраўшы паветра ў грудзі, працягвае яшчэ гучней:
— 62 гады таму пачалася вайна!
Гэткім чынам псыхічна хворы інвалід па мянушцы Кампутар вось ужо два гады запар нагадвае сваім сучасьнікам аб векапомным дні ў гісторыі Бацькаўшчыны.
60 гадоў, як няма вайны, а беларуская прымаўка «Хай тое немцу» ніяк ня зьнікне з ужытку.
Летам 1992 году магілёўскія дзеці разам з выхавальнікамі выехалі на аздараўленьне ў Нямеччыну. Падчас адпачынку вырашылі зладзіць канцэрт. Адзін хлопчык вызваўся чытаць верш, запэўніўшы, што верш вучылі ў школе і ён добра яго памятае.
Выйшаў на сцэну. Выкананьне сапраўды было нічога сабе, але тэматыку твору для вечарыны хлопец падабраў няўдала. На ўсю глядзельную залю загучалі палымяныя радкі, прысьвечаныя барацьбе з фашысцкімі акупантамі.
Дзьве бабулькі, што ня дужа ладзілі міжсобку, выпадкова зайшлі да суседкі ў адзін і той жа час. У адной зь іх унучка выйшла замуж у Нямеччыну. Ну, тая і хваліцца суседцы:
— Вой, добра ўладзілася мая ўнучка! І дом у яе вялікі, і вучыцца яна там, і машыну сама водзіць. І муж у яе харошы, і сьвякрова харошая…
— А ўсё адно фашысты! — не стрывала хвальбы непрыяцелька.
— Гаварыць буду ўсё, пра што памятаю, толькі вы не пра ўсё пішыце, — папярэджвае вэтэран карэспандэнта раёнкі.
60 гадоў страху?
У другой палове 80-х напярэдадні чарговага 9 Траўня наведалі прадстаўнікі мясцовай улады вясковага вэтэрана і пытаюць:
— Якую вам патрэбна аказаць дапамогу?
— Нічога мне ня трэба. Толькі вазок гною, агарод засеяць.
— Гэтага мы ня можам.
— Ну, калі ўжо гаўна даць ня можаце, то й няма пра што гаварыць.
У працоўным калектыве зайздросьнікі дражнілі яго Палонны Заяц. Заяц — гэта прозьвішча. А палонны, таму што немаўляткам роўна адны суткі на руках у маці пабыў у нямецкай няволі. Праз гэта цяпер меў ільготы, нават за сьвятло плаціў меней.
Задумалі жыхары маланаселенай вёскі купіць новае калодзежнае вядро.
Зьбіраць грошы даручылі Міхайлавічу, чалавеку адказнаму і вучанаму. Даведалася Валя, што й яна мусіць здаць грошы, прыбегла ў хату да Міхайлавіча і лямантуе:
— Грошы забіраеце! Зь сіраты ізьдзяёцеся, мой бацька на фронце загінуў!
На той час сіраціна мела каля пяцідзесяці пяці гадоў, зьбіралася на пэнсію. Васьмідзесяцігадовы Міхайлавіч паглядзеў на яе і з сумам зазначыў:
— Дык і я ж сірата.
Поўны варыянт чытайце ў папяровай і pdf-вэрсіі газэты "Наша Ніва"
